C.J.V. Dieselstraat - Hengelo

Rond 1964 zijn er in Hengelo vele jeugdclubs waar bands optreden. Ze hebben allen een naam, zoals De Boemerang, De Ark, Het Beetshuis en ’t Kreejennus. Kerken willen jongeren graag aan zich binden en op initiatief van de Christelijke Jongeren Vereniging begint is 1964 “de instuif” in het aangebouwde wijkgebouw van de Bethlehemkerk aan de Dieselstraat op het Tuindorp. De lange naam van de instuif wordt in de volksmond al snel alleen “Dieselstraat”.

Het wijkgebouw is al vanaf 1962 in gebruik voor avonden met live muziek op de vrijdag alleen voor leden van de kerk. De huisband De Bijargo’s met Jan Haasjes en Isaac Wind speelt vooral nummers van Cliff Richard. In 1964 gaat de club ook open voor niet-kerkleden. Er is één keer per maand op zaterdagavond een clubavond met een band. Als de beatmuziek snel opkomt, worden er Hengelose beat-bandjes gevraagd te komen optreden. Het duurt maar even of de jeugd in Hengelo weet daarvan. Het is iedere keer stampvol. De eerste bands in 1964 spelen nog in de benedenzaal van het wijkcentrum. Vrienden en bekenden vertellen elkaar over de live muziek en binnen een paar maand is het er zo vol, dat moet worden uitgeweken naar de grotere bovenzaal. Al snel wordt besloten om iedere week wat te gaan doen.

Frits Veldhuis wordt de disc-jockey  en hij draait 3 keer in de maand plaatjes op de zaterdagavond. De disco is gratis en voor een bandjesavond is er f1,50 entree. Als het erg druk is en het boven vol is, wordt de benedenzaal open gehouden en worden er platen gedraaid. De grammofoonplaten uit de Top-40 liggen wekelijks klaar bij Radio Nachtegaal, waar de club een afspraak mee heeft en platen tegen gereduceerde prijs kan aanschaffen. De live muziek avonden trekken het meeste publiek.

Er kunnen zo’n 200 personen in het pand en daarmee is het er vol.Een reden om er om de 14 dagen bandjes te laten optreden. Doordat Herbert Spier – de ‘Mojo’ van Twente – voor steeds bekendere bands gaat zorgen, is er vanaf 1966 drie keer in de maand live muziek. Met een vast ploegje vrijwilligers wordt op zaterdagmiddag de zaal klaargemaakt en komt de koster kijken of alles goed is in de zaal en klaar voor de avonden. In de middag worden er visnetten opgehangen, de verlichting met zwakke lampen waarvoor een ronddraaiende schijf met de kleuren blauw en rood schuift, wordt in orde gemaakt en bij de Hengelose Coöperatieve Zuivelfabriek worden de overgebleven strips waaruit de melkdoppen zijn gestanst, gratis opgehaald. Die dienen voor de versiering van de muren. Om het podium op te leuken hangt er een parachute waar men met lampen weer licht effecten creëert zoals dat hoort in die tijd.  Langs de zijmuren zijn tafels en stoelen geplaatst voorzien van tafelkleedjes met asbakken. Bands uit het westen van het land vinden dat heel bijzonder, ze spelen daar in kale zalen. Op de avond zelf krijgt iedereen een toegangsstempel op de hand met ‘gewone’ stempelinkt. Die is nog lang nat en veel bezoekers ‘klonen’ de stempel door de bovenkanten van hun handen op elkaar te houden zodat beide handen het stempel dragen. Zo komen er nogal wat jongelui voor niets naar binnen. 

Dronken kan men aan de Dieselstraat niet worden. Er wordt namelijk geen sterke drank geschonken, alleen cola, limonade en vruchtensappen. En als je thuis hebt ingedronken kom je er gewoon niet in en dat is bij de bezoekers bekend. Overigens wordt er door bands verteld dat zij vaak in hun instrumentenkoffers stiekem drank mee naar binnen hebben gesmokkeld. Door de jaren heen heeft de “Dieselstraat” altijd een eigen band gehad in heel veel verschillende samenstellingen en veel meer dan hun instrumenten hoeven de leden van de eigenband niet mee te nemen. Er is in de Dieselstraat een complete eigen installatie. En wat verder nodig is wordt gehuurd bij Huigens. Vanwege de kans op burengerucht worden alle ramen en deuren tijdens optredens gesloten.

Daar wordt streng door de aanwezige ouderlingen van de kerk op toegezien. De eerste jaren worden de avonden geopend en afgesloten door de ouderling van de kerk met een gebed  maar daar ziet men snel vanaf, er zijn op die momenten bijna geen bezoekers in de zaal aanwezig.  Er zijn nooit klachten geweest. Reclame wordt ook gemaakt. Niet met posters of in de krant, maar op de ruiten van de L.T.S. aan de Tuindorpstraat waar een aantal vrijwilligers in de hoogtijd van de Dieselstraat op school zitten. Iedere maandagmorgen zijn de ruiten volledig beslagen. Met de vingers wordt dan op de ruiten bekend gemaakt welke band er de volgende zaterdag zal spelen. Over bands heeft de club en het publiek zeker niet te klagen.

