Deel 15 - De zomer bij m`n vader.

Op zaterdagen was het bij m`n vader "Samstag Feierabend". Dan werd in de namiddag de gehele "Hof"(plaats rondom de barak),de oprit en ook de straatkant mooi gemaakt voor de zondag, met de daarvoor bestemde grote bezems en daarna was het ook behoorlijk rustig. Die groene barak had toch wel iets speciaals. Het beademde het eigen karakter van knussigheid, gezelligheid. Toch net iets anders dan een gewone woning. Het was je ook behelpen, roeien met de riemen die je hebt en dat maakte het leven nu juist zo speciaal.

We gingen ook wel eens uit als er kermissen waren. De Lingense kermis was meestal in het najaar en ik herinner me de snoepkramen met de grote chocoladeharten. Nadat we op een zomerse zondag in Horstel bij Rheine, waar ook een kermis was en waar we uit eten waren geweest, naar onze auto liepen, was er ineens een hels lawaai. Een motorrijder gleed met z`n motor op z`n kant over het natte wegdek van (alweer) kinderkoppen, een heel eind over het wegdek. `k Kan me niet precies herinneren wat hij heeft gehad maar wel dat hij er wonder boven wonder behoorlijk licht vanaf kwam. Het had behoorlijk geregend en er verscheen een regenboog terwijl de zon begon te schijnen. In de auto met m`n vader deden we vaak spelletjes zoals: wie de meeste auto`s van zijn of haar kleur had van bijvoorbeeld Rheine tot Lingen. Een andere keer had iedereen een ander merk zoals Opel, Volkswagen of Ford. Weer een andere keer koos iedereen een autonummerbord met de eerste drie letters van de steden in de omgeving. Bij voorbeeld LIN voor Lingen, NOH voor Nordhorn of MEP voor Meppen. Dat waren leuke spelletjes vol spanning en voor we het wisten waren we weer thuis.

Aan de Rheinerstrasze woonde Peter Ballermann met wie ik de liefde voor beatmuziek deelde. Bij hem thuis stond een foto op de kast van z`n vader in militair uniform en dan vroeg ik me toch wel af of dat nu een foto van de 2e wereldoorlog was of later. Toen ik later weer in Enschede woonde stuurde hij mij een ansichtkaart van Mick, Keith, Brian, Bill en Charlie, The Rolling Stones met een vuurrode achtergrond. Oom Steve, die familie was en in New Yersey woonde kwam, bij ons in augustus 1964 op bezoek. Tijdens dat bezoek kwam het idee van Carla naar boven om naar New York te gaan wonen en werken. Ze heeft die grote stap niet lang daarna ook gezet. Oom Bernard, m`n vader`s broer, z`n vrouw tante Lilo met hun dochters Linda en Elaine woonden daar ook en meer familieleden dus ze was gelukkig niet helemaal alleen. Hij sprak Duits met een Engels accent. Waauw iemand uit het land van Elvis, uit het land van de "rock en roll". Als tiener voelde ik me er echter niet zo bij betrokken want wij stonden er in feite alleen maar bij om braaf te wezen en beleefd te zijn.(Soms vraag ik mijn dochters in het heden wel eens of ze zin hebben om met mij naar vrienden van mij te gaan en dan zeggen ze: "No daddy, thank you". Voor het leren beleefd zijn ben ik oom Ben en tante Clara wel dankbaar en m`n moeder ook. Dat is toch iets wat ze je mooi mee hebben gegeven.)

M`n zuster Helga deed veel meer. Ze ging ook met textiel naar markten. De kleding daarvoor kocht ze bij Wehkamp in Dedemsvaart, een bedrijf dat toen nog in de kinderschoenen stond. `k Genoot altijd van dat tochtje naar Dedemsvaart, het dorpje dat aan het kanaal lag. Het gaf dat echt Hollandse gevoel en ik was blij eventjes in Nederland te zijn. Het was ook het trotse dorp waar Reinier Paping woonde, de held die de Elfstedentocht op die barre koude vrijdag in 1963,(het jaar, dat ik het mocht beleven op het Twentekanaal van Delden naar Hengelo en terug te schaatsen) heeft gewonnen. Al die schaatsers waren helden. Als we dan de Ford Transit vol met dozen hadden dan gingen we weer via Schoonebeek, waar de "ja-knikkers" waren, bij Rutenbrock, de grens over. Helga ging dan bij het douanekantoor naar binnen voor de invoerformaliteiten en zodoende had ik nog even tijd om naar de Nederlandse driekleur, het rood-wit-blauw, te kijken wat een mooi gezicht was als het waaide. Er waren ook koeien die praatten wel aan weerszijden van de grens dezelfde taal. Dan gingen we Duitsland in langs de vlag met het zwart-rood-geel en keek ik zo lang als ik kon nog even om naar Nederland.

