|
"Het huys gelegen in de Kerkstraete aen de Hollandsche Plaetse binnen de Stads Vrijheijd van Vollenhove."
Het kan nauwelijks anders of een huis met een gevelsteen Anno 1686 nodigt in 1986 uit tot een nader historisch onderzoek. De kans bestaat daarbij dat een dergelijk onderzoek meer oplevert dan louter namen van eigenaren en bewoners. En dat gebeurde dan ook prompt. Zoals gebruikelijk moest van achteren naar voren of - als men dat liever wil- van voren naar achteren worden gerekend om bij de oudst bekende gegevens uit te komen. Tenslotte bleek dat een deel van het pand Kerkstraat 72 te Vollenhove zeker ouder is dan het jaartal 1686 in de gevel aangeeft. De oudste aanwijzing wordt gevond... Verhaal "Het huys gelegen in de Kerkstraete aen de Hollandsche Plaetse binnen de Stads Vrijheijd van Vollenhove." |
'Schansgrond is goede grond'
Het is een opvallende boerderij aan de weg van Ommen naar Balkbrug. No 4 staat er op de topgevel van het voorhuis geschilderd. Het is één van de laatste hoeven van de oorspronkelijke 21 boerderijen van de Maatschappij van Weldadigheid op de Ommerschans. Bezoekers kunnen er terecht voor informatie over de voormalige landbouwkolonie. De familie Hiemstra heeft hier een biologisch melkveebedrijf. De moderne boerderij telt ruim 110 melkkoeien en twee melkrobots. Het bedrijf ligt op steenworp afstand van de Ommerschans, een militair bolwerk dat 200 jaar geleden door de Maatschappij van Weldadighei... Verhaal 'Schansgrond is goede grond' |
10-14 maart 1809 - Via Hardenberg naar Drenthe
De in Laer woonachtige gewezen Kapitein ter Zee De Vos heeft verzocht om zijn zoon bij de marine in Feyenoord te plaatsen. De minister van Marine en Koloniën moet gaan berichten ‘ over de kwaliteit welke de welgemelde De Vos effectievelijk in onze Marine mocht hebben bekleed en over de tijd waarop de redenen waarop hij denzelve heeft verlaten en over de min of meer voordelige wijze waarop hij bij de marine is bekend geweest’. Ook wordt nog melding gemaakt van een doofstomme te Laer. In Hardenberg ontvangt de Koning de dominees van Heemse, Gramsbergen en Hardenberg en het Gemeentebestuur... Verhaal 10-14 maart 1809 - Via Hardenberg naar Drenthe |
15 maart 1809 - Terug naar Overijssel
Vertrokken van Assen via Smilde naar Echtens Hoogeveen. Er is gesproken over de kwestie van impost op de turf en er wordt een bedrag van ƒ 20 000 uitgetrokken voor een armenhuis in Hoogeveen. Volgens de couranten brengt de koning de nacht door in Hoogeveen om dan op 15 maart via Meppel, Bonkenhoven, Blokzijl in Vollenhoven aan te komen, waar hij de nacht zal doorbrengen bij de heer Sloet van Oldruitenborg, de eerste prefect van het paleis In Meppel worden de volgende zaken besproken:
Het kanaal van Meppel naar Zwartsluis moet verbeterd worden. Het armenhuis wordt ontlast van achtergestel... Verhaal 15 maart 1809 - Terug naar Overijssel |
|
16 maart 1809 - Langs het Zwartewater
In Zwartsluis wordt het samengaan van de gemeenten Zwartsluis met Nieuwesluis besproken en goedgekeurd. Ook moet de administratie van de goederen van de kerk in Zwartsluis gescheiden worden van die van de gemeente. Hierover moet een rapport worden uitgebracht. Tevens vraagt meen een verlichting van de schuld van ƒ 3800 om een school te kunnen bouwen. De doopsgezinde dominee krijgt een toelage van ƒ 300. Hasselt krijgt een katholieke kerk. De heer Van Marle krijgt toestemming om een kanaal te graven voor de export van turf. De weg naar Staphorst en Rouveen moet verbeterd worden ' om dezen ... Verhaal 16 maart 1809 - Langs het Zwartewater |
2 maart 1809 - Op weg naar Overijssel
