|
1667 - Gerard ter Borch schildert de magistraat van Deventer
Gerard ter Borch jr., de beroemdste Overijsselse kunstenaar aller tijden, komt in 1617 in Zwolle ter wereld. Hier groeit hij op in een artistiek gezin. Na zijn huwelijk in 1654 woont en werkt de schilder in Deventer. De overtuigende wijze waarop hij stoffen en met name satijn weergeeft roept alom bewondering op. Ter Borch is een veelzijdig schilder, maar geniet vooral bekendheid als portrettist. In 1667 maakt hij een sober en statig groepsportret van de magistraat van Deventer, dat voor het stadhuis is bestemd. Het is een uitzonderlijk schilderij. Groepsportretten van bijvoorbeeld schutters ...
|
1726 - Opstootjes door duurdere borrel
Brandewijn en jenever zijn vrijwel de enige genotsmiddelen die de lagere klassen zich kunnen veroorloven. Een aangekondigde verhoging van de accijns op gebrande wateren, waardoor een borrel anderhalf keer zo duur wordt, leidt in de lente van 1726 dan ook in verscheidene Overijsselse steden tot onlusten. In Zwolle trekken op de avond van vrijdag 24 mei zo'n vijftig tot honderd relschoppers door de donkere straten. Ze gooien ramen in bij stadsbestuurders en belastingpachters en plegen ook andere vernielingen. Pas na enkele dagen kan de rust met hulp van door het provinciaal gezag gestuurde sol...
|
1980 Verfbommen in de regen
Bijschrift: Koninklijk bezoek Zwolle 19 juni 1980 tgv Zwolle 750 jaar: Prinses Beatrix en prins Claus bezoeken Zwolle. Ontvangst op het stadhuis, Sassenstraat 2. Van links naar rechts, dhr De Groot, wethouder, mevr Eskens, dhr Eskens wethouder, mevr ter Bekke-Dijkstra, Koningin Beatrix, mevr Tamse, loco-burgemeester H. Okkels wethouder, Prins Claus. Verfbommen in de regen Koninklijk bezoek 19 juni 1980 Terwijl Zwolle volop in de viering van het 750-jarig bestaan als stad zit, komt er ‘even’ een officieel kennismakingsbezoek van de nieuwe Koningin tussendoor – Zwolle zou er vee...
|
Autonummers noteren
In de Hoogstraat woonde ik, op nummer 7 was onze banketbakkerij. De Hoogstraat was een drukke straat, eigenlijk wel de drukste straat van het oude Hanzestadje aan het Zwartewater. Dat kwam omdat alle verkeer door die straat moest. Of er nu auto's kwamen van of naar Zwartsluis, Vollenhove of Emmeloord en ook van en naar plaatsen langs de Dedemsvaart, Staphorst en Rouveen, alle verkeer moest door de Hoogstraat, want alle auto's en motors moesten over de brug als ze naar Zwolle wilden of naar Kampen door de Mastenbroekerpolder naar Kampen. En dan waren er ook nog de bussen van de NWH, de Noord ...
|
|
De Gouden Eeuw van Gesina ter Borch
Aan de Sassenstraat in Zwolle, op het huidige nummer 21, woonde van 1631 tot 1690 een echte kunstenares. Gesina ter Borch, een halfzus van de beroemde schilder Gerard ter Borch, maakte enkele van de leukste tekeningen uit de zeventiende eeuw. Haar oeuvre wordt bewaard in het Rijksmuseum.
Gesina werd op 15 november 1631 geboren en op 13 december gedoopt als ‘Geesien’. Ze was de zesde van dertien kinderen van Gerard ter Borch de Oude (1583-1662). Haar moeder was Wiesken Matthys (1607-1683), Gerards derde vrouw. Gesina bleef ongetrouwd en woonde haar hele leven in het huis aan de Sassens...
|
Door het oog van Ter Borch: 'Zo'n beroemde kunstenaar uit Zwolle?!'
Vierhonderd jaar geleden werd Gerard ter Borch (1617-1681) in Zwolle geboren. Voor kunstcollectief ZoGemaakt was dit een mooie aanleiding om met twee groepen leerlingen een kunstproject te doen, waarin de leerlingen een ‘ontmoeting’ hadden met deze wereldberoemde kunstenaar. Onder leiding van docent Marjolein Verbruggen doken negen leerlingen van Atelier ZoGemaakt in het leven van Gerard ter Borch. Een kort (en eigenwijs) filmpje was het resultaat. In zijn jonge jaren trok Gerard ter Borch er regelmatig op uit om Zwolle en haar omgeving vast te leggen. Zo ontstonden prachtige s...
|
Een dorstig klusje: boerderijbouw anno 1618
Fier ligt boerderij de Rankenberg even achter de IJsseldijk ten zuiden van Wijhe. Het is een uitzonderlijke IJsselhoeve, want achter het gebruikelijke voorhuis zit aan een kant nog een uitbouw aan de boerderij: het oorspronkelijke karnhuis. Het statige voorhuis is gebouwd rond 1840, in een periode dat veel meer boerderijen in de IJsselstreek hun huidig voorkomen kregen. De boerderij zelf is aanmerkelijk ouder. Een bordje op de achtergevel vermeldt het jaartal 1618. Met recht! Maar liefst 400 jaar geleden is op deze oude bewoningsplek een nieuwe boerderij gebouwd. De Nederlandse Republiek bev...
|
Historisch Goor.
