|
"Het huys gelegen in de Kerkstraete aen de Hollandsche Plaetse binnen de Stads Vrijheijd van Vollenhove."
Het kan nauwelijks anders of een huis met een gevelsteen Anno 1686 nodigt in 1986 uit tot een nader historisch onderzoek. De kans bestaat daarbij dat een dergelijk onderzoek meer oplevert dan louter namen van eigenaren en bewoners. En dat gebeurde dan ook prompt. Zoals gebruikelijk moest van achteren naar voren of - als men dat liever wil- van voren naar achteren worden gerekend om bij de oudst bekende gegevens uit te komen. Tenslotte bleek dat een deel van het pand Kerkstraat 72 te Vollenhove zeker ouder is dan het jaartal 1686 in de gevel aangeeft. De oudste aanwijzing wordt gevond...
|
'Van over de Iessel', digitaal tijdschrift in de Overijsselse streektaal
Een tijdschrift dat alleen op internet verschijnt, was er nog niet in Overijssel. En het is ook echt een Overijssels tijdschrift, want alle teksten zijn in een Overijssels dialect. Het blad staat vol proza en poëzie in het Twents, Sallands, Noordwest-Overijssels of één van de locale varianten. Een eigentijdse invulling
Waarom niet gewoon een blad publiceren? Redacteur Bert Wolbert zegt in de Twentsche Courant Tubantia: "het digitale tijdschrift geeft schrijvers in dialect een podium en biedt ze een grotere kans om gelezen te worden." Bovendien bestond er in Twente geen tijdschrift mee...
|
(Voor)leesverhalen
|
02. Urnen onder de es ----- Een begraafplaats uit de bronstijd (ca. 1000-800 v.C.)
De Veldkamp Als tegenwoordig nieuwbouw wordt gepleegd, is de bouwer veelal verplicht archeologisch onderzoek te doen. Van De Veldkamp was bekend dat op deze zandrug in voorheen erg drassig gebied al eeuwen bebouwing was. Er bevonden zich oude boerenerven als ‘t Schilt en erve De Weele. Deze bewoners moesten op de arme grond van de zandrug boeren. Ze maakten de grond vruchtbaar met behulp van (heide)plaggen en mest uit de potstallen van hun dieren. Zo ontstond in de loop van de eeuwen de bolle vorm van de esgronden. Maar of deze boeren wisten dat zij op een eeuwen oude begraa...
|
|
03. Boerderijen in de Bornsche Maten-----Sporen uit de ijzertijd (ca. 400 v.C. - 70 n.C.)
Boerennederzetting De Bornsche Maten liggen in het zogeheten Bekken van Hengelo , tussen de hoge stuwwal van Oldenzaal en de lage stuwwal van Borne. Het gebied kent diverse beken als de Slangenbeek, Deurningerbeek, Bornse Beek, kleinere beken en daar tussenin lagen de zandruggen. Op een terrein van ca. 7 hectare vonden de archeologen hier sporen van acht boerderijen tot wel 26 meter lang en ongeveer honderd bijgebouwen, zoals spiekers voor opslag van koren en hooimijten. De boerderijen bestonden uit twee tot vierbeukige gebouwen, dat wil zeggen dat er drie tot vijf rijen palen waren gebruikt ...
|
04. Een lavezbeker-----Romeinse invloeden (0-300 n.C.)
De lavezbeker In 1984 vindt Hans Leuverink bij graafwerkzaamheden op zijn grond op de Aakamp (van de familie Leuverink-Mulders) bij de Bornse beek een zogeheten lavezbeker. Het bekertje is 7 cm hoog en heeft een diameter van 9 cm bij de rand en 6 cm bij de bodem. Een deel van de rand is verdwenen. Het is versierd door middel van twee groeven en is glanzend gepolijst. Het bleek al snel om een zeldzame vondst te gaan. Het voorwerp is gemaakt van lavez, een speksteensoort uit het Alpengebied van Zwitserland en Noord-Italië. De ouderdom van de beker is moeilijker te bepalen. Het zou gaan om e...