Als we dan thuiskwamen ontdeden we alle kleren van hun Nederlandse decoraties zoals stikkers, prijskaartjes en dergelijke. We gingen naar een paar verschillende markten. De ene keer gingen we naar Ibbenburen waar mijnen waren. `k Genoot wel iedere keer van de tochtjes want in Duitsland had je dat mooie heuvelachtige. Een andere keer gingen we naar Papenburg wat een beetje verder weg noordelijk in de buurt van de rivier de Ems lag. Bij de kraam gekomen pakten we het allemaal uit en hielp ik Helga met het opplakken van de prijzen op de kleding. Zij etaleerde het dan voor verkoop en langzamerhand kwamen de klanten. Helga stond achter de kraam en als de klanten iets vroegen dan was ik behulpzaam met informatie over de prijzen. Wel interessant. Toch was er iets anders wat m`n aandacht trok. Dat was het oude stationnetje met perron en rails die niet meer in gebruik waren. Ineens schoot het door me heen dat dit het Papenburg was waarnaar in 1940-1945 joden en anders Duitsdenkende mensen in het concentratiekamp terechtkwamen. Dan moest dat het perron zijn geweest waar de mensen ook als vee uit de wagons werden gedreven door die nazis in hun kaplaarzen, swastika-armbanden, hoge uniformpetten en hun snauwende stemmen. Daar werd ik wel even stil van want ik had er zoveel van gehoord en daar waren de stille getuigen in de vorm van het stationnetje en het perronnetje en de rails. Terwijl ik aan het mijmeren was vroeg ik me af of er onder die oudere mensen op de markt... Er kwamen op dat moment vele vragen die allemaal onbeantwoord bleven.

Nu, terwijl ik dit schrijf, denk ik wel even aan al die andere kinderen, die daardoor hun opa`s en oma`s ook nooit in levende lijve hebben kunnen zien. De laatste keer dat we op de markt in Papenburg stonden was m`n zuster kwaad op mij. Er was kermis en ik ging even kijken bij de rupsbaan en ik bleef een beetje te lang hangen want ik genoot van de muziek en het kijken naar de mooie meiden. Op de terugweg kwamen we langs Meppen waar vader en zoon Wehmann, die goede kennissen van m`n vader waren in de "oude ijzer" zakenwereld, hun woonplaats hadden. In Nordhorn was de grote oude metalenzaak van Karl-Heinz Deppe die met z`n grote vrachtwagen wel eens een lading ijzer bij m`n vader kwam ophalen. Eduard ging zo rond half augustus weer naar school en dat was de eerste keer dat ik hem met zo`n echte Duitse schooltas op de rug naar school zag gaan.

Op één van de zaterdagen zijn we met de trein naar Rheine gegaan. We hebben daar een Musik Parade gekocht waar we alles over The Beatles konden lezen en dan had je het blad Bravo. Daarin kon je ook alles over de nieuwe sterren lezen. Diezelfde dag hebben we op het perron voor de mensen die uit de raampjes van de trein hingen gezongen. De daarop volgende donderdagavond had ik een klein handgemeen met Helga omdat ze een kleerhanger ophief naar Eduard wat ik wilde voorkomen. Waarom weet ik nu niet meer. De volgende dag toen Eduard uit school kwam kreeg ik het gevoel om te gaan. Het gebeurde gewoon. `k Zei tegen Eduard dat ik naar mama wilde gaan en Eduard ging met me mee. We namen wat geld mee, zeiden dat we een ijsje gingen halen maar namen onze paspoorten en gingen naar het station zo rond 4 uur, half 5 en kochten 2 enkele reisjes Enschede, op die mooie toch wel zomerse dag achter in augustus. Het ging allemaal zo vlug. Was ik opgewonden? Ja, er gebeurde wat met alle consequenties die daar op zouden volgen. We reisden via Rheine naar Gronau en vandaar met het kleine treintje naar Enschede. M`n moeder kreeg heel onverwachts bezoek van haar twee zoons.......

Terug naar INDEX

Herman Hanauer is geboren in Enschede en heeft z’n jeugd wisselend doorgebracht in Enschede, Lingen (Duitsland) en Delden. In de zestiger en zeventigerjaren maakt hij deel uit van diverse bands waaronder freesound group The Rabbits. Na vele omzwervingen, door heel Europa, vestigt hij zich, in 1996, in Australië.