In Vaassen neemt Lodewijk Napoleon de klachten van de papierfabrikanten in ontvangst: er mag geen papier meer geëxporteerd en geïmporteerd worden. De school moet op de lijst van verhoging van de jaarlijkse steun worden geplaatst. Hiervan moeten ook de baljuw van Neder-Veluwe en de ‘Maître des Requêtes’ (de Rapporteur bij de regering) op de hoogte gesteld worden. In Veessen wordt de koning ervan op de hoogte gesteld dat Barend Boskamp verdronken is toen hij 'de dijk wilde redden'. De koning wil dat de Minister van Binnenlandse Zaken nagaat wat er voor het gezin gedaan kan worden. Heer... Verhaal 2 maart 1809 - Op weg naar Overijssel |
3 maart 1809 - Een dag in Zwolle
De koning zegt dat het Departementaal bestuur slecht heeft geantwoord op de vragen die hun gesteld worden, waarbij hij noteert: “Kennen het departement slecht maar hun eigen belang des te beter”. De stad heeft 40.000 gulden inkomsten en ongeveer evenveel uitgaven, en doet dienst als opslagplaats van goederen tussen Westfalen en Amsterdam. Een kanaal tussen het Zwartewater en de IJssel zou zeer nuttig kunnen zijn, hier zou over onderhandeld moeten worden. De minister van Binnenlandse Zaken moet hier een rapport van maken en nog dit jaar erop terug komen. Kerk De stad is voorspoedig en heeft... Verhaal 3 maart 1809 - Een dag in Zwolle |
4 maart 1809 - Langs de IJssel
In Windesheim zijn geen arts noch vroedvrouw. Een aandachtspunt! De Kerk is in zeer slechte staat en reparatie wordt bevolen. Het water staat nog steeds op het land, waarschijnlijk veroorzaakt door een dijk bij Zwolle, die het water tegenhoudt. De Minister van Binnenlandse Zaken wordt om een rapport gevraagd. In Wijhe zijn de dijken in een zeer slechte staat. Er is een instituut voor jonge meisjes, dat niet veel voorstelt. Vroedvrouw noch apotheker ontbreken. In Olst is de Hervormde Kerk in een vrij goede staat. De Hervormden en Katholieken wordt 800 gulden toegezegd waarvan 500 guld... Verhaal 4 maart 1809 - Langs de IJssel |
|
5-6 maart 1809 - Twee dagen in Deventer
Er moet onderzocht worden welke tolgelden er in Gelderland betaald moeten worden, die niet gelden voor de inwoners van dit departement. Hier moet op teruggekomen worden. De Schipbeek moet bevaarbaar worden tot het kanaal naar Munster. Hier moet aan toegevoegd worden, dat het water verdeeld moet worden tussen de Schipbeek en de Berkel. Verder ontvangst van een commissie van de Atheneum Bibliotheek. Er zijn boeken toegezegd. Bezoeken gebracht aan de gewapende burgerij, die wel meer geld kan gebruiken (bevolen) en de Snippelingsdijk. Aan de kant van de IJssel is de stad slecht versterkt. Hierov... Verhaal 5-6 maart 1809 - Twee dagen in Deventer |
7 maart 1809 - Naar Twente
Het kanaal naar Zwolle moet door de tweede sectie besproken worden. De stukken zijn voorgelegd. Een conciërge in Jever is goedgekeurd. De aard van diens werkzaamheden wordt niet vermeld. Voor het kanaal bij de Grift is genoteerd: tombé , vervallen. M.b.t. de bevaarbaarheid van de Schipbeek en de Regge staat genoteerd dat de een niet afhankelijk moet zijn van de ander. In de Décisie nr. 19 van de 7e van de Lentemaand 1809 staat het volgende: 'Onze minister van Binnenlandse Zaken zal de onderscheidene plans over het bevaarbaar maken van de Vecht, Regge en Schipbeek ons onder ogen brengen, en ... Verhaal 7 maart 1809 - Naar Twente |
8 maart 1809 - Enschede & Almelo
Lodewijk Napoleon moet een beslissing nemen in het proces van de Grensjagers en een oordeel vellen over de geschillen tussen de Katholieken en de Hervormden. Op infrastructureel gebied ligt der de wens om het kanaal van Zwolle te verlengen naar het kanaal van [Manhave?] in het Münsterland. (mogelijk ook een verbinding met de Schipbeek). Ook moet de postkoets van Zwolle naar Enschede door kunnen gaan naar Münster.