|
05. De Hondeborg-----Borgen in Borne (ca.400)
Borgende te Zenderen en de Hondeborg De buurschap Zenderen wordt voor het eerst genoemd in een goederenregister van het klooster Werden uit ca. 850. Het dorp Borne is gelegen in de buurschap Zenderen en komt voor het eerst voor in een geschreven bron uit het jaar 1206. De oudste naam van Borne is ‘Borgende’, dat wil zeggen aan het eind van Zenderen, waar een borg lag. De borg of versterking omvatte de huidige Horststraat en Abraham ten Catestraat, met de huizen en tuinen aan weerszijden daarvan. Zowel Zenderen als de borg van Borne zijn aanmerkelijk ouder dan de eerste schrifteli...
|
06. Een Karolingische ruiter-----Bondgenoot van Karel de Grote (ca. 800)
Het graf Duidelijk is dat hier een belangrijk persoon was begraven. Overblijfselen van een mens zijn niet aangetroffen, maar wel zijn grafgiften: een onversierd, tweezijdig snijdend zwaard (een spatha), gestoken in een schede van berkenhout en bekleed met leer, waarop textielresten zijn gevonden. Onder het zwaard lag een roestklomp, waarschijnlijk van een gesp of beurs. De klomp bevatte onder meer 16 zilveren dinariën met een beeltenis van Karel de Grote, ijzeren ruitersporen en een ijzeren vleugellanspunt. De uitrusting is de standaarduitrusting van een Frankische krijger. Het penningenk...
|
|
1 oktober 1836 - Een bril, een potlood, twee paspoorten en het metalen kruis
Zaturdag 1 oktober 1836 , De Raad van Tucht te Ommerschans is bijeen geroepen. De leden zijn alle tegenwoordig en de President houdt de Raad voor geopend. Wordt ter tafel gebragt een proces verbaal van den volgenden inhoudt. "Op heden den 1e october 1836 geeft de ondergetekende Zaalopziener te kennen dat de Bedelaar Kolonist H. Abs wordt beschuldigt, zich schuldig gemaakt te hebben aan het ontvreemden van eenen brieventas, toebehorende aan den kolonist Jacobus Sorie en waarin zich naar zeggen van laatst gemelden moesten bevinden, behoudens een bril en een potlood, twee paspo...
|
12. De Oude Kerk-----Een eenvoudige hemel op boerenaarde (1420)
Beschrijving De kerk bestaat uit drie delen: aan de oostzijde het eenbeukige koor van twee traveeën (‘gebinten’ zou men zeggen bij een Twentse boerderij) met een driezijdige koorsluiting, het tweebeukige schip van drie traveeën, en aan de westzijde de toren van drie geledingen en met een hoge naaldspits. Koor en schip worden overdekt door een dak met de noklijn op één hoogte. Deze vormen één ruimte, afgescheiden door een triomfboog. De twee zuilen in het midden van het schip zijn van Bentheimer zandsteen. Het gebouw is 35 meter lang; de toren (...
|
1530 - Ruzie op een Hanzedag
De Zwolse afgezant Herman Bitter reageert op een in mei 1530 gehouden Hanzevergadering in Lübeck kwaad en gekrenkt, wanneer hij ontdekt dat de vertegenwoordiger van Kampen bij de zetelverdeling boven hem is geplaatst. Volgens de gebruikelijke rangschikking binnen het verbond hoeft Zwolle van de Nederlandse steden alleen aan Nijmegen, Deventer en Zutphen voorrang te verlenen. Een onderzoek toont aan dat Kampen later dan Zwolle tot de Hanze is toegetreden. Zwolle heeft hiërarchisch gezien dus inderdaad de oudste rechten. Bitter mag – onder luid protest van zijn Kamper collega – een paar plaats...
|
16 september 1840 - Zoals de ouden zongen
Meestal vergadert de Raad van Tucht op Ommerschans op zaterdag. Nog even de puntjes op de i voordat de zondag begint. Maar vandaag, woensdag 16 september 1840, is de Raad ook bijeen voor een drietal zaken. De eerste twee zaken betreft het normale werk: desertie voor de de tweede maal. Dat wordt 14 dagen opsluiting in boeijen en de drie eerste en drie laatste dagen " te water en brood ". En natuurlijk aansluitend de verplichting om het "destinctief custuum" aan te trekken (in 1840 heet dat het onderscheidend pak) opdat alle kolonisten zien dat je gestraft bent. Ik vraag me nog altijd af of dat ...
