|
Arnold Gelderman (1677-1757), een Zwols burgemeester
De belangstelling voor de geschiedenis van het persoonlijk leven is groeiende. De toenemende stroom biografieën en biografische woordenboeken bewijzen dit. Niet alleen individuen zijn onderwerp van onderzoek. Ook probeert men het: leven van groepen te schetsen in zogenaamde prosopografische studies. Het gaat hierbij dan meestal om beschrijvingen van de sociale bovenlagen in een stad of streek. Men probeert vanuit het bijzondere algemene uitspraken te doen over het persoonlijk en publiek leven van een groep. Deze prosopografische schetsen en algemene uitspraken zijn op hun beurt ook weer geschi... Verhaal Arnold Gelderman (1677-1757), een Zwols burgemeester |
Arnoldus van Walsum, de ontslagen burgemeester
Op 19 februari 1938 werd A. van Walsum, als opvolger van J.E.Baron de Vos van Steenwijk, in een buitengewone zitting van de gemeenteraad geïnstalleerd als burgemeester van de gemeente Zwolle. Niemand kon toen vermoeden dat hij deze functie slechts twee jaar zou bekleden en dat zijn ontslag in 1940 dramatisch genoemd kan worden. De jonge jaren Arnoldus van Walsum werd op 30 januari 1890 in Krimpen aan den IJssel geboren. Hij was de oudste zoon van Arie Adrianus van Walsum en Ariaantje van Cappellen. Het gezin telde vijf kinderen, drie jongens en twee meisjes. De vader overleed op jonge leef... Verhaal Arnoldus van Walsum, de ontslagen burgemeester |
Berendina Stoel. Op de bres voor vrouw en kind
De BSS werkt samen met Blijf van m'n Lijf en het Leger des Heils. De naam van de stichting is afkomstig van de vrouw die als eerste vrouwelijke raadslid in het begin van de jaren twintig van deze eeuw voor de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) in de Zwolse gemeenteraad zat en zich krachtig inzette voor de verbetering van de levensomstandigheden van vrouwen en kinderen in Zwolle. In het onderstaande verhaal wordt het leven van deze sociaal bewogen vrouw geschetst. Haar jeugd Berendina Gerharda Nieuwhof werd op 10 september 1878 in Zwolle geboren. Zij was de tweede dochter van het... Verhaal Berendina Stoel. Op de bres voor vrouw en kind |
Catechisatie
Dominee Horreüs de Haas... Ik ben maar heel kort bij hem op catechisatie geweest. Het was weliswaar kort, maar ik zie de man nog haarscherp voor me. Die catechisatie had ik uit eigen beweging gewild. Tot verbazing van mijn ouders vroeg ik daar zelf om. Bij mijn grootouders had ik kennisgemaakt met dominee De Haas. Hij heette veel mooier: Horreüs de Haas. Die naam èn zijn uiterlijk maakten direct veel indruk op mij. Later heb ik pas goed begrepen wat voor man hij was. In de socialistische beweging en in de hervormde kerk was hij een vooraanstaande en leidinggevende figuur met landel...