De impost (belasting) op turf moet verminderd worden. De leges op in- en uitvoer hebben een grote nadelige invloed op de handel. Dit alles zijn verzoeken van het bestuur van Ens... Verhaal 8 maart 1809 - Enschede & Almelo |
9 maart 1809 - Weerselo & Ootmarsum
Op deze dag zijn er veel ontvangsten: De pastoor en de dominee van Haaksbergen
De Magistraat van Oldenzaal
De pastoor van Tubbergen
De pastoor van Hertme(?) en Zenderen De dominee en de pastoor van Vriezenveen
De pastoor van Kolk (?)
De pastoor van Rossum De baljuw van Vriezenveen
De medicinale commissie
De rector van de Latijnse school. Hij wordt gedeeltelijk betaald door de stad en door de Heer van Almelo. De school is in een zeer slechte toestand. De koning heeft ook een bezoek gebracht aan de fabriques van H. ten Cate, Bavink en Costers, en noteert: très bonnes . D... Verhaal 9 maart 1809 - Weerselo & Ootmarsum |
|
Aan het front
Frontervaringen van veteranen in Nederlands-Indië
|
Als het vriest. IJsclub Vooruitgang uit Vollenhove in de periode 1871-1950
In Nederland werd al vele eeuwen geschaatst, als het tenminste goed gevroren had, maar pas in de tweede helft van 19de eeuw werden voor het eerst ijsverenigingen opgericht. Het stadje Vollenhove kreeg in deze periode ook een ijsclub, Vooruitgang, die werd opgericht op 18 februari 1871. Andere plaatsen in de omgeving hadden ook hun eigen ijsclubs. Er woonden in Vollenhove blijkbaar veel schaatsliefhebbers die lid wilden worden en die bereid waren hiervoor contributie te betalen. Het aantal leden bedroeg in het begin al over de 100. Dit was zeker niet verwonderlijk, omdat Vollenhove in een zeer ... Verhaal Als het vriest. IJsclub Vooruitgang uit Vollenhove in de periode 1871-1950 |
Anton Voorhorst: 'Als je onder spanning staat, reageer je heel anders'
Anton Voorhorst: 'Toen zijn we naar Gamping aan de andere kant van Djokja gegaan. Daar hadden wij de eerste gesneuvelde, sergeant Mollema. Dat heb ik ook meegemaakt. Ik zat op wacht. De TNI kwam onze post beschieten. Ik heb toen teruggeschoten. Even later kwamen ze in gevecht met onze patrouille in de omgeving van de post. Dat was het ergste wat ik heb meegemaakt. Ik hoorde wel dat het er heftig aan toe ging. Een jongen had later de schouder helemaal blauw van het schieten. Vier, vijf jongens kwamen terug die helemaal van de kaart waren. Tropenkolder zeiden ze dan. Ze waren helemaal overspanne... Verhaal Anton Voorhorst: 'Als je onder spanning staat, reageer je heel anders' |
Anton Voorhorst: 'Bij zo’n beschieting kreeg je altijd een angstgevoel, maar dat duurde nooit lang'