|
|
17 december 1833 - Gij zijt alle schelmen en afzetters
Joannes Evangeliste Blatter . Zijn wieg stond in 1786 in de plaats Uttenhofen in het Zwarte Woud, op anderhalve kilometer van de Zwitserse grens. In het boek " De Bedelaarskolonie " citeert Wil Schackmann uit het familieonderzoek van nazaat Frans Blatter. We lezen dat Blatter in 1809 met de Rheinische Bundesdivison in Spanje vecht tegen de Spaanse guerilla's. Omstreeks 1812 zou hij daar gedeserteerd zijn, waarna hij in handen viel van de Engelse troepen, die hem als krijgsgevangene meenamen naar Engeland. Daar werd hij als John Blatter ingelijfd bij het King's Ger...
|
17 december 1840 - Kostbaar reisje
Raad van Policie en Tucht voor de Kolonisten Huisgezinnen Zitting van Donderdag 17 December 1840 des avonds om 8 uur bonmama.nl - NL-AsnDA_0186_1623 - Raad van Tucht 1840 Is gelezen een proces verbaal van den Onderdirecteur Buiten van heden, houdende kennis geving dat Maria Johanna Vossebelt , Dochter van de Hoevenaar J. Vossebelt , die op den 27 Junij L.L. zonder voorkennis van de Plaatselijke Directie de Kolonie heeft verlaten, en gaan dienen is bij den Boekhouder Bosma aan het 3e Gesticht Veenhuizen, onlangs bij hare ouders is terug gekomen, mitsdien verzoekend...
|
18 april 1843 - Een zwart schaap met blauw bloed
In de familie van mijn moeder, Ria Froeling , was de naam Otterbein niet onbekend. Mijn overgrootvader Adolf Daniel Froeling had een broer, "de kolonel" die in Maastricht woonde. Dat was de deftige kant van de familie en Otterbein had er iets mee te maken. Dat was waarschijnlijk adelijk voorgeslacht. In de kartonnen doos met foto's en bidprentjes bij mijn ouders zat ook het bidprentje van de Kolonel. bonmama.nl - bidprentje van kolonel Froeling Als het formaat van de snor een maat voor voornaamheid is, dan moet de kolonel een belangrijk man geweest...
|
1888-1889 Leger des Heils in Lemelerveld
Een woning aan de Kerkstraat uit het recente verleden. De familie Van Eikenhorst had hier een groentezaak. In 1981 werd het pand gesloopt en bouwde GJ. Manenschijn hier zijn slagerij met winkel. Dit pand was vroeger voor korte tijd in gebruik bij het Leger des Heils. Een spreuk in de achtergevel herinnerde hier nog aan: 'Heere', indien Gij wilt, Gij kunt mij reinigen. Ik wil worden gereinigd'. Verhalen dat ooit het Leger des Heils zich vestigde in ons dorp bracht ons er toe naspeuringen te doen naar de waarde van deze beweringen. Wellicht wist iemand het Heilsleger te bewegen hier een bruggenho...
|
|
1962 Drie uurtjes voor Zwolle
Bijschrift foto: Collectie Historisch Centrum Overijssel (filmstill BB00006) Drie uurtjes voor Zwolle Koninklijk bezoek 5 mei 1962 Koningin Juliana en Prins Bernhard vieren hun 25-jarig huwelijksjubileum uitbundig. In Amsterdam op hun eigen adellijke niveau, met alle vrienden en collega’s, daarna met een koninklijke marathon langs alle provinciehoofdsteden, om ook hun onderdanen in hun geluk te laten delen. Zwolle bijt op 5 mei 1962 het spits af. Een strak tijdschema voorziet in aankomst van de koninklijke trein om even over tienen, dan: twee rijtoertjes, een optocht met praalw...
|
2000 De vuurwerkramp van Enschede
Door Jan ten Hove.