|
|
De Oude Gaper en de firma J. ten Doesschate
De bekendmaking in 1990 dat drogisterij de Oude Gaper haar deuren ging sluiten veroorzaakte veel beroering in Zwolle. De drogisterij was al ruim 200 jaar, sinds 1782, in hetzelfde pand aan de Diezerstraat (nr. 14) gevestigd en was in de loop der jaren uiterlijk nauwelijks van karakter veranderd. De winkel was daarmee meer dan alleen een lokale bijzonderheid geworden; het was ook de oudste drogisterij in Nederland. In de Oude Gaper was het tot 1990 nog mogelijk allerlei bijzondere producten te verkrijgen die ter plekke werden afgevuld in stopflesjes of afgewogen in papieren zakjes met opdruk. H... Verhaal De Oude Gaper en de firma J. ten Doesschate |
De Zwolse tuinbouw en veiling
Misschien waren er onder de aanwezigen wel enkelen die niet zo geloofden in een glansrijke toekomst voor de tuinbouw in en rond Zwolle. Toch werd op 11 februari 1958 het nieuwe veilinggebouw van de Coöperatieve Groente- en Fruitveiling 'Zwolle en Omstreken' feestelijk geopend. Tegelijk werd de 50-ste verjaardag van de coöperatie gevierd. De opening ging gepaard met de gebruikelijke grote woorden, uitgesproken door hoogwaardigheidsbekleders. De commissaris van de koningin in Overijssel, ir. J.B. ridder de van der Schueren schetste de betekenis van een krachtig veilingwezen voor de tuinbouw ... Verhaal De Zwolse tuinbouw en veiling |
De bewoningsgeschiedenis van Kamperstraat 10 in Zwolle
De Kamperstraat is een zeer oude straat. Omstreeks 1400 was de straat al bekend onder de naam Voorsterstraat, als uitvalsstraat naar Voorst in de richting Kampen. De plaats van het huis dat nu onder nummer 10 bekend staat, zal ongetwijfeld na juli 1324 bebouwd zijn, want een grote brand in die tijd maakte dat er nauwelijks huizen gespaard werden. Daarna verrezen er heel wat stenen huizen. Hoewel het huis op nummer 10 een gevel heeft uit het midden van de achttiende eeuw, draagt het inwendige nog duidelijk sporen van het oorspronkelijke veertiende-eeuwse pand. De balkenconstructie dateert namel... Verhaal De bewoningsgeschiedenis van Kamperstraat 10 in Zwolle |
Doijer en Van Deventer, likeurstokerij en bitterfabriek
De firma Doijer en Van Deventer was jarenlang een klassiek Zwols familiebedrijf. De familie Van Deventer bleef met drie generaties tot 1935 bij het bedrijf betrokken, de familie Doijer met zes generaties zelfs tot 1989. Hoe de families Van Deventer en Doijer tot het maken van alcoholhoudende dranken zijn gekomen, is onbekend. Wat wel vast staat is de exacte oprichtingsdatum van het bedrijf en waar het van start ging. ‘Stookerij van fijne likeuren’ Op 2 mei 1814 werd een likeurstokerij opgericht door Hendrik Arnoldus van Deventer (1788-1839), echtgenoot van Sara Catharina Doijer (1788-1871)... Verhaal Doijer en Van Deventer, likeurstokerij en bitterfabriek |
|
Geweermakers aan de Luttekestraat in Zwolle
In de gevel van Luttekestraat 46 staat nog altijd het opschrift 'Wapenfabriek' te lezen. Deze betiteling is weliswaar niet meer van toepassing op de huidige situatie, maar geeft wel, zij het met een wat weidse benaming, de activiteiten in de beginperiode van de firma Bremer weer. De eerste Bremers waren geweermakers en hielden zich daarnaast voornamelijk bezig met de handel in schiet- en jachtbenodigdheden. Heinrich Joseph Bremer In 1865 streek de geweermaker Heinrich Joseph Bremer (1837-1908) neer in Zwolle. Bremer was afkomstig uit Bensberg bij Keulen. Aanvankelijk verbleef hij in een ko... Verhaal Geweermakers aan de Luttekestraat in Zwolle |
Henricus Brumanus (1638-1679) Zwols rector, historicus en medicus
