|
Arie Ooms: 'Een gemengd bedrijf geeft wat meer bedrijfszekerheid'
'In mijn jeugdjaren was onze boerderij gemengd met akkerbouw, rundvee en wat varkens en kippen. De verhouding tussen gras- en bouwland was ongeveer half om half. Mijn vader stond aanvankelijk op het standpunt dat hij niet meer dan vijftien koeien wilde melken, want dan kon je het in het weekend nog samen af. Totdat in ’62 de eerste melkmachine kwam. Toen kon het aantal koeien uitbreiden. Door de ontwikkelingen zijn de kippen en varkens in de loop van de jaren verdwenen. We hadden een stuk of 30 varkens in de oude schuur. Mijn vader zei: “Wat verdienen we er nu aan? We hebben er een hoop werk ... Verhaal Arie Ooms: 'Een gemengd bedrijf geeft wat meer bedrijfszekerheid' |
Derk te Rietstap: 'Aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven'
'In het begin hadden we een traditioneel akkerbouwbedrijf van bijna 30 hectare. De laatste koe heb ik direct weggedaan; een veehouder ben ik niet. We verbouwden fabrieksaardappelen, een beetje suikerbieten en voor de rest graan. De aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven. Daar moest je het eigenlijk van hebben. Je kunt niet elk jaar op hetzelfde perceel aardappelen verbouwen, dus je moet aan vruchtwisseling doen. Daarom wisselde je het af met graan en suikerbieten. Wij brachten onze aardappelen naar de coöperatieve aardappelmeelfabriek Onder Ons in de Krim, die is opgegaan in... Verhaal Derk te Rietstap: 'Aardappelen waren de kurk waarop de veenkoloniën dreven' |
Derk te Rietstap: 'Het afbouwen heb ik als een nederlaag ervaren'
' Voor mijzelf ging het werken steeds moeizamer. Al jaren heb ik last van de rug. Dat speelde al in de tijd dat ik in het samenwerkingsverband zat. Ik heb eigenlijk een totaal versleten rug. Dat komt met name door de werkzaamheden. Ik heb jarenlang op pijnstillers geleefd, vooral in het voorjaar als de gewassen in de grond moesten. Op een gegeven moment kreeg ik er zoveel problemen mee, dat ik bijna niets meer kon. Ik lag plat op bed. Toen was ik 28 jaar. De huisarts kwam langs. Op basis van foto’s uit het ziekenhuis zei hij: ‘Als je 30 bent, ben je boer af.’ Ik zou helemaal afgekeurd worden... Verhaal Derk te Rietstap: 'Het afbouwen heb ik als een nederlaag ervaren' |
Derk te Rietstap: 'Mijn ouders verrichtten echt pionierswerk'
'Mijn vader en moeder hebben voor hun trouwen gezocht naar mogelijkheden om een eigen bedrijf te stichten. Zodoende zijn ze hier terecht gekomen. Dit gebied was een veenderij. De erven Van Roijen zat hier. De weg hiervoor was vroeger een hoofdwijk [veenkanaal], de Van Roijenswijk. Er was veel woeste grond die nog klaar gemaakt moest worden als landbouwgrond. Samen met een oom heeft mijn vader in 1936-’37 een stuk grond van bijna 60 hectare gekocht, dat ze hebben laten ontginnen in het kader van de werkverschaffing. De bovenlaag werd ontveend, de bolster [harde bovenlaag] vermengd met de onderl... Verhaal Derk te Rietstap: 'Mijn ouders verrichtten echt pionierswerk' |
|
Derk te Rietstap: 'Nooit druk ervaren om mijn vader op te volgen'
'Ik heb nooit druk ervaren om mijn vader op te volgen. Mijn moeder gaf juist de vrijheid om je eigen keuzes te maken. Mijn oudste broer voelde niet voor de boerderij. Hij is in Rotterdam gaan studeren. Ik had wel interesse. Na de lagere school ben ik eerst naar de Mulo in Hardenberg geweest. Mijn moeder zei altijd: ‘Zorg ervoor dat je een opleiding volgt en meer mogelijkheden hebt dan alleen boer te worden.’ Maar geleidelijk aan ontwikkelde zich bij mij het idee dat ik toch boer wilde worden. Achteraf vind ik het nog altijd fijn dat ik die mogelijkheid heb gehad, mede ook door de “gunfactor”va... Verhaal Derk te Rietstap: 'Nooit druk ervaren om mijn vader op te volgen' |
