image/svg+xml

Café Bouwhuis van 1960 - 2005 (Eastern Star Club)

Verhaal

Café Bouwhuis van 1960 - 2005 (Eastern Star Club)

Plaatje bij verhaal: Café Bouwhuis in 2005

Café Bouwhuis van 1960 - 2005 (Eastern Star Club)

Inleiding bij Bouwhuis 1960 – 2005

Café Lammers wordt café Bouwhuis
Het pand aan de Lambertus Buddestraat dat vanaf 1920 als café Bouwhuis bekend wordt, is in eerste instantie eigendom van de heer J. Afink, een vermogende boer uit Twekkelo. In 1909 dient deze bij de gemeente een bouwaanvraag in voor vernieuwing van het woonhuis en het café. Dat wordt een jaar later gerealiseerd. Tot september 1920 runt de heer Lammers hier het gelijknamige café. Als Lammers een café opent aan de Hengelosestraat/hoek Toekomststraat, neemt Gerrit Jan Bouwhuis de exploitatie van het oude café aan de Lambertus Buddestraat over. Bouwhuis, een boerenzoon uit Markelo, is daarvoor in dienst bij Café Centraal, beter bekend als Café Top, op de hoek van de toenmalige Gronausestraat en de Kalanderstraat.

Cafe Bouwhuis in 1925
Cafe Bouwhuis in 1925

Getuige de advertenties van vóór de oorlog is er in het etablissement sprake van veel verschillende activiteiten: dansen en danslessen, een feestavond voor de voetbal- en cricketvereniging Rigtersbleek, biljartséances, muziekavonden en geanimeerd bal. Dochter Zwaantje speelt piano met de musici die haar vader contracteert bij een artiestenbureau in Amsterdam. Daarnaast is er sprake van veel bruiloften en partijen. Gezien de ligging van het café, nabij Twekkelo en Boekelo, is het niet vreemd dat er menige boerenbruiloft wordt gehouden.

Vanaf 1949 exploiteert Hennie Haasewinkel het café dat Bouwhuis blijft heten. In de jaren zestig bouwt hij de zaak uit tot een muziekcafé voor jongeren en biedt hij een podium aan bekende en minder bekende popgroepen. Het volledige verhaal over café Bouwhuis in de jaren tussen 1920 en 1960 kunt u lezen in Sliepsteen 143. Het vervolg ‘Van buurtcafé tot beatcafé’ staat ook in Sliepsteen 144. Café Bouwhuis groeide in de loop van de jaren 60 van de vorig eeuw mede dankzij het intitatief van een viertal ondernemende jongeren uit tot een ‘reurig’ beatcafé: The Eastern Star Club.


Café Bouwhuis: Van buurtcafé tot beatcafé met de Eastern Star Club


Rock-‘n-roll
Aan het eind van de jaren 50 van de vorige eeuw wordt de rock-‘n-roll ook in Nederland steeds populairder, vooral door de invloed van de mensen die uit Indonesië naar Nederland worden gerepatrieerd. Daaronder zijn veel muzikanten die al snel de ontwikkeling van de rock-‘n-roll in Nederland beïnvloeden, met de Tielman Brothers als grote voorbeeld. De eerste grote rock-‘n-rollhit in 1960 komt echter van eigen bodem: Peter (Koelewijn) en zijn Rockets scoren met ‘Kom van dat dak af’. De radio in Nederland is in die tijd vooral gericht op de oudere luisteraar. Jongeren vinden in Radio London, Radio Caroline, Radio Veronica en Radio Luxemburg zenders die zich op hen richten. Een goed alternatief dat de jeugd uiteraard meer aanspreekt. Zo komen ze ook in aanraking met andere stromingen in de popmuziek zoals bijvoorbeeld de rhythm and blues, soul (Memphis en Motown) en de Merseybeat. In Nederland komt de Nederpop met groepen als The Haigs, Golden Earring(s), The Ro-d-ys, The Cats, The Shoes, The Outsiders en The Bintangs tot grote bloei.

