image/svg+xml

Bovenstemzingen Genemuiden

Verhaal

Bovenstemzingen Genemuiden

Plaatje bij verhaal: icoon.jpg

Wanneer:
Zondags en tijdens oefenavonden
Locatie:
Orthodoxe kerken te Genemuiden

Het orgel zet plechtstatig in. Na het voorspel vallen de kerkgangers met hun psalmgezang bij. In de Hervormde Gemeente te Genemuiden zingt men nog op hele noten volgens de psalmberijming van 1773. De woorden klinken gedragen door de 19de eeuwse kerk. Halverwege het psalmvers klinkt ineens het heldere geluid van tenoren boven de gemeentezang uit. Tientallen mannen her en der in de kerk brengen de bovenstem ten gehore. Het orgel gooit alle registers open. De aanwezigen zingen uit volle borst mee. Een zee van geluid vult het hele gebouw. Een diepe ontroering maakt zich van de gelovigen meester. Dit is glorieuze jubelzang volgens de beste calvinistische traditie: het heilige woord Gods bij monde van Zijn gemeente.

Volkszang

Het bovenstemzingen is stevig geworteld in de Genemuider samenleving. Nergens anders wordt deze traditie zo levendig voortgezet als in deze oude vissersplaats. Al in de 19e eeuw zong men in Genemuiden meerstemmig. Dat gebeurde tijdens het biezensnijden op de Zuiderzee, het melken in de stal, maar ook tijdens bijeenkomsten van de jeugdverenigingen. Op een gegeven moment werd deze volkszang ook tijdens de kerkdiensten beoefend. Aanvankelijk gebeurde dit bij wijze van improvisatie, met alle variaties van dien. Door de zang naderhand op papier vast te leggen, verloor de traditie aan dynamiek. De bovenstem die nu op muziek staat, is een afspiegeling van de naoorlogse periode. Maar de zangwijze laat zich nog altijd alleen in de praktijk leren. In 1962 werd de gemeentezang met bovenstem voor het eerst op grammofoonplaat vastgelegd. De opname vond breed aftrek en een lange serie platen volgde. Hierdoor verkreeg het bovenstemzingen in Genemuiden landelijke bekendheid.

 

Verbroedering

Er zijn in Genemuiden zo'n 350 mannen die het boven- of tegenstem zingen in meerdere of mindere mate beheersen. Naast de Hervormde Gemeente is de traditie in tel bij de Gereformeerde Gemeente en de Hervormde Gemeente in Hersteld Verband. De organisten spelen bij de beoefening letterlijk en figuurlijk een voortrekkersrol. Niet alle psalmen lenen zich voor meerstemmig zingen. Het gaat vooral om lofpsalmen. De traditie overschrijdt ook de kerkgrenzen. In 1966 werd het Christelijk Genemuider Mannenkoor Stereo opgericht om onder meer de bovenstem als zangkunst in ere te houden. De oefenavonden worden bezocht door leden van verschillende kerken. Opvallend genoeg vindt de zangkunst ook brede navolging bij jongere generaties. Zo verbroedert deze calvinistische traditie het orthodox christelijk volksdeel van de Genemuider bevolking.


Auteur:
Ewout van der Horst


Bronn(en):
H. Beens, Genemuiden en de bovenstem (Genemuiden 2010).

Website Bovenstemzingen Genemuiden, www.bovenstemgenemuiden.nl

Website Christelijk Genemuider Mannenkoor Stereo, www.mannenkoorstereo.nl

 

Trefwoorden:Mondelinge tradities, Project Streekcultuur, Tradities, Muziek Overijssel
Locatie:Zwartewaterland gemeente
Thema's:Mondelinge tradities, Muziek in Overijssel

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.