Anton Voorhorst: 'We kregen we bericht dat we naar Djokja gingen. Dat was een hele zware tocht. De hele reis moesten we staan in de legerwagen. We zouden eerst ongewapend op pad. Onze commandant heeft geweigerd om dat te doen. Toen mochten we wel allemaal een geweer met patronen meenemen. Maar we hebben de hele weg geen beschieting of iets gehad, wat wel te verwachten was. In Djokja kwamen we in een kazerne terecht: de Bentinck. We hoefden nog niet veel te doen. Ik herinner mij nog dat er elke nacht knallen waren van onze tegenstander, zodat we slecht konden slapen, om ons moreel te breken. ... Verhaal Anton Voorhorst: 'Bij zo’n beschieting kreeg je altijd een angstgevoel, maar dat duurde nooit lang' |
|
Anton Voorhorst: 'Het is een ervaring die ik niet graag had willen missen'
Anton Voorhorst: 'Op mijn verblijf in Indië ben ik nooit aangekeken. Wij zijn niet naar Indië gegaan om de boel even op orde te brengen. Nee hoor, wij werden verplicht opgeroepen. Je had wel de hoop dat er vredesbesprekingen kwamen, dat je weer naar huis toe kon gaan, maar veel vertrouwen in de leiding van Soekarno hadden we ook niet. Dat bleek achteraf ook wel terecht. Het was toen al wel te voorzien dat het niet goed ging, dat de terroristen of de TNI de leiding zouden overnemen. Met mijn vrouw en kinderen heb ik wel over Indië gesproken, maar niet zo indringend. Pas op latere leeftijd kwa... Verhaal Anton Voorhorst: 'Het is een ervaring die ik niet graag had willen missen' |
Anton Voorhorst: 'Ik was liever op de boerderij dan in dienst.'
Anton Voorhorst: ‘Ik moest direct bij de eerste lichting opkomen, in 1946 of zoiets. Zes weken ben ik in Steenwijk in dienst geweest. Toen kreeg ik uitstel, vanwege de boerderij. Later kreeg ik nog weer uitstel voor de Landbouwwinterschool. Toen mijn broer uit dienst terugkwam, moest ik er alsnog naar toe. Zodoende ben ik nog anderhalf jaar in Indië geweest. Ik kreeg eerst een klein half jaar opleiding in Steenwijk. Vlak voor ons inschepingsverlof gingen we naar Zuidlaren. De militaire dienst lag mij niet zo. Dat was mijn leven niet. Ik zou er niet vrijwillig voor kiezen. Ik denk de meesten ... Verhaal Anton Voorhorst: 'Ik was liever op de boerderij dan in dienst.' |
Anton Voorhorst: 'Wij waren als laatsten gekomen en zijn als laatsten weer gegaan'
Anton Voorhorst: 'Na de overdracht begon de repatriëring. Alles moest terug naar Nederland. Wij waren als laatsten gekomen en zijn als laatsten weer gegaan. Er zijn nog vijf generaalsschepen ingezet voor de terugtocht. Ik kwam met een stuk of drie jongens bij de foerier te werken. We moesten kleding innemen. Overdag gingen wij weleens dingen bezichtigen, een rondrit of excursie naar de Borobudur en de plantentuin bij Buitenzorg. ’s Avonds gingen we weleens de stad in. Je kon in die tijd gewoon vrij rondlopen. Het was heel anders. Het was gewoon wachten totdat we naar huis konden. In Semarang z... Verhaal Anton Voorhorst: 'Wij waren als laatsten gekomen en zijn als laatsten weer gegaan' |
Anton Voorhorst: ‘De heenreis naar Indië heb ik geweldig mooi gevonden!’