Textielbeat
Ook bij de jongeren in Enschede dringt de popmuziek door, dankzij de invloed van de Indo’s en in Oost Nederland vooral van Radio Luxemburg. Met daarnaast een reeks initiatieven om die jongeren de gelegenheid te geven zich in die ‘nieuwe’ muziek te uiten. The White Rockets hebben bijvoorbeeld vooral op de ijsbaan op het Van Heekpark succes met de ‘Pindakaastwist’, de eerste rock-‘n-rollsingle in deze regio. In buurthuizen De Sloep aan de G.J. van Heekstraat en Don Bosco in de Gaskrim worden de eerste optredens georganiseerd  voor de beginnende Enschedese bandjes, die als paddenstoelen uit de grond schieten. Met dank aan de kapelaan of jongerenwerker. Die bandjes wisselen begin jaren 60 overigens regelmatig van naam en samenstelling. Blijvertjes zijn bijvoorbeeld The Source, HUN, The Indeeds, The Chains, The Screamers (later The Honest Men), The Ronal Four, The First Move en de Rabbits.

Band The Honest Men in 2017
Band The Honest Men in 2017 (foto: Herman Mulstege)

Andere buurthuizen die plek bieden aan de bands zijn De Brug, De Bijenkorf, De Roef, De Kateeker, boerderij De Cromhoff en het gebouw van de Christelijke Jongeren Vereniging aan de H.B. Blijdensteinlaan. Behalve het circuit van buurt- en clubhuizen spelen  speeltuingebouwen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de popmuziek in Enschede, met name die aan de Plataanstraat, het Acaciaplantsoen en de Rozenstraat. Niet voor niets krijgt de Enschedese popmuzíek de eervolle geuzennaam ‘Textielbeat’ opgespeld.

Commerciële aanpak
Daarnaast nemen groepen (school)vrienden het initiatief in Enschede ‘beatavonden’ te organiseren. Niet alleen voor de Enschedese bands, maar ook met landelijk populaire groepen als de Golden Earrings, The Outsiders, Q ’65, The Motions en Ro-d-ys. De First Loos Club is daar een voorbeeld van. Juul Samson en Henk van Rees organiseren beatavonden in Schouwburg Irene aan de Noorderhagen. Ook in café Bouwhuis/Eastern Star Club aan de Lambertus Buddestraat worden de beatavonden vanaf halverwege de jaren 60 steeds commerciëler aangepakt. En in hotel Modern aan de Parkweg doet Gerard Grotenhuis dat in zijn dancing annex nachtclub met zijn professionele aanpak voor het wat oudere publiek.

Het rustige buurtcafé Bouwhuis van het echtpaar Hennie en Rieka Haasewinkel en hun zoon Bennie ontpopt zich in het midden van de jaren 60 tot de eerste commerciële discotheek van Enschede. Het begint met het plaatsen van een jukebox gevuld met singletjes van bekende popgroepen uit de jaren 60. Een slimme zet van de familie Haasewinkel, want al snel wordt het café ontdekt door de jongeren uit de buurt: Twekkelerveld, Stadsveld en Pathmos. Er wordt daarna geïnvesteerd in het installeren van draaitafels, een versterker en een microfoon: de eerste disco in Enschede is een feit. De vaste groep jongeren mag iedere week in de stad vier of vijf nieuwe singletjes kopen. Jan Rauhé is een van de eerste discjockeys. Café Bouwhuis wordt al snel populairder.

Eastern Star Club
Het succes van Bouwhuis is niet alleen te danken geweest aan de Haasewinkels. Dat er nog meer reuring in het eens zo rustige buurtcafé aan de Lambertus Buddestraat is gekomen, komt zeker ook door vier schoolvrienden van de Borren ULO. Jan Lammers, Wim Michelbrink, Tonny Lawant en Gerrit de Graaf jr. zoeken een locatie om beatavonden te organiseren. Ze komen terecht bij café Bouwhuis, het begin van de Eastern Star Club. Al snel stappen Jan, Wim en Tonny eruit, of omdat ze verkering krijgen of elders gaan studeren. Gerrit junior gaat verder met zijn vader Gerrit senior. Senior is tot dan toe bedrijfsleider van wasmachinehandel Velo aan de Noorderhagen. Hij ziet echter meer brood in het bestieren van de Eastern Star Club en geeft zijn baan bij Velo ervoor op. Met de Haasewinkels is de deal: omzet voor de Haasewinkels, entree voor vader en zoon de Graaf. Na een tij

Logo Eastern Star Club
Logo Eastern Star Club

dje trekt ook junior zich terug en runt vader Gerrit de zaakjes verder alleen.