Op zaterdag 13 mei 2000 worden Enschede en omgeving rond half vier ’s middags opgeschrikt door enkele angstaanjagende explosies. De opslagplaats van vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks, die midden in de woonwijk Roombeek ligt, is ontploft. Honderden huizen worden weggevaagd. Er zijn bijna duizend gewonden en velen worden vermist. Uiteindelijk blijkt de ramp 23 mensenlevens te hebben geëist. De materiële schade wordt geschat op ongeveer een miljard gulden. Ondanks een diepgaand onderzoek is de precieze oorzaak van de catastrofe nooit achterhaald. De commissie-Oosting concludeert ...
|
2019: nog steeds Known unto God
Known unto God Op 4 mei 2014 is dankzij een bijdrage van Univé een bord geplaatst bij de 5 graven op het kerkhof in Weerselo. De graven zijn geadopteerd door de kinderen van groep 7 en 8 van basisschool Aloysius uit Weerselo. Jaarlijks is er rond dodenherdenking aandacht voor deze graven en wordt er op school een lezing gegeven over de oorlog.
|
22 oktober 1824 - massa ontslag op de Ommerschans
Hoewel er in het Drents Archief ca 400 meter papier ligt van de Maatschappij van Weldadigheid, en andere archieven ook een paar meter aan aanvullende gegevens hebben staan met betrekking tot de Koloniën, is het meest bewerkelijke deel van de administratie waarschijnlijk niet bewaard gebleven: de wekelijkse verdiensten van de bedelaar-kolonisten. ontslag regeling De oorspronkelijke voorwaarden om voor ontslag in aanmerking te komen, luiden als volgt: Elke bedelaar moet minimaal 1 gulden en 27 cent per week verdienen. Wat ie daar voor moet doen hangt af van waar hij of z...
|
|
23 april 1837 - Diefstal van rogge
Het verhaal van vandaag, 23 april 1837, speelt zich af op hoeve nummer 15, waar hoevenaar Jacobus van Blokland de scepter zwaait. Hij is in 1807 geboren in Nieuwerkerk aan de Amstel en op 28 september 1807 gedoopt in de Rooms Katholieke kerk van Amstelveen. Op 7 augustus 1814 overlijdt zijn moeder, Geertruij de Lange . Twee weken later overlijden op dezelfde dag zijn 2 jaar oudere zus Anna en z'n broertje Johannes . Anderhalf jaar later hertrouwt zijn vader, de in Montfoort geboren landbouwer Cornelis de Lange , met de twintig jaar jongere Jantjen van de Wetering . Zij krijgen samen te...
|
23. Het Bussemakerhuis-----Een voorname bedrijfswoning (1779)
Voorgangster Op deze plaats stond voordien al een vermoedelijk dubbele woning met één woonlaag uit 1655. Uit bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat de gevel in 1779 opnieuw is opgetrokken, maar de kapconstructie vertoont kenmerken van hergebruik. Fabrikeur Jan Bussemaker en zijn vrouw Trijntje Hulshoff Het huis is genoemd naar de doopsgezinde linnenhandelaar Jan Bussemaker (1730-1796) die in 1763 trouwde met Trijntje Hulshoff (1727-1799). Hun namen staan voluit gebeiteld binnen de lauwerkrans op een grote zandstenen gevelplaat. Op de hoeken van de steen staan de initialen ...
|
24 juli 1839 - Op de vlucht neergeschoten
Normaal vergadert de Raad van Tucht op zaterdag, als het werk voor de week gedaan is. Maar dit uitzonderlijke voorval noopt de Voorzitter, adjunct-directeur Adrianus Hulst , de Raad al op woensdag bijeen te roepen. We lezen de notulen. Verbaal van het verhandelde in de Zitting van Woensdag den 24 Juli 1839. Alle leden zijn tegenwoordig met uitzondering van den Onder Directeur buiten P. Postema , wegen ziekte absent. De President opent de Vergadering. De Notulen der vorige Vergadering geresumeerd en gearresteerd. bonmama.nl - NL-AsnDA_0186_1623_0262 Raad van Tucht 1839 ...
|
24 maart 1837 - Het doopceel gelicht
Wie krijgt de rekening? De Maatschappij van Weldadigheid brengt een vast bedrag in rekening voor het huisvesten van een bedelaar-kolonist. Maar aan wie moeten ze die rekening sturen? Daarvoor moet bekeken worden waar de kolonist zijn "domicilie van onderstand" heeft. Met andere woorden: welke voormalige woonplaats van de kolonist is verantwoordelijk voor deze persoon. Het voor de hand liggende antwoord is natuurlijk: de plaats van waaruit de bedelaar is opgezonden naar de Schans. Maar daar denken die plaatsen dikwijls heel anders over. Per slot van rekening gaat het over geld! In ...
|