Trijntje Oosterhuis

Op 9 april 2023, eerste paasdag, overleed theoloog en tekstschrijver Huub Oosterhuis, vader van zijn muzikale kinderen Tjeerd en Trijntje Oosterhuis. Zijn voorouders vind je overal van Groningen tot Limburg. En op Ommerschans!

kopfoto: Trijntje Oosterhuis op wikimedia commons: foto is public domain. Auteur is Rvb.

Ik leerde zijn naam kennen in mijn lagere school tijd (1969-1975), als ik op de harde banken van de St. Vitus kerk in Dedemsvaart tijdens een lange kerkdienst zat te bladeren in het liedbundeltje met zachtplastic omslag, waarvan in elke hoek van de elke bank een stapeltje klaar lag voor de kerkgangers. Bij veel van de kerkliedjes stond zijn naam: Huub Oosterhuis. Ik had geen idee wie er bij de naam hoorde. Dat bewustzijn kwam vermoedelijk in 1991, het jaar waarin ik trouwde en waarin we zijn lied "uit vuur en ijzer, zuur en zout" kozen bij de kerkelijke huwelijksinzegening. Rond die tijd brak "Total Touch" door, de band van Trijntje en Tjeerd Oosterhuis en in de jaren daarna werden zij regelmatig gekoppeld aan de vertrouwde naam uit mijn jeugd.

Huub Oosterhuis werd geboren in Amsterdam op 1 november 1933. Hij kreeg de namen Hubertus Gerardus Josephus Henricus en was een zoon van accountant Antonius Dominicus Leonardus Willebrordus Oosterhuis (Rotterdam 1904 - Florence 1966) en Eugenie Alida Maria Hortensia Randag (Amsterdam 1905 - Amsterdam 1992). Huub was de oudste in een gezin van 4 kinderen. Volgens de gezinskaart in het stadarchief Amsterdam woonden ze in de Roerstraat in de Rivierenbuurt.

Anno 2023 kost het bij de meeste personen met Nederlandse voorouders niet veel moeite om vier generaties voorouders uit de online bronnen te reconstruren. Zo ook bij Huub Oosterhuis:

Hoewel de Genealogische Database Avereest anno 2023 minder dan 200.000 verschillende personen bevat, merk ik toch heel frequent dat ik bij hij opstellen van een kwartierstaat bij personen uit kom die al in de database voorkomen. Zo ook in het geval van Huub Oosterhuis. Zo blijkt een grootvader van opa Hendrik Oosterhuis, de Groninger boekdrukker Christoffer Johannes Mekel (1811-1850), de oudste broer te zijn van medicinae doctor Servatius Lodowikus Mekel (1815-1902), die van 1854 tot 1864 in Dedemsvaart woonde en werkte.

Nadat genoemde betovergrootvader Christoffer Johannes Mekel in 1850 op 39-jarige leeftijd overleed, hertrouwde zijn echtgenote, Anna Venhuis (1829-1890), met de 15 jaar jongere Hindrik Harms Fongers (1829-1890), Hij is een volle neef van Albertus Fongers (1841-1921), oprichter en directeur van de Fongers Rijwielfabriek, die in zijn jonge jaren ruim drie jaar met zijn naasten in de Ommerschans verbleef.

Aan de hand van bovenstaande kwartierstaat controleerde ik of de achternamen voorkomen in de inschrijvingsregisters van Ommerschans en Veenhuizen. Bij de naam van Gorcom had ik beet! Op 13 oktober 1847 is een Pieter van Gorcom te Ommerschans ingeschreven in het register. En wat blijkt: hij is de vader van Maria Petrus van Gorcom, de betovergrootmoeder van Huub Oosterhuis.

Petrus Joannes van Gorcom

Op 30 juli 1809 trouwt de 21-jarige Pieter Johannes van Gorkum met de 42-jarige Helena Wessing. Zij is de weduwe van Bernardus Koring, van wie ze de 12-jarige zoon Christiaan heeft. Daarvoor was ze al weduwe van Petrus Henricus Simons, met wie ze een dochter had, die vermoedelijk al is overleden.

Hun huwelijk wordt ook ingeschreven in het R.K. trouwboek van Rotterdam.

De aanleiding voor de huwelijkssluiting is duidelijk: Helena Wessing is hoogzwanger. Al op 3 september laten ze hun dochter Maria dopen. Zij is de betovergrootmoeder van Huub Oosterhuis.

Ik heb van het stel geen andere kinderen gevonden. Het eerstvolgende teken van leven is in 1834 als Maria trouwt met Wilhelmus van der Velden.

We concluderen uit de huwelijksakte dat Maria's ouders in 1834 in Rotterdam wonen en dat haar vader schoenmaker van beroep is. Verder zien we dat Maria al in 1831 is bevallen van een dochter, die nu door haar kersverse echtgenoot erkend wordt als het zijne.

Wilhelmus en Maria zullen samen 9 kinderen krijgen, waarvan er twee jong overlijden. De andere zeven zullen trouwen. Wilhelmus oefent het ambacht van wagenmaker uit.

Maria's ouders zullen dit niet allemaal mee mogen maken. Na de geboorte van haar 5e kleinkind overlijdt Helena Wessing op 20 september 1843 in het Rotterdams gasthuis aan de Hoogstraat.

Vermoedelijk gaat het daarna mis met haar echtgenoot, de dan 55-jarige Pieter van Gorkum. Je zou verwachten of in elk geval hopen dat hij terecht kon in het gezin van zijn dochter. Misschien hebben ze dat wel geprobeerd. Maar in elk geval liep het niet goed af. Op 13 oktober 1847 belandt hij in de Ommerschans, opgezonden vanuit Rotterdam, vermoedelijk veroordeeld voor bedelarij. Zijn verblijf in Ommerschans was niet van lange duur: al op 30 oktober wordt hij doorgezonden naar het derde gesticht in Veenhuizen.

In het Derde Gesticht verblijft hij bijna een jaar. Hoogst waarschijnlijk zal hij rond 13 oktober 1848 zijn ontslag krijgen: in deze tijd is een eerste veroordeling meestal voor de duur van 1 jaar. Maar Pieter en Rotterdam zullen elkaar niet terug zien. Op 24 september 1848 overlijdt hij "des namiddags te vier uur" in het Derde Gesticht.

Hij zal kort na zijn overlijden begraven zijn op de grote kolonie begraafplaats die de spotnaam "Het Vierde Gesticht" heeft.

Met zijn dochter en schoonzoon en hun gezin loopt het ogenschijnlijk beter af. Dat zeven van de negen kinderen volwassen worden en trouwen mag in de 19e eeuw gerust een "zegen" worden genoemd. Dochter Helena Maria (1842) trouwt in 1864 met zilversmid Huibertus Theodorus Randag (1838). Hun zoon Huibertus Theodorus Randag (Rotterdam 1872 - Amsterdam 1941) wordt commissionair in verzekeringen, later heet dat vezekeringsagent. Hij is de grootvader van Huub Oosterhuis en Huub zal ruim 89 jaar zijn naam dragen.

lees ook: