|
"Héé, die rare jongen daar!" De school van meester Vogelzang in Ootmarsum
Mijn eerste meester keek scheel. Vanachter een dun gouden brilletje loenste hij achterdochtig naar het groepje zevenjarige jongetjes dat hem schuchter was gevolgd in de nieuwe, onbekende school aan de Denekamperstraat te Ootmarsum. De grote school. Meester Bernard O.O. (zo zal ik hem maar noemen) was een schoolmeester van het onaangename type, waarvan ik er later nog meer zou tegenkomen. 's Morgens was hij met de bus naar Ootmarsum gekomen en op de korte wandeling van de bushalte naar de school volgden wij hem de eerste dagen. Zonder vreugde, maar wel met ontzag, want zelfs de dorpsschoolm...
|
'De scholen zijn weer begonnen.' Onderwijs in Overijssel
|
'Van over de Iessel', digitaal tijdschrift in de Overijsselse streektaal
Een tijdschrift dat alleen op internet verschijnt, was er nog niet in Overijssel. En het is ook echt een Overijssels tijdschrift, want alle teksten zijn in een Overijssels dialect. Het blad staat vol proza en poëzie in het Twents, Sallands, Noordwest-Overijssels of één van de locale varianten. Een eigentijdse invulling
Waarom niet gewoon een blad publiceren? Redacteur Bert Wolbert zegt in de Twentsche Courant Tubantia: "het digitale tijdschrift geeft schrijvers in dialect een podium en biedt ze een grotere kans om gelezen te worden." Bovendien bestond er in Twente geen tijdschrift mee...
|
(Voor)leesverhalen
|
|
0. Tijdlijn + Overzicht van de vensters in de Canon van Borne
Sinds de geschiedenis van Nederland extra aandacht heeft gekregen binnen het Nederlandse onderwijsveld, is het gebruikelijk dat iedere provincie, zelfs iedere stad en ieder dorp, een eigen Canon maakt. Ook in de provincie Overijssel is met dit doel een project opgezet, ondersteund door de besturen van provincie en gemeenten. Wat verstaan we in dit verband onder een Canon? Het is “een chronologische presentatie van essentiële onderdelen van de cultuur en de geschiedenis in maximaal vijftig zogenaamde vensters, die via een concrete persoon, gebeurtenis of kunstuiting uitzicht bieden o...
|
1 augustus 1861 - Huwelijksreis naar Ommerschans
In het seizoen 2017 van Verborgen Verleden maakten we op 1 april kennis met een aantal voorouders van Albert Verlinde. In het fraaie Brabants Historisch Informatie Centrum werd Albert voorgesteld aan zijn betovergrootmoeder Hendrina van Vlokhoven . Zij had een kleine misstap begaan waarvoor ze -via de strafgevangenis- in Ommerschans terecht kwam. Het BHIC loopt in Nederland voor in het online toegankelijk maken van rechtbank- en gevangenis archieven en zodoende zijn deze gegevens gemakkelijk te vinden. Kijk op hun website maar eens onder persoonsnaam Vlokhoven, H...
|
14 juli 1832 - Het ontslag van Otto Finkers
Zeshonderd kilometer boven Parijs is er meer reden voor feest. Want het is ontslag-dag in de bedelaars kolonie Ommerschans, tien jaar nadat het eerste bedelaars etablissement van de Maatschappij van Weldadigheid daar is geopend. Onder de ontslagenen is een klein gezin. Het zijn de 37-jarige timmerman Otto Vinkers, zijn 31-jarige vrouw Johanna Berends Klein en hun 2-jarig zoontje Johannes Wilhelmus. Vijftien lange maanden duurde hun verblijf op de Ommerschans. En de prijs is hoog, want ze kwamen het jaar ervoor met z'n vijven naar de Schans. Twee dochters, Grietje en Leentje, overleden op ...
