Gemeentelijk monument voormalig Gemeente- en waterschapshuis, Aaldert Geertsstraat 4 te Olst

Adres

A.Geertsstraat 4, 8121 BL Olst

Inleiding

Het pand  is gebouwd  in 1873 als gemeentehuis en vanaf 1954 tot 1980 als waterschapshuis. Gelegen in de bebouwde kom van Olst. Op dit moment doet het dienst als galerie en woonhuis.

Beschrijving

Het pand is gebouwd op een vierkante plattegrond in één bouwlaag op een souterrain dat bovengronds een hoog plint vormt.

Het dak met omlopende schilden is gedekt met grijze pannen en heeft  twee schoorstenen met zinken kap op de voorste hoeken. Er is een fronton met rond venster aan de voorzijde in  het midden en er

zijn dakkapellen met plat aan de zijvlakken. De rondom lopende uitkragende houten geprofileerde goot is voorzien van een breed houten fries.

De gevels zijn opgetrokken in machinale roodbruine baksteen. De gevels zijn symmetrisch van opzet en hebben lisenen op de hoeken.  De voorgevel heeft deze ook aan weerszijden van de centrale  toegangsdeur. Voorts zijn hier ook cordonlijsten ter hoogte van de raamdorpels en onder de bovenlichten. De zijgevels  zijn soberder.

Het deurkozijn met dubbele paneeldeur en de enkele stolpraamkozijnen aan weerszijden hebben halfronde bovenlichten. In de zijgevels zijn drie raamkozijnen zichtbaar in de zelfde vorm en afmeting.

Voor de toegangsdeur bevindt zich een bordes  bereikbaar vanaf straatniveau via twee hardstenen trappen aan weerszijden. De gemetselde leuningen zijn afgedekt met hardsteen.

Historie

In  januari 1873 werd door de gemeenteraad van Olst besloten een nieuw gemeentehuis te bouwen, dit was noodzakelijk geworden omdat het pand waar kantoor werd gehouden verkocht zou gaan worden. Het eerste gemeentehuis was huize “Dijkenburg” Rijksstraatweg 25-27, burgemeester L. Nilant woonde er en had er ook een gemeentekamer. Hij overleed op 4 december 1872 op een leeftijd van 82 jaar.

Men overwoog drie mogelijkheden: opnieuw huren, het oude schoolgebouw aan de Aaldert Geertsstraat (nu ’t Olde Postkantoor) ombouwen of nieuw bouwen. Men koos voor nieuwbouw, het nieuw te bouwen gemeentehuis zou aan de toenmalige Domstraat komen te staan.

De aanbesteding vond in mei 1873 plaats en werd gegund aan D. Jansen en Co. te Olst voor 9.419 gulden. A. Kretzer te Deventer had ingeschreven voor een bedrag dat 19 gulden lager lag.

Het gemeentehuis werd ontwerpen door de architect Herman van Harten (1839-1892) uit Deventer.

Op 15 oktober 1873 werd het gemeentehuis tijdens een plechtige raadsvergadering officieel in gebruik genomen.

In 1926 was het gemeentehuis te klein geworden, gemeenteopzichter K. Kuipers kreeg de opdracht tot  verbouwing. Hierbij werd het dak verhoogd, het torentje kwam te vervallen en het ingebouwde trappenhuis verdween en werd vervangen door een bordes met trappen aan beide zijden. Het bordes vond de gemeente wel erg gesloten echter Het Oversticht stond geen open bouw toe. Boven de hoofdingang een glas in lood lantaarn en het gemeentewapen van Olst. De vestibule werd vergroot en bekleed met gele marjolicategels.

Aan de linkerkant de kamer van de gemeentesecretaris dhr. L.H. Pott en aan de rechterkant de burgermeesterskamer van dhr. Bentinck. De kluis werd uit de kamer verwijderd en kreeg een stevige lambrisering en een oud Hollandseboekenkast.

Rechtsachterin de secretariekamer met een apart kamertje voor de typisten. Linksachterin de raadszaal.

Het trappenhuis dat naar de aangebrachte verdieping leidt kreeg een glas in lood raam en op het trapbordes was een sanitairevoorziening gekomen. Op de verdieping de archiefruimten, het magazijn en een werkruimte. Verder nog slaapkamers voor de conciërge. In de kelder was er ruimte voor een brandvrije kluis voor o.a. de registers van de burgerlijke stand. Daarnaast nog de ruimte voor een stooktoestel voor de centrale verwarmingsinstallatie. De aanbesteding is in april aanbesteed en in september 1926 voltooid. De kosten voor de verbouwing waren 12000 gulden, de c.v. installatie 2200 gulden en het meubilair ongeveer 1000 gulden. Hoofdaannemers waren W. Jalink en Visser.

In 1954 is het gemeentehuis weer te klein geworden en verhuist naar huis Westervoorde. Op 28 april 1954 wordt het gemeentehuis Westervoorde officieel in gebruik genomen.

Het oude gemeentehuis wordt verkocht aan het waterschap Salland. Het waterschap heeft het gebouw in gebruik gehad van 1954 tot 1980. Daarna komt het pand in particuliere handen.

Op dit moment wordt het pand gebruikt als galerie en woonhuis.

Bron: J.D. Hilferink, Geschiedenis van Olst (Olst, 2009)

Archief historische vereniging ‘t Olstererfgoed

Deventer Dagblad online; https://www.stadsarchiefdeventer.nl/ (2016)

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant; http://www.delpher.nl/ (2016)

Werkgroep monumenten Olst/Wijhe (2016)