De zeventiende eeuw was niet de eeuw van de specialisten. Wijsheid was boekenwijsheid. Wie lezen kon - en dan in de eerste plaats Latijn - en over een goed gevulde bibliotheek beschikte, was in staat om zich vrijwel de volledige toenmalige wetenschap eigen te maken. Dat kon door van Aristoteles tot Zeno alle schrijvers ijverig te bestuderen. Het was dan ook vrij normaal dat geleerden zoals Henricus Brumanus thuis waren in diverse thans gescheiden wetenschapsgebieden. Biografie Henricus Brumanus was de zoon van Sergius Brumanus en Judith Feith. Sergius en Judith waren in 1634 te Elburg gehu... Verhaal Henricus Brumanus (1638-1679) Zwols rector, historicus en medicus |
Het Zwolse glazenmakersgilde in 1807
Aan het schilderij van Adrianus Hulsbergen (1755-1827) waarop hij de leden, zichzelf incluis, van het Zwolse glazenmakersgilde vastlegde, is reeds in diverse publicaties aandacht besteed. Terecht, want het is een bijzonder schilderij. Het is het enige groepsportret van Zwolse middenstanders. De aanleiding was ook bijzonder: het herstel van de gilden in 1807 nadat ze in 1798 waren opgeheven. In de praktijk hadden de gilden in afwachting van nadere wetgeving trouwens een sluimerend bestaan geleid. De heroprichting was te danken aan de hier uit Frankrijk gedropte koning Lodewijk Napoleon, die het... Verhaal Het Zwolse glazenmakersgilde in 1807 |
IJsselvliet, een verdwenen buitenplaats
Niet ver van de Katerveersluizen in Spoolde, tegen de voet van de IJsseldijk, stond al in het begin van de achttiende eeuw een spijker of buitenplaats, IJsselvliet genaamd. Het was één van de vele buitenplaatsen en havezaten die gelegen waren in het gebied rond Zwolle. Zij dienden als zomerverblijf voor personen die in de stad een belangrijke functie vervulden. Het was er heerlijk toeven. De rust en de landelijke omgeving droegen ertoe bij dat de bewoners zich ongestoord konden bezighouden met kunst en wetenschap. Het waren ideale plaatsen om gedachten in poëzie- of prozavorm aan het papier to... Verhaal IJsselvliet, een verdwenen buitenplaats |
|
Izak Os (1870-1943), zakenman én socialist
In joodse kring is het de gewoonte iemand bij een feestelijke gebeurtenis toe te wensen: 'Tot 120 jaar!' Dit is een verwijzing naar de leeftijd die Mozes zou hebben bereikt. In december 1990 was het 120 jaar geleden dat mijn grootvader Izak Os, zakenman én socialist, in Zwolle werd geboren. Hij heeft, net zomin als miljoenen anderen die Mozaïsche leeftijd mogen bereiken. Hij is, doodziek, als laatste Zwolse jood, op 27 mei 1943 uit zijn huis in de Derk Buismanstraat 10 gehaald. Samen met zijn vrouw Lea maakte hij de tocht naar Westerbork per ambulance (De N.V. grafkisten- en meubelfabriek v/... Verhaal Izak Os (1870-1943), zakenman én socialist |
J.G. Nicolai, stadsmusicus en organist van Zwolle (1744-1801)
Naast de vier manualen van het in 1721 voltooide orgel in de Grote Kerk te Zwolle, trof men vóór de grote restauratie van 1955 een naam aan: 'Johan Gottlieb Nicolai'. Deze inscriptie doet vermoeden dat Nicolai iets te maken heeft gehad met het Schnitger orgel. Inderdaad woonde en werkte in het laatste kwart van de achttiende eeuw in Zwolle een musicus met deze naam. Hij had de eer de vijfde vaste organist in successie van het beroemde orgel te zijn. Voor hem hadden Everwijn Metelercamp, Wolter Wolters, Henricus Radeker en Anthon Christiaan Stechwey op de orgelbank plaatsgenomen. Organisten s... Verhaal J.G. Nicolai, stadsmusicus en organist van Zwolle (1744-1801) |
Ovenbrand en brandewijn – De geschiedenis van de Zwolse glasblazers