|
14 maart 1857 - Het bloed kruipt waar het niet kan gaan
Op 2 juni 1834 trouwen de 22-jarige boerenknecht Jan Klasens Bil en de 20-jarige dienstmeid Willemina Tonnis Zeef in het gemeentehuis van hun woonplaats Eenrum op het Groningse platteland. allegroningers.nl - huwelijken Eenrum 1834 allegroningers.nl - huwelijken Eenrum 1834 Opvallend in de trouwacte is wat mij betreft dat bruidegom en bruid beiden kunnen schrijven en dat hun handtekening vloeiend is. Ze hebben dus onderwijs genoten, iets wat zeker niet vanzelfsprekend is in die tijd. Zes weken later is Willemina zwanger, waarop zijn op 19 april 1935 het...
|
|
Kleuterschool van Mej. T. Karkdijk
Kleuterschool van Mej. T. Karkdijk
15702178
Gemeente Hellendoorn
|
1618 - Volgens Bartjens
Bartjens wordt aangesteld ‘om kinderen te leren die francoyse spraecke, voorts lesen, schrijven, reeckenen en boekholden, mitsgaders dat ook zijn huysvrouwe den jongen dochteren leren sal allerley hantwerken, van naeyen, speltwercken en anders daartoe behoorende.’ De onderwijzer heeft veel roem vergaard met een volledig nieuwe rekenmethode. In Zwolle verschijnt in 1636 een herziene versie van dit bekende rekenboek, de Vernieuwde Cijfferinge. De faam van de schoolmeester leeft tot op de dag van vandaag voort in de uitdrukking ‘volgens Bartjens’, wat wil zeggen dat iets nauwkeurig is berekend. ...
|
1630 - Stichting van het Deventer Athenaeum
De stichting is mogelijk gemaakt door een legaat van de al lang overleden Anna van Twickel en haar zoon Balthasar Boedeker. Het hoogste onderwijsinstituut van Overijssel ontbeert de status van universiteit. Studenten kunnen er niet promoveren. Desalniettemin draagt de Illustre School veel bij aan het wetenschappelijke en culturele aanzien van Deventer. In het openbaar krijgt dit onder meer gestalte in de ceremoniële optochten, waarbij het stadsbestuur en de schoolraad tijdens plechtige gebeurtenissen van het stadhuis naar de gehoorzaal van het Athenaeum schrijden. Eén van de bekendste professo...
|
1666 Reglement voor het onderwijs op het platteland
Door Jan ten Hove.
In de 17de en 18de eeuw bemoeien zowel de overheid als de Hervormde Kerk zich met het lager onderwijs. De staat vindt het belangrijk dat jongeren in de schoolbanken tot nuttige leden van de samenleving worden gekneed, de kerkelijke autoriteiten dat ze kennis opdoen van de Bijbel en het hervormde gedachtegoed. In 1666 vaardigen de Staten van Overijssel een schoolreglement uit voor het platteland. Het voornaamste doel is ervoor te zorgen dat de lessen in de juiste geest worden gegeven. De aan de schoolmeesters gestelde eisen beperken zich tot een hervormde geloofsovertuiging ...
|
|
17. De Klopjeswoningen-----Kloppen in Borne (ca. 1650)
‘Geestelijke maagden’ Kloppen kwamen vanaf 1581 in heel Nederland voor. Kloppen leefden niet volgens de regels van kloosters en begijnen, maar waren wel dienstbaar aan de katholieke Kerk. Een groot voordeel voor hen was dat zij geen verantwoording aan een man (echtgenoot, vader of broer) hoefden af te leggen. Een soort vroege voorloper van de vrouwenemancipatie zou je kunnen zeggen. Kloosterlingen waren wel verantwoording schuldig aan een bisschop. Een leven als klop werd met een intrede gevierd: ze meldde haar voornemen te leven als ‘geestelijke maagd’ aan de plaatseli...