Derk te Rietstap: 'Struisvogels zijn gekke dieren'
'De akkerbouw heeft vaak slechte perioden gekend, zodat het de vraag was of er nog wel toekomst in zat. Ik herinner mij nog vergaderingen van de Avebé waar bezorgde vragen werden gesteld over de toekomst van de akkerbouw. Iedereen zocht naar een alternatief voor de gangbare akkerbouw. Akkerbouwers zijn altijd op zoek geweest naar een vierde gewas, dat naast aardappelen, bieten en graan iets extra’s kon opbrengen. Ik heb wel doperwten geprobeerd. Samen met mijn oom hadden we acht hectare doperwten. Alles wat ik eraan over heb gehouden, is dat ik de diepvries vol met doperwten had. We hebben ook... Verhaal Derk te Rietstap: 'Struisvogels zijn gekke dieren' |
Fedde Zijlstra: 'De aardappel- campagne is twee keer zo lang geworden'
'Mijn vader had altijd aardappelen geleverd aan de zetmeelfabriek Onder Ons in De Krim. Die fabriek is later overgenomen door Scholten-Honig en daarna weer door Avebe. In de loop der jaren zijn er steeds meer fabrieken van Avebe gesloten. De aardappelcampagnes werden veel langer. Vroeger was het tegen de kerstdagen wel klaar. De aardappels lagen dan buiten in kuilen en moesten, als het 's nachts ging regenen of vriezen, allemaal ondergedekt worden. Dat kostte veel mankracht. Opa's, ooms, buren, iedereen hielp mee. Het loof van de aardappels ging er eerst overheen en daarna werd er grond op ges... Verhaal Fedde Zijlstra: 'De aardappel- campagne is twee keer zo lang geworden' |
Fedde Zijlstra: 'De combine zorgde voor een revolutie op de boerderij'
'Na de oorlog had je de Marshallhulp. Toen heeft mijn vader een trekker gekocht. Hij ploegde er wel mee, maar met het zaaien mocht die zware trekker niet op het land. Dat werd nog met het paard gedaan. In 1960 heeft hij het laatste paard weggedaan. Langzamerhand gebeurde er steeds meer met de trekker. De gerst en rogge werd met een aflegapparaat gemaaid. Als je je voet er tegenaan zette, hoopte het graan zich op en kon je er een bos van maken. Later kwam er een zelfbinder die getrokken werd door de trekker. De bossen werden opgestapeld en later opgeslagen in een graanmijt. Een dorsbedrijf kw... Verhaal Fedde Zijlstra: 'De combine zorgde voor een revolutie op de boerderij' |
|
Fedde Zijlstra: 'Vroeger werd er niet op bestrijdingsmiddelen gelet'
'Vanwege de gezondheid van de grond kun je niet elk jaar op hetzelfde perceel aardappels verbouwen. Wij wisselen het altijd af met suikerbieten of graan. Dat heet het veenkoloniale bouwplan. Suikerbieten zijn financieel gezien het interessantst, maar die kun je niet onbeperkt verbouwen vanwege het suikerquotum. Voor de vruchtwisseling heb je ook graan nodig. Dat brengt op zichzelf niet genoeg op, maar door een jaar graan te verbouwen heb je weer betere opbrengsten van je aardappels en suikerbieten. Af en toe telen we ook graszaad. Dan heb je iets wat niet onder de grond blijft, maar erboven ko... Verhaal Fedde Zijlstra: 'Vroeger werd er niet op bestrijdingsmiddelen gelet' |
Jan Maat: 'Die honderd kippen waren een mooie bijverdienste'