De eerste glasblazerij in Nederland werd opgericht in 1581 te Middelburg. In tegenstelling tot de meeste andere glashuizen in de Republiek bleef zij relatief lang in bedrijf, tot 1645. Dit is opmerkelijk, want ondanks de steun en subsidies die de glasblazerijen veelal van de stedelijke en/of provinciale overheden ontvingen, verdwenen zij meestal al weer, nadat ze slechts enkele jaren werkzaam waren geweest. De reden van dit mislukken deze nijverheid tot bloei te brengen, is niet glashelder. Buitenlandse concurrentie lijkt één van de belangrijkste oorzaken te zijn. Eveneens niet bevorderlijk vo... Verhaal Ovenbrand en brandewijn – De geschiedenis van de Zwolse glasblazers |
Restaurant De Toerist en zijn voorgeschiedenis (1817-1995)
Van het bekende Zwolse wegrestaurant De Toerist - sinds 1935 gelegen aan de oude rijksweg naar Meppel, bij de Vechtbrug - wordt in de Zwolsche Courant van 9 augustus 1977 een korte geschiedenis gegeven. Deze begint met de aankoop in 1900 door W.H. Ester van een café gelegen aan de Hessenweg, voorheen eigendom van G.J. Boerrigter. De geschiedenis van dit pand rijkt echter ten minste 65 jaar verder terug, tot 1835. Het etablissement blijkt daarvóór nauw verbonden te zijn met de in het begin van de negentiende eeuw nog bestaande tol op de Hessenweg, bij het Zwolse Tolhek aan de Berkumerbrug. ... Verhaal Restaurant De Toerist en zijn voorgeschiedenis (1817-1995) |
|
Stadsuitbreidingen in de twintigste eeuw in Zwolle
Aan het einde van de vorige en begin deze eeuw zijn er in vele steden in Nederland plannen gemaakt voor stadsuitbreidingen. Dat daar nogal wat haken en ogen aan zaten, lag niet alleen aan het feit dat vele van deze steden nog geheel of gedeeltelijk in hun middeleeuwse jasje, of liever gezegd keurslijf, zaten, maar ook aan een gebrek aan deskundigheid en regelgeving op met name het gebied van de ruimtelijke ordening. Bestuurlijk gezien was een dergelijke stadsuitbreiding dan ook geen sinecure. Het kostte een gemeentebestuur al heel wat hoofdbrekens alvorens men het erover eens was welke deskund... Verhaal Stadsuitbreidingen in de twintigste eeuw in Zwolle |
Walter Stern: 'Weet je waarom ik zo begaan ben met die asielzoekers?'
Ik zit nog niet zo lang met Walter Stern, de eigenaar van het gelijknamige partyservicebedrijf, te praten, of hij zegt emotioneel: 'Weet je waarom ik zo begaan ben met die asielzoekers? Omdat mijn ouders in precies dezelfde omstandigheden verkeerden. In 1936 kwamen ze naar Nederland omdat de toestand in Duitsland onhoudbaar werd. Mijn vader, Walter Stern, geboren op 31 maart 1904 in Hemmerde, kon als jood in Lünen zijn slagerij niet meer voortzetten.' Walter Stern sr. Walter Stern sr. (1904-1964) trouwde op 26 oktober 1933 in Lünen met de niet-joodse Erna Kröner. Zij werd op 1 december 190... Verhaal Walter Stern: 'Weet je waarom ik zo begaan ben met die asielzoekers?' |
Welke groepen zijn er op MijnStadMijnDorp?
Op MijnStadMijnDorp staan collecties van verschillende historische verenigingen en cultuurhistorische instellingen in Overijssel. Daarnaast zijn er speciale themapagina's waarop de resultaten van historische projecten of de topstukken van een bepaalde collectie weergegeven worden. Op deze pagina staat een overzicht van de meest actieve groepen en thema's op MSMD. Klik op de naam om rechtstreeks naar de groepspagina te gaan. Thema Welke groepen zijn er op MijnStadMijnDorp? |
Zwolse Apotheek Meulemeester
Rond het jaar 1900 waren er zeven apotheken in Zwolle gevestigd: drie in de Diezerstraat, één in de Koestraat, één in de Luttekestraat, één op het Bethlehems Kerkplein en één op de Grote Markt. Respectievelijk waren hier gevestigd de apothekers Meulemeester, Bouwers, de firma R. en J.S. Meulenhoff, Stroink, de firma Campagne van Oort met apotheker Van der Veen, de firma van Haarsbergen met apotheker De Barbanson en tenslotte de zogenoemde Centraal Apotheek de firma Wed. J. Rave, zonder bevoegde apotheker. Van de huidige tien apotheken in Zwolle zijn er nog drie op dezelfde plaats gevestigd a... Verhaal Zwolse Apotheek Meulemeester |