|
1815, Een bewogen jaar in de geschiedenis van de Gieterse scholen
Op de dag van het overlijden op 22 februari 1815 richtte Kaempff zich in een uitvoerig schrijven tot 'den Heer Schoolopziener van het derde district' met de mededeling, dat Lucas Posthumus die dag was overleden: 'het zal overtollig zijn UWEN en ZG de dringende noodzakelijkheid voor te stellen welke de vervulling dezer vacante post komt te vereischen daar deze de hoofdschool der Gemeente is en alzo het grootste gedeelte der jeugd van het voor haar zo nuttig als noodzakelijk onderwijs verstoken is...' Schout Kaempff dringt er in dezelfde brief dan ook op aan, dat er zo spoedig mogelijk een sol...
|
1854 - Een theologische hogeschool in Kampen
Na een moeilijke beginperiode vol agressie en vervolging is de Afscheiding in 1839 officieel door de overheid erkend als de Christelijk Gereformeerde Kerk. Om in de behoefte aan geschoolde voorgangers te voorzien, wordt een eigen predikantenopleiding opgezet. Aanvankelijk zijn er meerdere scholen, maar dat komt de eenheid onder de gereformeerden niet ten goede. Op 15 juni 1854 besluit de synode te Zwolle om een centrale theologische school te stichten. Na een lange discussie over de beste vestigingsplaats krijgt Kampen de meeste stemmen. De belangrijkste redenen zijn de goede bereikbaarheid ...
|
1897 - Aap-noot-mies in Deventer
Het uitgangspunt van Hoogeveen is dat scholieren door deze methode woorden leren te ontleden in klanken, die ze vervolgens kunnen samenvoegen. De eerste versie bestaat uit twee rijen met in totaal vijftien woorden. Later worden de rechten opgekocht door uitgeverij J.B. Wolters uit Groningen, die de bekende tekenaar Cornelis Jetses nieuwe plaatjes laat vervaardigen. In 1910 verschijnt het beroemde aap-noot-miesleesplankje met bijbehorende lesmethode op de markt. Een variant, die begint met de woorden geit, zeep, does, wordt ontwikkeld door J.H. Colenbrander. Hij geeft les op dezelfde school in ...
|
|
19 januari 1832 - Memories
Cornelis Witzier werd geboren te Leerdam op 8 november 1818. wiewaswie.nl - zoekakten.nl - familysearch.org - geboortes Leerdam 1818 Hij is een buitenechtelijk kind van de 26-jarige Eeltje Witzier . Eeltje is een dochter van Cornelis Witzier en Maijke van der Haven , die tussen 1786 en 1794 tenminste vier dochters kregen. Eeltje's oudere zuster Maria is gehuwd met de zakkendrager Nicolaas Ebbendorp , die aangever van de geboorte van zijn oomzegger is in bovenstaande acte. Eeltje en haar zusters verloren hun moeder in 1801. Ze werd begraven in de kerk va...
|
1905 Een vrouwenarbeidsschool in Deventer
Door Jan ten Hove.
Deventer kan in 1905 dankzij de oprichting van een Vrouwenarbeidsschool met een landelijke primeur pronken. De uit een fusie voortgekomen vakschool moet een moderne tegenhanger vormen van het op de praktijk gerichte ambachtsonderwijs voor jongens. Meisjes van eenvoudige komaf worden op de nieuwe opleiding vooral tot dienstbode of naaister opgeleid. Naast voortgezet lager onderwijs staan de volgende vakken op het programma: nuttige handwerken, hand- en machinenaaien, patroontekenen, knippen, breien, stoppen, kostuumnaaien, tekenen, boekhouden, strijken, wassen en koken. De V...
|
1964 Opening Technische Hogeschool Twente
Door Jan ten Hove.
