image/svg+xml

De buitengewone dienstregeling van 3 oktober 1942...

Verhaal

De buitengewone dienstregeling van 3 oktober 1942...

  • Geplaatst door
Plaatje bij verhaal: westerbork_22-10-2013_028_2_0.jpg

Begin mei is de tijd van het stilstaan bij de bezettingsjaren. Bijgaand document is daar een stille getuige uit en bevindt zich in de permanente tentoonstelling in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Het is de dienstregeling van ‘buitengewone’ treinen die voor de ochtend van 3 oktober 1942 zijn ingehuurd door de nazi’s met als doel zo’n 10.000 joden als ‘vangstbuit’ binnen de hekken van Kamp Westerbork te krijgen. Daar was grote vervoerscapaciteit voor nodig.

Die werd door de Nederlandse Spoorwegen gefaciliteerd, zoals blijkt uit dit document en waarin ook station Steenwijk een rol krijgt toebedeeld. In de nacht hieraan voorafgaand werden alle opgezette fuiken in de vorm van zo’n vijftig werkkampen (de voorportalen van Westerbork) onverhoeds leeg gehaald. Dit ging meestal met toepassing van geweld, zoals in Kamp Conrad te Staphorst.

Ooggetuige

In Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 6 eerste helft op blz. 226 en 227 staat een ooggetuigenverslag van J. Poortman. Hij zag de lange colonne uit Staphorst in Meppel aankomen: "(...) marcherende, hinkende, soms strompelende mensen die hun bagage moeizaam meedroegen. Nog zie ik een oudere Jood met grijze baard struikelen. De vetgevreten Grüne-begeleider schoot toe en schopte grijsaard en koffer zo tegen een boom dat de man bloedens verder krabbelde terwijl de koffer open vloog. “Opstaan! Verder gaan!” brulde de onmens die steeds doorschopte tot het slachtoffer kruipend wegging en op de been geholpen werd door lotgenoten. O.a. Jan Otten en ik knepen de nagels in ’t vlees toen we dit staaltje van Germaanse heldenmoed zagen. We konden niets doen, en het was slechts één feit. Gestompt, getrapt, geslagen schoof de colonne langzaam voorwaarts naar ’t station. Berusting, angst en ontzetting was in de ogen der weggevoerden te lezen."

Station Meppel

Een tiental joodse Steenwijker mannen bevonden zich in die colonne. Op hetzelfde moment werden ook de familieleden van hen, als zij al niet waren ondergedoken, gedwongen op de trein gezet door de plaatselijke politie. En of dat nog niet genoeg was: hele plaatselijke joodse gemeenschappen werden door middel van razzia’s gevangen genomen en naar stations gedreven, waaronder in Meppel. Hier stond het station volgepropt “(...) Op het perron werd het mevrouw Wolff te machtig. Ze had haar baby bij zich, hield die omhoog naar de kijkende mensen, roepend: ‘Mensen, neem toch mijn baby! Red die toch!’ Niemand durfde.” De nazi's lieten niets aan het toeval over; er mocht geen enkele jood achterblijven op een station, maar dan ook niet een! Een lege trein reed daartoe eerst naar Steenwijk om vervolgens als een soort bezemtrein weer naar Meppel en verder naar Westerbork te sporen. Daar aangekomen kwamen de joden in een nog grotere chaos terecht en zouden snel vervolgtransporten volgen om de immense overbevolking op te lossen...

Achter deze 'buitengewone dienstregeling' gaat diepe menselijke ellende schuil. Het is een stille getuige van een beruchte niets ontziende en mensonterende nazi-operatie uit een bizarre bezettingstijd die vijf jaar heeft kunnen voortduren. Daar vallen de jaarlijkse twee minuten stilte die wij nu hiervoor in acht nemen bij in het niet. Maar wel noodzakelijk om dergelijke feiten aan de vergetelheid te blijven onttrekken.

Auteur:Teun Smit
Trefwoorden:Kamp Westerbork, Steenwijk, Meppel, Razzia, Joden, Jodenvervolging, Kamp Conrad, Station Meppel, Station Steenwijk, Tweede Wereldoorlog, WO-2, Staphorst, Nazi's
Periode:3/10/1942
Locatie:Noord-west Overijssel
Thema's:Vervolging

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.