image/svg+xml

Bedenkelijke maatregelen (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

Verhaal

Bedenkelijke maatregelen (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

Plaatje bij verhaal: afbeelding_2_2.jpg

Bedenkelijke maatregelen (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

De krant is er trots op te kunnen berichten dat er een mobiele douchinrichting is ontworpen, die van grenspost naar grenspost regelmatige boenbeurten kan garanderen.

Bedenkelijke maatregelen

Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant

In de krant van 3 oktober 1914 worden verstandige en afkeurenswaardige maatregelen behandeld, die door de regering worden afgekondigd. Naast de belofte, dat in deze gevaarlijke tijden bedreigende volksziekten als syphilis en typhus intensief behandeld gaan worden, is er aandacht voor de hygiëne van het leger. Vooral aan onze grenzen is het daarmee niet best gesteld. Het dienstdoen staat gelijk met het nemen van een “zweetbad”. Als je daar niet grondig douchend tegen kunt optreden, zijn de kwade gevolgen niet te overzien voor een landweerman. Niet alleen lijdt hij uit dien hoofde schade aan zijn gezondheid, maar ook zijn gevechtswaarde, in het bijzonder zijn marschvaardigheid, wordt er door verminderd. En dus is de krant er trots op te kunnen berichten dat er een mobiele douchinrichting is ontworpen, die van grenspost naar grenspost regelmatige boenbeurten kan garanderen. Dit bericht heeft het veelbelovende opschrift: Stortbaden voor de soldaten.

Nee, op medisch en hygiënisch gebied valt er weinig te klagen, voor soldaten- en volksgezondheid wordt goed gezorgd. Er is een ander terrein, waar het er heel wat zorgelijker aan toe gaat: er worden juridische maatregelen getroffen die heel wat discussie losmaken. Wat de rechtspraak in Nederland tot 1914 nog niet kent, is de voorwaardelijke veroordeling. Die gaat nu ingevoerd worden. De argumenten zijn merkwaardig, zo niet bedenkelijk. Ten eerste is het een prima bezuinigingsmaatregel. Men heeft berekend, dat invoering van wat ook wel strafopschorting genoemd wordt, een besparing oplevert van f.875,000. Dat is niet gering, dus zegt de krant: Men verheffe dus met bekwamen spoed het ontwerp tot wet. Maar of bezuinigingen een goed juridisch argument zijn? Even merkwaardig is het tweede argument voor de invoering van voorwaardelijke straffen: zachter berechting in oorlogstijd, juist ook in een neutraal land: Bij de gruwelen die elders ongestraft worden begaan, is men geneigd de vergrijpen, die het gewone menu der strafzittingen vormen, mildelijk te beoordelen. Mildere straffen dus, omdat het er in oorlogstijd zo wreed aan toe gaat. Logica?

En dan is er nog de vrijheid van meningsuiting. Die is in 1914 al even belangrijk als honderd jaar later, al sprak men destijds meer van vrijheid van drukpers. De Nederlandse regering is er zo fanatiek mee bezig onze neutraliteit te handhaven, dat de Zwolsche, ruimschoots uit het Handelsblad citerend, op de bedenkelijke kanten van dat fanatisme wil wijzen. De regeering gaat van de stelling uit, dat “wie de volksstemming in naburige rijken prikkelt”, onze neutraliteit in gevaar brengt. Met dat uitgangspunt kan de pers het natuurlijk niet eens zijn: het opent de poorten wijd voor censuur. In 1870, tijdens de Frans-Duitse oorlog, was de vrijheid van drukpers nog onomstreden geweest: Toen de Pruisische regering bezwaar maakte tegen pro-Franse uitingen in de “neutrale” Belgische pers, die een hoogst onaangenamen indruk gemaakt hadden, werd  het Belgische beroep op de vrijheid van drukpers netjes aanvaard.

En dus doen de Nederlandse kranten nu een beroep op de Nederlandse regering, af te zien van censuur en publicatieverbod. Het recht van den Nederlandschen onderdaan om zijn meening te uiten, ook als deze anderen onwelgevallig is, dient de regeering, zegt het Handelsblad, zoo nadrukkelijk mogelijk te verdedigen. Niets nieuws onder de zon, al hebben we in 2014 toetsing door Justitie (haatzaaien!) hard nodig.

Sjaak Onderdelinden

Trefwoorden:Zwolsche Courant, Maatregelen, Handelsblad, Stortbaden
Thema's:Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.