GOK.04137
Historisch Goor / Goors Historisch Museum
|
|
Wandeling door de historie van Goor.
GOK.04139
Historisch Goor / Goors Historisch Museum
|
Stadswandeling ook door historisch Goor.
GOK.06169
Historisch Goor / Goors Historisch Museum
|
Veel belangstelling Verenigingenloop.
GOK.15071
Historisch Goor / Goors Historisch Museum
|
Gerard ter Borch: 'Satijntjes'
Gerard sr. overleed in 1662. Hij heeft het succes van zijn zoon dus nog meegemaakt. En hij had er vast een mening over. Als schilder is hij ongetwijfeld trots geweest op het vakmanschap van zijn zoon, maar wat als vader te denken van de roem en levensstijl die daarbij waren gekomen? De verguisde wereld van vertoon was zijn zoons broodwinning geworden. Het is denkbaar dat Gerard jr. zelf zich aanvankelijk ook wat ongemakkelijk heeft gevoeld. Als schilder stond hij dan wel aan de goede kant, maar hoe zag hij de geportretteerde, zijn opdrachtgever? Die liet zich immers van zijn voornaamste kant...
|
|
Gerard ter Borch: Deventer jaren
Anders dan zijn vader, zocht Gerard jr. zijn loopbaan niet in Zwolle. Na zijn huwelijk met de Deventerse Geertruit Condewijn in 1654 verhuisde hij naar Deventer. Bij gelegenheid van dit huwelijk schreef J.H. Roldanus een indrukwekkend bruilofslied. Het werd uitgegeven door Jan Gerritsz Tydeman, uitgever in de Diezerstraat te Zwolle. Als Deventenaar nam Gerard in 1666 als vertegenwoordiger van de burgerij van de wijk Engestraat zitting in het gemeensliedencollege. Voor velen was dit een opstap naar de magistraat, het college van burgemeesters. De Magistraat Zover bracht Gerard het niet. M...
|
Gerard ter Borch: Het einde
In 1681 ging het bergafwaarts met de gezondheid van Gerard. Zus Gesina reisde met achterneef Bernard Keyser naar hem toe om zakelijke afwikkelingen te doen. Bernard tekende in zijn rekenboek aan: ’18 [november] sijn wij beyde naar Deventer gereyst en haer edel broeder seer sieck gevonden en alles op haer edele versoeck de noodige ordres gesteldt en mij voor haer edele op ’t gemaakte testament geïnquireert en op alles goede acht gegeven’. Op 6 december overleed Gerard en twee dagen later werd hij vanuit Deventer naar Zwolle overgebracht om daar in het familiegraf bijgezet te worden. Gesina ...
|
Gerard ter Borch: Opdrachten en manier van werken
Na zijn leerjaren en met de waardevolle adviezen van zijn vader in het achterhoofd kon Gerard jr. de wereld van de ‘sinjeurs’ met zelfvertrouwen tegemoet treden en hen met scherp schildersoog observeren. Dat kwam goed van pas, want hij kwam al op jonge leeftijd in de allerhoogste Europese kringen te verkeren. Zo was Gerard in 1647/8 aanwezig bij het sluiten van de vrede met Spanje na 80 jaren van oorlog. Hij was als ‘levend fototoestel’ in het gevolg van diplomaat Adriaen Pauw meegekomen. Gerards reputatie als vaardig schilder ging als een vuurtje rond in het internationale gezelschap. Het l...
|
Gerard ter Borch: jeugd van de schilder
Toen Gerard ter Borch in 1617 werd geboren – de precieze datum kennen we niet, omdat het doopboek uit die tijd er niet meer is – woonde zijn familie ten minste al drie generaties in Zwolle. Met een woonhuis in de Sassenstraat (nr. 21) en een buitenhuis De Ramhorst aan de Langenholterweg (nr. 100. maar inmiddels afgebroken), even buiten de stad, was de familie zo Zwols als wat. Alhoewel, helemaal Zwols toch niet. De mannen uit de familie Ter Borch vervulden hoge ambten in het bestuur, maar ze bewogen zich ook buiten de stad. De familie was door huwelijken verbonden met regenten in andere pla...