Op 14 september 1964 wordt de Technische Hogeschool Twente officieel geopend door koningin Juliana en prins Bernhard. De overheid vindt de vestiging van een derde technische hogeschool in Nederland nodig met het oog op de regionale spreiding van het hoger onderwijs. Na een felle concurrentiestrijd met onder meer Deventer en Zwolle is de keuze in januari 1961 op Twente gevallen, vooral vanwege het sterke industriële karakter van de streek. Binnen enkele jaren verrijst op het door de gemeente Enschede aangeboden landgoed Drienerlo naar Amerikaans voorbeeld de eerste campus va...
|
1980 Verfbommen in de regen
Bijschrift: Koninklijk bezoek Zwolle 19 juni 1980 tgv Zwolle 750 jaar: Prinses Beatrix en prins Claus bezoeken Zwolle. Ontvangst op het stadhuis, Sassenstraat 2. Van links naar rechts, dhr De Groot, wethouder, mevr Eskens, dhr Eskens wethouder, mevr ter Bekke-Dijkstra, Koningin Beatrix, mevr Tamse, loco-burgemeester H. Okkels wethouder, Prins Claus. Verfbommen in de regen Koninklijk bezoek 19 juni 1980 Terwijl Zwolle volop in de viering van het 750-jarig bestaan als stad zit, komt er ‘even’ een officieel kennismakingsbezoek van de nieuwe Koningin tussendoor – Zwolle zou er vee...
|
|
20. Markeschool-----Het onderwijs (1722)
School te Borne De eerst bekende schoolmeester van Borne was Johan Bispinck. Het hervormd kerkarchief meldt in 1646: “kerkenhuis en gaarden aan de pepperstege waarin die tegenwoordige Johan Bispinck woont en daarover aan de gereformeerde kerk 2 daler moet betalen. Voor zijn bediening krijgt hij een stuk land van 2 schepel uit de lage achterkamp in de Oude Esch en voor de scoeledienst hooiland in het Hertmerbroek, de Scoolmeestermate.” De heer van Weleveld had het recht tot benoeming van de schoolmeesters. In de Franse tijd verviel de verplichting voor onderwijzers om gereformeerd t...
|
2002 Computernetwerk in vlammen op
Door Jan ten Hove.
Op de ochtend van woensdag 20 november 2002 wordt het computercentrum van de Universiteit Twente, één van de snelste netwerken van Europa, door een felle brand verwoest. Persoonlijke ongelukken doen zich niet voor. De computer heeft in de afgelopen decennia de wereld in een duizelingwekkend tempo veroverd. Ook in de wetenschap is het een onmisbaar hulpmiddel geworden. Gelukkig zijn er van de opgeslagen onderwijs- en onderzoeksgegevens back-upbestanden aanwezig, zodat de hoeveelheid verloren gegane informatie beperkt blijft. De schade loopt in de tientallen miljoenen euro’s....
|
21 februari 1826 - Van een goed en eerlijk bestaan, handel en wandel
De Permanente Commissie krijgt regelmatig verzoeken van Nederlanders die graag een plaats willen hebben in een van de vrije koloniën van Weldadigheid. Zelden is de aanvraag zo compleet als die van Hermanus Haverkate uit Haxbergen. De tukker wil met zijn gezin naar Frederiksoord. alledrenten.nl - NL-AsnDA_0186_55_0164 Post van Weldadigheid 1820 Aan de Permanente Commissie van Weldadigheid, residerende in s'Gravenhage. De ondergetekende Hermannus Haverkate van Beroep klompenmaker en landbouwer, in de gemeente Haxbergen kanton Goor, arrondisst Almelo provincie O...
|
22 december 1835 - De klager beklaagd
De eerste zitting Extract uit de Notulen van den Raad van Tucht gehouden binnen de Kolonie Ommerschans. Zitting op Dingsdag den 22 December 1835 s'avonds te zes uren. bonmama.nl - NL-AsnDA_0186_1623 - Raad van Tucht Ommerschans 1835 Ten Tweede: wordt ter tafel gebracht een Proces Verbaal van den volgenden inhoud. Den 21 December 1835, heeft den Onder Directeur de heer Krieger met den Opziener der Strafkolonisten een ijzer, dat los stond, uit een der ramen genomen van de wed. van Rooijen , hetwelk volgens veronderstelling van den Opziener al eenige dagen heeft los...
|