Toevluchtsoord

Jonge kunstschilder Karel Appel dook onder in Beerze
Na twee maanden komt hij uitgeput in Boekelo aan. Daar woont zijn broer Dik met zijn familie in een zomerhuisje, omdat hun woonplaats Hengelo is gebombardeerd. Als Karel weer wat op krachten is gekomen verkent hij de omgeving op de fiets en gaat hij ook weer schilderen, o.a. portretten van familieleden. Met bewoners van een ander zomerhuisje kan hij over zijn kunst praten. Maar het samenleven van veel mensen in het zomerhuisje en het schuurtje ernaast wordt hem na enkele weken te benauwd. Hij voelt zich gedrongen verder te zwerven en fietst op een van een Duitser gestolen fiets weg. Uren later...

De grote tocht van Cornelis Anthonie van Sprang
Het is 17 december 1944 als Cor van Sprang, samen met Jan, op weg gaat naar Zijpe, om daar voor zijn baas aardappelen in te kopen. Na een fietstocht van ruim zes uur komen de twee in Zijpe aan, na onderweg regelmatig gewaarschuwd te zijn voor razzia’s in de omliggende dorpen. Ze brengen er de nacht in het hooi door. Bij het wekken de volgende ochtend blijkt de zaak niet pluis. Op het erf loopt een Duitser met het geweer in de aanslag. Door zich te verstoppen op de zolder van een van de schuren van het bollenbedrijf lukt het de jongens om uit handen van de moffen te blijven. Op 20 december, o...

Els van der Heijden-Offermans: ik vond een thuis ver van huis
Het was de bedoeling dat de kinderen gedurende de zomervakantie van zes weken in Twente zouden verblijven, maar toen vader Offermans hen wilde ophalen vond hij het te gevaarlijk hen mee terug nemen. Zo bleef Els een jaar in Twente op de boerderij bij de familie Plegt. Het verhaal van Els staat uitgebreid beschreven in haar in 2011 uitgegeven boekje: ‘Kind in oorlogstijd: ik vond een thuis ver van huis’. Aankomst op ’t Stift en boerderij Plegt Els: “Met de trein en met koetsjes kwamen we aan op ’t Stift in Weerselo. Daar stonden meest volwassen mensen (met knipmutsen) die de ...

Het onderduikschip in het Zwartewater - deel 1
Tijdens de Tweede Wereldoorlog lag er een schip verscholen in het riet in een zijarm van het Zwartewater, kort bij de monding van de Vecht. Deze zijarm verbond het Zwartewater met de Genneger Zijl. Het schip werd gebruikt door de Zwolse ondergrondse groep ”De Groene”, de groep rond Henk Beernink. Geallieerde bemanningsleden uit neergeschoten vliegtuigen werden er tijdelijk ondergebracht, in afwachting van hun mogelijke terugkeer naar Engeland. Ook werden er andere onderduikers opgevangen die op de vlucht waren voor de Duitsers, onder andere mensen die afkomstig waren uit de arbeidsinzet. Er wa...

Het onderduikschip in het Zwartewater - deel 2
Het onderduiksschip in het Zwartewater was een tijdelijk toevluchtsoord voor tientallen onderduikers, elk met hun eigen geschiedenis. In die periode waren er veel mensen op de vlucht voor de Duitse bezetters zoals neergeschoten geallieerde bemanningsleden van vliegtuigen, Joden en mensen die verplicht voor de Duitsers moesten werken aan verdedigingswerken of in de fabrieken in Duitsland voor de wapenindustrie. De Zwolse ondergrondse verzetsgroep “De Groene” onder leiding van Henk Beernink heeft het schip daar neergelegd als tijdelijke opvang voor mensen op de vlucht. Er was een vaste bewoner...

Het begint op het onderduikschip: Chris Bosmans
Bij Peter Rijzebosch in Uffelte vond ik in een schoenendoos een foto van een bewoner van het Onderduikschip. Achter op de foto stond Chris Bosmans  Dorpstraat 20 Brunssum. De foto was uit de periode dat Peter bij zijn ouders in het boerderijtje aan de Gennegerdijk woonde tijdens de oorlog. Bij het terug zien van de foto vroeg  Peter zich af hoe het leven van Chris Bosmans verder was gegaan. Met de belofte om op onderzoek te gaan kreeg ik de foto in bruikleen mee. Allereerst de Historische vereniging Brunssum aangeschreven. Via Sjaak Giezenaar kreeg ik de informatie dat Chris Bosmans naar Texas...

Evacuatietransport in Steenwijkerwold
Anno 2016 leven wij in een rumoerige tijd. Asielzoekers, bootvluchtelingen, dreiging van oorlog. Het dagelijks nieuws wordt ermee gevuld. De politiek weet zich geen raad. Uit vele monden klinkt de roep om deze stroom mensen op te vangen, maar niet ten koste van ons eigen welzijn. Misschien is het daarom wel goed om ons in herinnering te halen, hoe mensen uit ons eigen landje tijdens de Tweede Wereldoorlog op de vlucht waren voor het oorlogsgeweld in september 1944. Als illustratie wil ik hier een dagboekfragment van een onderwijzer uit Steenwijkerwold weergeven. Onderwijzer, 21 jaar - Stee...