Anton Voorhorst: 'Op 23 maart 1949 zijn we aan boord van de Zuiderkruis gegaan. Dat was tamelijk laat. Eind ’49 was de soevereiniteitsoverdracht. Daarna ben ik er nog bijna een jaar geweest. Onderweg naar de boot met de trein stonden overal langs de weg mensen te zwaaien. De trein rangeerde naar de haven, maar liep uit de rails. Toen moesten we met bepakking en al nog een heel eind lopen. Dat was als direct een goed begin! Ik was nog nergens geweest, nooit in het buitenland of aan zee. Als kinderen gingen we weleens naar mijn tante in Bussum. Verder niet. De heenreis naar Indië heb ik geweld... Verhaal Anton Voorhorst: ‘De heenreis naar Indië heb ik geweldig mooi gevonden!’ |
|
Armenjagers in de 18e eeuw. In het bijzonder het Overijsselse geslacht Magré
De aanstelling van armenjagers vindt zijn oorzaak in het toenemen van bedelarij en landloperij aan het einde van de 17de eeuw. De overlast wordt zo groot dat de kerspels langs de Vecht in de nabijheid van de Duitse grens en die met het Landschap Drenthe overgaan tot de aanstelling van armenjagers. Het beroep armenjager zou kunnen duiden op overheidsdienaar doch de vraag was, van welke overheid. Bovendien wat was hun eigenlijke taak of instructie. Het kerspelarchief van Heemse geeft hierover geen uitsluitsel. Wel dat van het kerspel Dalfsen en in zekere zin ook van Ommen en Den Ham. Aangenom... Verhaal Armenjagers in de 18e eeuw. In het bijzonder het Overijsselse geslacht Magré |
Armenzorg en nabuurschap - De Armvoogdij Muggenbeet
Aan de Blokzijlse Weg, van Blokzijl naar Steenwijk, ligt de buurschap Muggenbeet. De meeste mensen rijden er achteloos aan voorbij. Een bordje langs de weg, dat uitnodigt om een stop te maken in cafébistro Geertien, maakt de weggebruiker er opmerkzaam op dat tussen het riet en de bosschages huizen verscholen moeten liggen. Als je goed kijkt zie je ze ook. Het buurtje telt twaalf huizen. De openstelling van de provinciale weg van Blokzijl naar Steenwijk in 1951 heeft Muggenbeet uit zijn isolement verlost. Daarvóór ging alle vervoer per voet, la later ook per fiets, maar vooral per boot. Vier ... Verhaal Armenzorg en nabuurschap - De Armvoogdij Muggenbeet |
Armenzorg in Overijssel
Zo weinig als we weten over de toestand op het platteland, zoveel te meer is bekend over de ondersteuning van behoeftige mensen in de middeleeuwse stadjes en steden van het Oversticht. Hier bestond een keur aan gasthuizen, tehuizen voor oude lieden, wezen, arme jongens en zieken. Aanvankelijk werd geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende groepen hulpbehoevenden. Maar in de loop van de 15de en 16de eeuw treedt er op het gebied van de armen- en ziekenzorg een zekere verbijzondering op. Zo worden in de IJsselsteden weeshuizen en verpleeginrichtingen in het leven geroepen voor melaatsen ... Verhaal Armenzorg in Overijssel |
Bezetting, Bevrijding: Duistere blik
Duistere blik De jongen die over de wegen tussen de weilanden vloog, leek haast te hebben. De zon scheen op zijn hoofd, de wind speelde met zijn haar en zijn lange benen leken een strijd aan te gaan met de trappers van zijn fiets. Hij genoot van de vrijheid die hij ervoer, ook al was het maar voor even. Bij een huis in het dorp stopte hij. De gordijnen waren dicht, maar hij wist dat ze thuis waren. Hij klopte aan en werd binnen gelaten door een van de onderduikers. Ze keek hem met grote ogen aan. 'En?' Hij sloot voorzichtig de deur achter zich en volgde haar naar binnen.
Plotseling reed... Verhaal Bezetting, Bevrijding: Duistere blik |
