image/svg+xml

Boer zoekt vrouw (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

Verhaal

Boer zoekt vrouw (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

Plaatje bij verhaal: knipsel_12.jpg

Boer zoekt vrouw (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

In de krant van 19 juni 1917 treffen wij een klein stukje aan met de zeer ouderwetse titel De dienstbodenstand. Het blijkt te gaan over nog steeds actuele onderwerpen als emancipatie en standsverschil. We hebben dan ook te maken met een door de Zwolsche gaarne geciteerd tijdschrift getiteld Christelijk Vrouwenleven. Daarin leidt een ongetwijfeld deftige dame mevr. Van Hoogstraten-Schoch een brievenrubriek, waarin ze antwoord moet geven aan een dienstbode, die zich er over beklaagt, dat haar stand geminacht wordt. Daar wil de redactrice weinig van weten, we hebben hier immers met een zeer algemeen fenomeen te maken: Ge moet nooit vergeten dat in deze zondige wereld elke stand het meest veracht wordt door de categorie, die vlak boven hem staat.

Daar weet ze ook voorbeelden van, zoals de meisjes van een chocolade-fabriek, die zich heel wat beter achten dan die van de schoensmeer. Ook zijn er allerlei beroepsaanduidingen waar de discriminatie van af druipt: kantoorjuffers, van percentenmadams (?), winkelkippen enzovoort. Kortom, overal zijn standsvooroordelen, daar lijkt de mevrouw van Chr. Vrouwenleven niet zo’n moeite mee te hebben. Maar het dienstmeisje had zich bovendien beklaagd over het gedrag van mannen op straat, iedere kwajongen roept en fluit er maar op los. De briefschrijfster voelt dat blijkbaar als standsdiscriminatie, maar in het antwoord wordt dat fluks omgebogen tot een te verwaarlozen genderprobleem, het dienstmeisje moet maar denken, voor iedere vrouw komt er een tijd in ’t leven, dat niemand haar meer aankijkt, nu die tijd is ook voor u in het verschiet, dus dat nafluiten kan ze maar beter als compliment opvatten. Aldus wordt zowel de klasse- als de seksediscriminatie vakkundig weggemasseerd…

Het dienstmeisje had nog een derde probleem: Vroeger trouwde iedere flinke zakenman met een degelijke dienstbode, maar kom daar nu eens om! Ach, hier staat blijkbaar een meisjesdroom op het punt uiteen te spatten: Alle mogelijke opgeprikte winkeljuffrouwen, modenaaisters, kantoorjuffrouwen, die alle liever dan een dienstbode. Ze blijft in elk geval consequent standsverschil de schuld geven. En nu gaat mevrouw Van Hoogstraten-Schoch enigszins overstag: Ge staat niet alleen met uw klacht. Vervolgens vertelt ze een belevenis die tenminste gedeeltelijk ook een achtergrond van klassendiscriminatie heeft – al gaat het minstens zozeer over de onaantrekkelijke zwaarte van het werk. Nou ja, dat gaat natuurlijk vaak samen.

De belevenis van mevrouw speelt zich af tijdens één van haar zeldzame contacten met de boerenstand. Verleden zomer reed ik eens helemaal buiten op een aardig karretje in gezelschap van een flinken boerenzoon. Ietwat neerbuigend informeert ze naar zijn toekomstplannen, wordt het bijvoorbeeld niet eens tijd om te trouwen, je bent al bij de dertig, ’t wordt heusch tijd voor je. Hierop volgt een aangrijpende uitbarsting: Toen keek hij mij met zijn trouwhartige oogen aan en begon uit te leggen hoe dat met standsverschil zit: De meisjes willen geen boer meer, elke kantoorfrik met een boordje en een dasje aan, gaat vóór; ze willen allemaal madam worden en ze trekken der neus op voor het boerenwerk. In de laatste zin wordt de discriminatie begrijpelijk genoeg herleid tot het zware zwoegen waartoe een boerin zich veelal veroordeeld ziet. Mevrouw Van Hoogstraten durft nog net niet zo ver te gaan, alle klagende dienstbodes naar het boerenland te verwijzen, maar dienstbodes en boeren, dat is voor haar toch dezelfde categorie. Zwaar werk is voor de laagste klasse, dat lijkt voor Chr. Vrouwenleven de essentie van deze klassenstrijd. Het was gender-discussie, gelijktijdig de problematiek van rangen en standen, en in dit stukje geen oplossing. Maar honderd jaar geleden hadden ze dan ook nog geen televisie. Tegenwoordig maken we er, uiterst creatief, een televisieformat van: Boer zoekt vrouw.

Auteur:Sjaak Onderdelinden
Trefwoorden:Christelijk Vrouwenleven, Dienstbode, Standsverschil, Vrouwen Overijssel
Personen:sjaak onderdelinden
Periode:1914-1918
Thema's:Vrouwen in Overijssel

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.