Iedere zaterdagavond, zondagmiddag en-avond trekken honderden jongeren uit Enschede naar de Eastern Star Club aan de Lambertus Buddestraat. Daar wordt immers dé muziek van de jaren zestig gedraaid: The Beatles, The Rolling Stones, The Hollies, The Kinks, Them, The Who, John Mayall and the Bluesbreakers, The Byrds, The Beach Boys, Q ‘65, Cuby and the Blizzards, noem maar op. Bovendien wordt de Eastern Star Club in die tijd ook een podium voor beginnende regionale bands. The Honest Men is een van die textielbeatbandjes. Bouwhuis is hun thuishonk waar ze repeteren en regelmatig optreden. Veel bezoekers worden bij Bouwhuis voor het eerst verliefd of drinken er hun eerste pilsje: bij de meeste buurt- en clubhuizen in de jaren 60 een taboe.

Lidmaatschapskaart Eastern Star Club
Lidmaatschapskaart Eastern Star Club

Het zaaltje heeft slechts 125 zitplaatsen, maar ieder weekeinde zijn er op de zaterdagavond en de zondagmiddag minstens 300 mensen binnen. De vaste vriendengroep van de Eastern Star Club zorgt er wel voor dat alles altijd ordelijk verloopt. Ook als een van de barkeepers op het eind van een drukke avond een blaffer van een ongedurige klant onder zijn neus gedrukt  krijgt. Deze heeft zijn geld op, maar wil toch nog wel een pilsje. Herman, een beresterke bouwvakker, ontfermt zich met zijn vrienden over de herrieschopper. Na wat gesmoes wordt de 'klant' op een stoel midden op de dansvloer neergezet. Voor de 25 bij elkaar gelapte guldens wordt zijn hele hoofd kaalgeknipt. Kan de 'gast' weer een pilsje kopen en is de rust weer hersteld.

Dubbele foto Eastern Star
Bij de foto’s: Wally Tax and The Outsiders in de tent achter de Eastern Star Club. En de verkiezing van Miss Eastern Star in 1967.

Als De Graaf zijn grootse plannen niet uit kan voeren in het te kleine pand aan de Lambertus Buddestraat, vertrekt hij naar disco-dancing 'De Oude Hoeve' aan de Haaksbergerstraat. Niet veel later wordt café Bouwhuis, net als vóór de roerige tijd van de Eastern Star Club, weer een rustig buurtcafé.

                                                                      
Het definitieve einde
Als de gemeente Enschede in 2005 besluit het pand te slopen, neemt een groep ‘oudere jongeren’ het initiatief om een afscheidsreünie te organiseren. Ondanks dat een aantal gemeenteraadsleden hiervoor geen vergunning wil verlenen, met als argument ‘geluidsoverlast voor de omwonenden’, vindt de reünie uiteindelijk toch plaats en wel op zondagmiddag 10 juli 2005. Op dat moment is er al een begin met de sloopwerkzaamheden gemaakt. Het wordt een zalig uiteinde.

Hennie Haasewinkel overlijdt in mei 1972 en zijn vrouw Rieka twee jaar later. Beiden worden slechts 63 jaar.


- Het volledige verhaal over café Bouwhuis van 1920 tot 1960 door Jan Brummer kunt u lezen in Sliepsteen 143. Het vervolg: Van buurtcafé tot beatcafé door Jan Brummer en Jenne Smit staat ook in Sliepsteen 144.

- Tenslotte dank aan Sinie Groothuis, Hans de Graaf, Herman Mulstege en Jan Talman voor hun bijdrage.


Terug naar_2_kl.jpg

 

Auteur:Jenne Smit en Jan Brummer
Trefwoorden:Honest Men, The White Rockets, Eastern Star Club, Café Bouwhuis
Personen:Gerrit de Graaf, Wim Michelbrink, Tonny Lawant, Gerrit de Graaf jr, Jan Lammers, Gerrit Jan Bouwhuis, J.Afink, Zwaantje Bouwhuis, Hennie Haasewinkel, Rieka Haasewinkel, Bennie Haasewinkel, Jan Rauhé
Periode:1/1/1910-30/7/2005

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.