'Onze boerderij was begin 1940 klaar. In april of mei, vlak voordat de oorlog uitbrak, zijn mijn vader en moeder hier naar toe verhuisd. Ze hadden ongeveer 10 hectare grasland en 10 of 15 koeien, een beetje aardappelen en wat voederbieten, en misschien nog een beetje graan. Ook hadden ze een paar varkens, een paar fokzeugen, en honderd kippen. De eieren werden in van die houten kisten opgehaald en gingen naar de OPC, de Overijsselse Pluimvee Centrale. Die honderd kippen waren een mooie bijverdienste! Je hield een cent per ei over, of twee centen. Vandaag de dag heb je aan honderd kippen helema... Verhaal Jan Maat: 'Die honderd kippen waren een mooie bijverdienste' |
Jan Tepper: 'Die combine hebben we in drie jaar terugverdiend'
'Mijn vader heeft in ‘61 tien hectare grond bijgekocht, een aardappelrooimachine en een combine. Die combine was 2,10 meter breed. Mijn vader heeft hem zelf nog opgehaald. De combine kwam hier op het station aan met de trein en mijn vader moest hem zelf van de wagon rijden. We hadden al een paar jaar met de combine van de loonwerker geoogst. Maar we hebben in die jaren hele slechte weersomstandigheden gehad. Dan moest de loonwerker in korte tijd op heel veel plaatsen zijn. Daarom hebben we een eigen combine gekocht. Dat ding kostte 16.000 gulden. Dat weet ik nog. We hebben hem in drie jaar ter... Verhaal Jan Tepper: 'Die combine hebben we in drie jaar terugverdiend' |
Jan Tepper: 'Er kwamen veel Groninger boeren in de veenkoloniën'
'‘Mijn grootouders zijn hier in Vroomshoop gekomen vanuit Onstwedde in Groningen. Er kwam ook een vrijgezelle tante mee, tante Siene. Er was geen toekomst meer voor hen in Onstwedde. Hier was de turf net afgegraven en werd er landbouwgrond van gemaakt. Het was pionieren. De grond werd per 24 hectare uitgegeven. Er kwamen hier veel meer Groninger boeren. Zij kenden de grond in de veenkoloniën. Wolters was de eerste. Die heeft in 1900 hier aan de Tonnendijk een boerderij gezet, de Sallandia. Mijn grootouders hebben er in 1909 een boerderij gebouwd, de Kroezenhoek. Deze is voor een paar jaar... Verhaal Jan Tepper: 'Er kwamen veel Groninger boeren in de veenkoloniën' |
|
Jan Tepper: 'Had je een goede productie, kon je de aardappels niet kwijt!'
'De akkerbouw had vroeger veel last van gewasziekten als het aardappelcystenaaltje. We hebben een jaar gehad dat er van de oogst niets is terecht gekomen. Alles zat onder de cystenaaltjes. Dat was een hele strop. In de jaren ‘70 kwamen de bestrijdingsmiddelen op. Eén keer in de 3 jaren ontsmette je alle grond. Zo kon je in één keer in de twee jaar fabrieksaardappelen verbouwen. De graanprijs zakte in die jaren helemaal in elkaar. Dus gingen de boeren extra aardappels verbouwen. Je had wel meer last van stuifgevaar. Na het ontsmetten werd de grond gewalst. Als het dan hard waaide, ging de boven... Verhaal Jan Tepper: 'Had je een goede productie, kon je de aardappels niet kwijt!' |
Wim Roetert: 'Mijn vader was altijd vooruitstrevend'
'In mijn jeugd stond bij de boerderij een oude schuur, een steltenberg, een oude wagenloods en twee hooibergen. In de schuur zaten varkens en hadden we opslag van kali en slakkenmeel. De kunstmest is zo’n beetje rond 1900 opgekomen. We hadden verder tot 18 stuks koeien en drie paarden. We verbouwden graan, aardappels en voerderbieten. Mijn vader was altijd vooruitstrevend. Hij was niet direct ergens voor, maar wilde de dingen wel onderzoeken. Je moet eerst bij de vijand kijken en letten op de fouten. Je moet blijven meedoen. Hij had ook oog voor zaken als nieuw zaaizaad dat meer opbrengst gaf.... Verhaal Wim Roetert: 'Mijn vader was altijd vooruitstrevend' |