image/svg+xml

Daniel Lohues

Verhaal

Daniel Lohues

Plaatje bij verhaal: titelfoto Daniel Lohues.jpg

Bijna alle voorouders van Daniel Lohues zijn afkomstig uit het Nedersaksisch taalgebied. Hij mag zich dan ook met recht als ambassadeur van deze oertaal manifesteren. Toch heeft Daniel een stel voorouders uit ander taalgebieden: Een Schwarzwalder, gehuwd met een Waalse.

titelfoto: Daniel Lohues, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

het nedersaksisch taalgebied

Enkele jaren geleden reed ik door Noord-Duitsland, tussen Hamburg en Berlijn. Op zoek naar een radio-zender met verkeersinformatie, hoorde ik ineens een paar mannen plat praten. Een Nederlandse regionale zender zo ver over de grens? Nee hoor. Het was een Duitse regionale zender. En het klonk wel anders dan het mij bekende Drents en Twents, maar "door mijn oogharen heen luisterend" kon ik het gesprek goed volgen.

Op mijn Berlijnse hotelkamer google-de ik op Nedersaksisch. En ja hoor, een enorm taalgebied dat in tijd terug gaat tot voor de Hanse, het eens zo machtige handels verbond dat reikte van Scandinavië tot in wat we nu Nederland noemen, en waarin het Nedersaksisch de voertaal was.

 

Erica

 

Daniel Lohues is geboren en getogen in Zuidoost Drenthe, een gebied dat tweehonderd jaar geleden nog "wild, woest en ledig" was. De ontginning van dit veengebied was grotendeels een voortzetting van de ontginningen die in 1811 in Dedemsvaart zijn begonnen, die zich oostwaarts uitbreidden via Slagharen, de Krim en Steenwijksmoer naar het enorm grote Amsterdamse Veld, waar plaatsen als Nieuw Amsterdam, Erica en Klazienaveen werden gesticht. Tegelijkertijd ging de vervening vanaf Dedemsvaart ook naar het Zuiden, via Bergentheim en Vroomshoop naar Daarlerveen. Het waren overwegend de Dedemsvaartse verveners families die in deze gebieden aan de slag gingen en in hun kielzog trokken de veenarbeiders families mee.


De trek van veenarbeiders van 1830 tot 1880


We vinden nazaten van dezelfde families zowel rond Emmen als rond Almelo. En een deel van hen maakte de sprong naar de vervening in de Brabantse Peel. Daar zullen ze het Nedersaksisch hebben ingeruild voor een Brabants Accent.

In de veendorpen tussen Emmen en Almelo is het Nedersaksisch de voertaal van de mensen. Het maakt deel uit van je identiteit. En elk dorp heeft z'n eigen nuances in taal, waardoor je meteen hoort of je "van hier" bent, of "van doar".

 

Ommerschans

 

Tussen al die Nedersaksische voorouders van Daniel Lohues valt één naam uit de toon. Het is de achternaam van zijn moeder's moeder. Haar meisjesnaam is Bladder.
Aleida Bladder is in 1910 geboren in Erica. Haar vader, Hendrikus Bladder is in 1875 geboren in Slagharen. Hij is met zijn ouders in de richting van de vervening naar Zuid-Oost Drenthe getrokken. 
Diens vader, Joseph Bladder, is in 1834 geboren in de gemeente Stad Ommen. Dat is niet een plaats die iets met vervening heeft uit te staan. Het is wel de gemeente waar de beruchte bedelaarskolonie Ommerschans gevestigd was. Maar Joseph Blatter is niet in die kolonie geboren. Zijn vader, de geboren Schwarzwalder Jan Blatter, was in 1834 "zonder vaste woonplaats". En de reden daarvoor had wel degelijk met de Ommerschans van doen. De cruciale datum daarbij is 17 december 1833.



.

Auteur:Helmuth Rijnhart
Trefwoorden:Maatschappij van Weldadigheid, Ommerschans
Personen:Daniel Lohues
Periode:1822-1858
Locatie:NL, Erica
Thema's:Verborgen Verleden

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.