Dank zij Herbert Spier komen er onder andere The Tee-Set, The Outsiders, Q’65 en Twentse bands als The Honest Men, Teach-In, de Hengelose bands Y-Sect , The Creatations, The Headstrings en The Jokers. Deze laatste band krijgt een contract voor één jaar om iedere drie weken te komen optreden.

Cuby and the Blizzards, The Rob Hoeke Rhythm & Blues Group en de Deldense band The Royal Rockets hebben er opgetreden. De bekendste Hengelose band Faghm met Gertie Morsman, uit de Stephensenstraat naast de kerk, speelt o.a. het nummer Amen waarbij het hele publiek op de knieën gaat. Jan Harmsen regelt met Herbert Spier de contracten met de bandleden of hun managers. Omdat hij nog niet meerderjarig is en er 2 handtekeningen onder een contract moeten, vliegt hij als koerier van de Schefferlaan, waar Herbert woont, naar de Dieselstraat om de contracten mede te laten ondertekenen en weer terug want op zaterdagmiddag zijn de juiste personen in de Dieselstraat. Als Herbert later verhuist naar de Haaksbergerstraat komt hij op zaterdagavond vaak zelf langs om ter plekke de contracten te voorzien van de benodigde handtekeningen. 

Als de band Moan Nightmare uit Arnhem naar de Dieselstraat komt en gaat beginnen wordt alle verlichting uitgedaan en is het stikdonker. Met vlammen op het podium presenteert de band zich gekleed in monnikspijen met monnikskappen. Ze spelen progressieve rockmuziek en als ze dan na de pauze terug komen zijn ze getransformeerd in de band Long Tall Ernie and the Shakers, die een spetterende rock & roll show geven. Zo lijkt het alsof er twee bands met twee soorten muziek zijn op één avond. Bekende namen uit deze band zijn Arnie Treffers, Jan Rietman en Alan Mcfarlane.

Het muzikale hoogtepunt van de Dieselstraat is tijdens het 10-jarig bestaan van de club in 1971 met de symfonische rockband Ekseption. De band heeft net een Edison gewonnen en zal veel publiek trekken. Daarom wordt er toestemming van het kerkbestuur gekregen om de groep in de kerk zelf te laten optreden. Daarvoor wordt in de kerk een soort tribune opgebouwd. De aanvang van het concert is 20.00 uur. Ekseption moet die dag uit Parijs komen waar ze een optreden hebben en komen vast te staan in Frankrijk op de snelweg. Ze kunnen niet op tijd in Hengelo zijn. Ze zorgen er wel voor dat er een band komt die het even voor hen waarneemt. Dat blijkt Long Tall Ernie and the Shakers te zijn.

Het vooral jongere publiek begrijpt dat het wel eens erg laat kan worden en willen dat aan het thuisfront graag meedelen. Daarom besluit het kerkbestuur om de telefoon van de kerk beschikbaar te stellen (mobieltjes waren er toen nog niet) en zo kunnen de meesten hun ouders even inlichten. Om 22.00 uur arriveert Ekseption en ze nemen het over van Arnie Treffers. Organist Rick van der Linden wil zich direct het kerkorgel toe eigenen. Door snel ingrijpen van de koster zelf wordt hem meegedeeld dat dat niet gaat. Die is bang dat de blaasbalgen van het orgel het niet zullen houden als hij het orgel zou gaan bespelen.  Daarom moet Rick van der Linden zijn eigen loeizware orgel toch het podium op sjouwen. Er wordt een super show gegeven die iedereen nog lang bij zal blijven. De kerkzaal is afgeladen vol. Ook tijdens dit concert is er geen sterke drank en bovendien mag er in de kerk niet gerookt worden. Het bestuur en de vrijwilligers hebben na afloop wel uren nodig om alle peuken weer van de vloer te krijgen. Aan het einde van het seizoen is er altijd een slotavond Om het publiek nog meer te bieden wordt er in de bovenzaal van de Dieselstraat een tweede podium tegen over het hoofdpodium gebouwd naast de bar. Zo kunnen er twee bands om en om op één avond optreden. Het was een korte traditie dat de bands er al vroeg waren en gingen loten wie op welk podium ging spelen Het effect daarvan is dat het publiek zich een aantal malen massaal omdraait op een avond. Omdat de disco vanaf eind jaren 60 steeds belangrijker is geworden in het uitgaanscircuit en er al veel grote disco’s zijn ontstaan, stoppen veel clubs met live muziek. Ook in de Dieselstraat wordt eind 1973 het besluit genomen ermee te stoppen.

Dit artikel is tot stand gekomen op basis van een gesprek met Jan Harmsen, door Pel Kotkamp.

Verbeteringen en aanvullingen zijn welkom.   Mail naar info@poparchieftwente.nl