image/svg+xml

Catechisatie

Verhaal

Catechisatie

Plaatje bij verhaal: e60e310ebe91987323c5de0d5ad1c23c2.jpg

Dominee Horreüs de Haas...

Ik ben maar heel kort bij hem op catechisatie geweest. Het was weliswaar kort, maar ik zie de man nog haarscherp voor me. Die catechisatie had ik uit eigen beweging gewild. Tot verbazing van mijn ouders vroeg ik daar zelf om.

Bij mijn grootouders had ik kennisgemaakt met dominee De Haas. Hij heette veel mooier: Horreüs de Haas. Die naam èn zijn uiterlijk maakten direct veel indruk op mij. Later heb ik pas goed begrepen wat voor man hij was. In de socialistische beweging en in de hervormde kerk was hij een vooraanstaande en leidinggevende figuur met landelijke bekendheid. En nu nog, meer dan vijftig jaar na zijn dood, wordt zijn naam in Zwolle en vèr daarbuiten met respect genoemd. Iedere eerste mei wordt bij zijn graf op de Kranenburg een korte bijeenkomst gehouden en een paar jaar geleden is er een natuurpad in het Engelse Werk naar hem genoemd. Aan het huis waar hij woonde en werkte aan het Groot Weezenland 35, is een herinneringsbord bevestigd.

Maar toen ik hem in het begin van de oorlog in het huisje van mijn opa en oma ontmoette, ben ik waarschijnlijk alleen maar heel stil geweest. Ik zal, denk ik, geluisterd hebben naar gesprekken die ik maar half begreep.

Of er in die tijd moed voor nodig was om bij mijn joodse grootouders op visite te komen, weet ik niet. Achteraf lijkt De Haas me de man er niet naar om zich van zo'n verbod veel aan te trekken.

Van die dominee wilde ik wel iets meer horen over de verhalen die in de bijbel stonden. Thuis hoorde ik er niet veel over. Mijn moeder wist er waarschijnlijk niet veel van af en mijn vader, die ze wèl kende, had in die tijd weinig zin om zijn zoon oude, romantische oudtestamentische verhalen te vertellen. Hij werd in beslag genomen door zijn werk, de oorlog en de zorg om de familie.

Van De Haas hoorde ik wekelijks geschiedenissen zoals die van Daniël in de leeuwenkuil, de profeet Jeremia en koning Salomo; ook over Isaac en Lea. Namen die mij veel zeiden, omdat mijn opa en oma zo heetten.

Horreüs de Haas overleed in april 1943. Hij is heel kort ziek geweest. Bij zijn begrafenis liep volgens de verhalen half Zwolle achter de lijkwagen aan. Ik had die dag koorts en lag ziek in bed, maar ik hoorde heel duidelijk het luiden van de kerkklokken.

Een paar weken later kwam zijn opvolger bij ons aan de deur. Of ik bij hèm de catechisatielessen kwam volgen. Maar ik weigerde. Dominee De Haas was dood en kon voor mij door niemand anders worden opgevolgd.

Dit artikel is eerder verschenen in het Zwols Historisch Tijdschrift 1998, nr. 4. Het Zwols Historisch Tijdschrift is het huisorgaan van de Zwolse Historische Vereniging.

 

Auteur:Wil Cornelissen
Trefwoorden:Religieus leven in overijssel, Religie, Dominee
Personen:Gerard Horreüs De Haas
Periode:1879-1943
Locatie:Zwolle
Thema's:Religieus leven in Overijssel