|
|
Gerard ter Borch: zelfstudie en opleiding
Vader Ter Borch had een baan bij het stadsbestuur van Zwolle als licentmeester (opzichter en ontvanger van in- en uitvoerrechten). Het schilderen deed hij ernaast – niet onverdienstelijk overigens – en hij had daarbij oog voor het tekentalent bij zijn kinderen. Hij moedigde hen aan veel te oefenen. Het oefenmateriaal vond Gerard jr. onder meer in zijn woonomgeving, want uit de beginjaren ’30 dateren de pentekeningen die hij maakte van Zwolse stadsgezichten. Met de ervaring van deze thuisoefeningen ging hij als schildersgezel in de leer bij Pieter Moulijn in Haarlem. Hij werd daar in 1635 to...
|
Het leven van Gerard ter Borch
|
Licht in donker Zwolle
Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant Nauwelijks is Zwolle gewend aan gaslantaarns langs de straten en elektrische verlichting in de winkeletalages, of de oorlogseconomie slaat toe: in de winter van 1917 dwingt kolentekort tot duisternis. Want in de winter betekent verlichtingsverbod na zes uur algehele duisternis, zeker als ook de maan niet erg meewerkt. Volgens de krant neemt men het ongemak gelaten, zelfs verliezen wij ons goed humeur niet als wij in de duisternis struikelen over een vergeten vuilnisbak, die omgevallen op het trottoir ligt. Grote problemen zijn er voor de kranten...
|
Locatie 1 - Geldersetoren
Op deze tekening is de Geldersetoren te zien met een kanon op de wal. De Geldersetoren stond tussen de huidige Eekwal en Potgietersingel. Gerard ter Borchs standpunt – bij het maken van de tekening – was de Eekwal. De met gras begroeide Eekwal lag destijds tussen de middeleeuwse gracht aan de binnenkant van de stadsmuur, en de nieuwe singelgracht buiten de vesting. Over de singelgracht voor de vroegere Geldersetoren ligt nu de Nieuwe Havenbrug. Bovenop deze toren stond een koepeltorentje. Hieronder voerde een wenteltrap naar het platte dak achter de kantelen. Blijkbaar liet het ond...
|
|
Locatie 10 - Sassenstraat
We zien hier de zuidzijde van de Sassenstraat in de richting van de Grote Kerk met haar imposante toren . Deze penseeltekening is bekend onder de naam: ‘Hanengevecht in de Sassenstraat’. Gerards halfzus Gesina maakte de tekening in 1655. Het tafereel kan voor haar eigen ogen hebben afgespeeld, want de familie Ter Borch woonde aan de overkant van deze voorname straat. Gesina verzamelde tijdens haar leven materiaal over de familie en vulde er drie albums mee. Het is aan Gesina te danken dat zoveel persoonlijk materiaal van deze schildersfamilie is overgebleven. De bijzondere collectie ...
|
Locatie 11 - Markt bij avond
Deze tekening toont een blik op de avondmarkt op de Grote Markt vanaf de Oude Vismarkt. Rechts zien we de schandpaal op de hoek van de Diezerstraat. Het silhouet van de fraai vormgegeven paal steekt, door het licht bij de marktkraam eronder, vaag af tegen de donkere hemel. Het tijdstip en de grote hoeveelheid kramen doen vermoeden dat het niet om een doordeweekse markt gaat, maar om een jaarmarkt. Rechts zijn twee vrouwenfiguren te zien. De ene vrouw staat voorovergebogen en de andere vrouw is zittend afgebeeld. De vrouwen zijn bezig met iets dat de aandacht trekt van kinderen: zijn ze...
|
Locatie 12 - Familiegraf
Gesina, de halfzus van Gerard, maakte deze bijzonder tekening: een vrouw, vergezeld van de dood. Ze staat naast een geopend graf in de Zwolse Grote Kerk. De steen van het graf laat het gedeelde wapenschild van de familie Ter Borch en de familie Condewijn zien. Dit doet vermoeden dat de tekening is gemaakt bij het overlijden van Gesina’s jongere zus Aeltien ter Borch in 1671. Toen Gerard ter Borch zelf overleed in 1681 was hem geen zachte rustplaats gegund, want in 1682 stortte de toren van de Grote Kerk in. Een deel van het neergestorte puin kwam terecht op de graven van de familie Ter...
|
Locatie 2- Kamperbuitenpoort (vanuit de stad)
We zien hier de Kamperbuitenpoort in westelijke richting. Hier begon voor de uitgaande man de belangrijke verkeersweg naar Kampen. Onder anderen boeren uit de Mastenbroekerpolder brachten via deze poort hun landbouwproducten naar de Zwolse markt. Was je destijds onder deze poort doorgegaan, dan liep je tussen twee hoge muren naar de volgende poort: de Kamperbinnenpoort. Pas na het passeren van die poort kwam je aan in de stad. Twee traptorens flankeren het rechthoekige poortgebouw van de Buitenpoort. In de onderdoorgang is bovenin het traliewerk van een valhek te zien. Dit valhek konde...
|
