Tot 1848 hoefde er geen rechter aan te pas te komen om opgezonden te worden naar Ommerschans. De plaatselijke burgemeester kon dat zelf beslissen. Als de basis daarvoor wankel was en de kolonist bezwaar maakte, bijvoorbeeld door een brief aan Z.M. de Koning te sturen, dan werd daar in principe serieus naar gekeken. En zo kreeg kolonist Gijsbert Romijn in 1826 al na 5 maanden ontslag.
Bakkerij Nijhuis Doelenstraat. Links op de hoek va...1/1/1990NL-AmlHA_600_70_003
Wat deden de bedelaar-kolonisten van de Ommerschans, behalve het veldwerk en de fabriekmatige arbeid? Bij toeval vond ik tussen de ruim 200.000 documenten in de Post van Weldadigheid een keurig overzicht van vandaag, 17 november 1842.
Er zijn ontzettend veel gegevens over de kolonisten van Ommerschans online te vinden, niet alleen van de tijd dat ze binnen de Schans of Veenhuizen verbleven, maar ook van de tijd er voor en erna. Maar bij dit verhaal kom ik er niet helemaal uit en dus roep ik uw hulp in voor de beantwoording van twee vragen: 1. Wie was de Amsterdammer Hinrich Abs? en 2. heeft de Rotterdammer Jacobus Serry of Sorie werkelijk deelgenomen aan de Tiendaagse Veldtocht?
Het Amerikaanse stereotiep voor succes heet "van loopjongen tot krantenmagnaat". Ook in de geschiedenis van Ommerschans liggen deze verhalen besloten. Op 8 juni 1852 wordt de 10-jarige Albertus Fongers met zijn vader, stiefmoeder, broer Klaas en halfzus Grietje in de kolonie Ommerschans geplaatst. In 1871 heeft hij in Groningen z'n eigen smederij, waar hij in 1884 start met de produktie van rijwielen. Twaalf jaar later is hij directeur van de fabriek waar de beste rijwielen van Nederland worden gebouwd.
In de periode 1823-1870 zijn er in Ommerschans 844 kolonisten-kinderen geboren, waarvan 497 "onegte" kinderen (na 1870 was Ommerschans een mannen-kolonie). Een groot deel van deze kinderen is jong overleden. Vandaag het verhaal over de koloniste Maria Rooks en haar onegte kinderen.
Aanleg De Houtstek Haven Noordzijde. Bouw. De Jach...NL-AmlHA_550_12_090
In zijn boek, "de bedelaarskolonie" uit 2013, beschrijft Wil Schackmann de eerste jaren van de Ommerschans. Zo maakt Johannes van den Bosch na zijn eerste bezoek aan de Schans melding van “mejuffrouw de weduwe van den Bergh wiens man jaren lang het commando op de schans gevoert heeft en welke weduwe thans noch aldaar woonachtig is”. Schackmann meldt een hoofdstuk later dat hij van de weduwe niets meer heeft gehoord. Deze mededeling zag ik als een impliciete uitnodiging aan de lezer om “mejuffrouw de weduwe” op te sporen. En dat bleek niet zo moeilijk!
Bennink Naaimachines Twente Doelenstraat. Bennink ...NL-AmlHA_500_15_060
Bennink Naaimachines Twente Doelenstraat. Op het m...NL-AmlHA_500_15_026
Bennink naaimachines Twente De Götte. Het zicht is...1/1/1985NL-AmlHA_600_71_017
Bennink Naaimachines Twente Doelenstraat. Bennink ...NL-AmlHA_500_12_819