In de zomer van 1822 heerst er een enorme bedrijvigheid in het hart van de Ommerschans. Onder leiding van meester timmerman Eltje Nuis, die een jaar eerder met zijn gezin vanuit Smilde naar de nieuwe Veenkolonie aan de Vaart van Van Dedem is komen wonen, verrijst er een enorm gebouw, dat plaats moet bieden aan meer dan 1.000 bedelaars. En er is grote haast, want de klanten van de Maatschappij van Weldadigheid -de bestuurders van tal van steden en dorpen in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, willen hun bedelaars naar de Schans sturen.

De opzet van de bedelaarskolonie was duidelijk: een groot gesticht waar 1.200 bedelaars zouden wonen en waar ook werkplaatsen en fabrieken zouden komen, temidden van een een grote landbouwkolonie waar een 50-tal boerderijen zou verrijzen. Dat getal van 50 werd begin 1822 bijgesteld tot 24: het leek beter om het oppervlak per boerderij te verdubbelen. De eerste aanbesteding voor 6 boerderijen werd in het voorjaar van 1822 gegund aan de gebroeders Hannes en Roelof Makkinga uit Ommen. En de eerste boerderij, nummer 4, was nu gereed.

De boerderijen zouden worden bewoond door gezinnen die zich in de vrije kolonien Frederiksoord en Wilhelminaoord positief hadden onderscheiden.
En zo kwam op 15 juli 1822 Johannes Molenaar met zijn vrouw en vijf kinderen naar de nagelnieuwe hoeve bij de Ommerschans.

Zoals we op de website van Wil Schackmann kunnen zien, behoorde Johannes Molenaar bij de 52 kolonisten waarmee Johannes van den Bosch in 1818 de proefkolonie Frederiksoord startte. Molenaar werd door de subcommissie Haarlem van de Maatschappij van Weldadigheid voorgedragen voor plaatsing in Frederiksoord en kwam door op 2 november 1818 aan. Hij kreeg een aantal onderscheidingen voor goed gedrag en het is dus niet vreemd dat juist hij als eerste voor Ommerschans werd geselecteerd.

In 1822 werd in Ommerschans een apart register voor Hoevenaars aangelegd. Hier werd het gezin Molenaar ingeschreven onder nummer 5, wat vrijwel zeker betekent dat zij hoeve nummer 5 kregen toegewezen. 

Op stafkaarten van het eind van de 19e eeuw is de nummering van hoeven, voor zover toen nog aanwezig, keurig vermeld. Lang hebben we gedacht dat deze nummering vanaf 1822 tot 1890 hetzelfde is geweest. In 2016 kwam in het Drents Archief een kaartje uit 1838 boven water waarin werd verduidelijkt hoe de hoeven op de Ommerschans zouden worden omgenummerd.
De nieuwe nummering op dat kaartje komt overeen met wat we op latere kaarten zien. De oude nummering is geheel anders.

We zien dat het gezin Molenaar werd geplaatst in wat later Hoeve nr 7 is geworden. Deze hoeve lag aan de weg van Balkbrug naar de Ommerschans op de plaats waar nu de Iepenlaan aansluit op de Ommerweg.

Molenaar bleef hier hoevenaar tot 1838. In 1837 trouwde zijn dochter Henrica met Johan Friedrich Kleiböker, die het jaar daarop de plaats als hoevenaar in de oudste hoeve van Ommerschans van zijn schoonvader overnam. Molenaar en zijn vrouw bleven bij het gezin Kleiböker inwonen. Daar overleed vrouw Molenaar in 1855. In 1862 wisselde hoevenaar Kleiböker met Frederik Willem Elstrodt op hoeve 17 onder Ambt Ommen. Daar overleed Johannes Molenaar, de eerste hoevenaar van Ommerschans, op 18 april 1868 op de gezegende leeftijd van 82 jaar.

Via de website ommerschans.org worden de bronnen met betrekking tot de Ommerschans doorzoekbaar gemaakt. Alle hoevenaar registers zijn inmiddels doorzoekbaar. U kunt ook in alle bronnen tegelijk zoeken in het algemene zoekveld.

lees ook: