image/svg+xml

Project Kabel Omroep Deventer (KOD)

Verhaal

Project Kabel Omroep Deventer (KOD)

Plaatje bij verhaal: nl-dvsa_1513_928_0001.jpg

Project Kabel Omroep Deventer (KOD)

Stadsarchief Deventer  is per 1 juli 2016 officieel toegetreden tot het Historisch Centrum Overijssel (HCO) te Zwolle. Om deze samenwerking tussen Zwolle en Deventer een mooie start te geven is het project “Kabel Omroep Deventer” in het leven geroepen.

In de beeldcollectie van HCO bevindt zich het filmarchief van Deventer Radio en Televisie (DRTV) en haar voorloper Kabel Omroep Deventer (KOD). Het betreft prachtig zwart-wit Deventer beeldmateriaal in de vorm van televisiereportages, interviews en registraties, gemaakt in de jaren 1974-1990. Beeldmateriaal dat recent genoeg is om door veel Deventenaren herkend en gewaardeerd te worden. Beeldmateriaal dat gemaakt is met gemeenschapsgeld en dat nu weer voor het publiek beschikbaar wordt gesteld via de themapagina KOD op de website www.mijnstadmijndorp.nl

Met dank aan subsidies van de Gemeente Deventer en de Stichting Wesselings van Breemen zijn in 2016 circa 100 tapes uit de periode 1974-1980 gedigitaliseerd. Deze tapes worden sinds december 2016 bij Stadsarchief Deventer bekeken en beschreven door de heer Pim van Pagee en mevrouw Jacqueline Hoogeveen. Erg bijzonder, omdat zij indertijd medewerkers van het eerste uur waren van de KOD. Jacqueline begint in 1974, via de Stichting Jonge Onderzoekers, als coördinator van het kabelomroep-experiment in Deventer. Pim komt er ook in 1974 bij en samen zetten zij zich tot circa 1984 in voor de KOD.

Op de KOD themapagina van MijnStadMijnDorp worden in 2017 maandelijks nieuwe banden van de KOD geplaatst.

Voorgeschiedenis KOD

De Kabel Omroep Deventer is voortgekomen uit een landelijke pilot. In de jaren 1970 zijn zes steden in Nederland aangewezen door de minister, die als pilot lokale televisie mochten gaan maken. Deventer was daar één van.

Het centrale antennesysteem bood begin jaren zeventig de mogelijkheid om lokale televisie te maken. De rijksoverheid vreesde echter een wildgroei aan zelfgemaakte televisieprogramma’s, want er was geen wettelijk kader voor deze vorm van communicatie. In de zogenaamde Kerstbeschikking van 24 december 1971 bepaalde de toenmalige minister van CRM, P.J. Engels, dat het gebruik van kabelnetten voor lokale uitzendingen alleen zou worden toegestaan aan instellingen die daartoe door hem waren aangewezen.

In 1974 wordt gestart met het uitzenden in  de volgende zes  door de minister aangewezen plaatsen:
Dronten (VLOD), Zoetermeer (LOZ), Deventer (KOD), Goirle (LOG), Melick-Herkenbosch (RTV) en Bijlmermeer( LOB). Doelstelling: de bevolking van de stad op de hoogte houden van wat er in de stad gebeurt.
De gemeenten kregen elk subsidie van het ministerie om drie jaar lang een lokale omroep te voeren. Daarna moesten de kosten voor de lokale omroepen gedragen worden door de gemeenten.

In 1984 wordt de Kerstbeschikking vervangen door de Kabelregeling: een lokale omroep wordt voor het eerst mogelijk op niet-experimentele basis. In 1988 volgt de Nieuwe Mediawet. Lokale omroepen mogen ook via de ether gaan uitzenden en dus radio maken.
Begin jaren 1990 wordt het faillissement uitgesproken van de KOD. Een herstart volgt als Deventer TV (DTV) en in 1993, na samenvoeging met de Deventer Omroep voor Zieken en Bejaarden, als Deventer Radio en Televisie (DRTV).

Werkwijze KOD

De Kabel Omroep Deventer had van het begin af aan de doelstelling om bewoners zelf te leren om televisie te maken. Zoals Jacqueline zich herinnert: “onze visie was “leren door doen”, mensen zelf aan het werk zetten middels democratisering van de media. Geen televisie vóór mensen, maar door de mensen zelf, waarbij je ze leert hoe je met de camera omgaat en hoe je heel eenvoudig tot een programma komt, met montages. Van daaruit kon men met een kleine groep zelfstandig aan het werk. De techniek gebood sowieso al dat je met mensen samenwerkte, want je had minimaal drie mensen nodig: iemand moest de camera dragen, iemand moest de microfoon vasthouden en een ander moest de recorder dragen. Het was veel te zwaar voor één persoon om dat allemaal te hanteren. Je ging dus groepsgewijs de straat op om een programmaatje te maken”.

De programma’s werden uitgezonden via de centrale antennesystemen. Dat centrale antennesysteem was een analoge kabel (bovengronds), maar buurtgebonden. Men kon alleen in buurten uitzenden waar die centrale antennesystemen lagen. De KOD kon daar op “inprikken”. De KOD had een busje, met montage-eenheden en camera’s. Die werden uitgerold in de buurt en dan konden naast de van tevoren opgenomen programma’s ook live-uitzendingen gemaakt worden. Ook werden er uitzendingen vanuit buurthuizen en speeltuinverenigingen gemaakt. In Deventer begon het met de buurt Knutteldorp, toen Hoornwerk, Voorstad Centrum, Borgele Platvoet, het Oostrik en de Binnenstad.

Jacqueline vertelt: “We gingen ook meteen mensen opleiden. Mensen die interesse hadden, kregen ervaring en werden dan ook begeleider voor andere buurten. Als je zes weken buurtuitzendingen met begeleiding van de KOD had gehad dan kon je als eigen buurtomroep verder. De apparatuur kon je ophalen bij de KOD om zo je programma’s verder zelf uit te zenden”.

De centrale plek van de KOD was in die tijd de Muntentoren. Dat was niet alleen een studio, maar ook een grote ruimte beneden voor tentoonstellingen en de zogenaamde “themaochtenden”: “dan werd een ochtend rondom een thema met een krantje en een maquette en een tentoonstelling georganiseerd, met filmpjes die bewoners hadden gemaakt. Daaruit kwamen ook weer activiteiten voort.”
Pim: “Wij ontwikkelden deze vorm waarin een aantal destijds geïsoleerd gehanteerde communicatievormen in één vorm werden gegooid en dat noemden wij onze Informatieketen of Communicatieketen”.

De experimenteerfase van de KOD loopt na twee jaar af. In de Polstraat 48 gaan ze vanaf 1978 verder. Pim en Jacqueline worden beiden in het bestuur van de kabelomroepvereniging gekozen, als voorzitter en secretaris. Een tumultueuze tijd volgt. Stadsvernieuwing (sloop of renovatie) is een hot item in die tijd in Deventer.

Beiden zijn er van overtuigd dat het medium video, via de KOD, voor de bewoners een geschenk is geweest. Pim: “tot dan toe kon men alleen schriftelijk communiceren met de gemeente Deventer. Video, en beeld, was veel simpeler en directer. Je pakte de camera, je richtte de camera op het probleem en vertelde op jouw manier wat je er van vond.
Jacqueline: “de Deventer gemeente en wethouders moesten er ook erg aan wennen. Tegenwoordig krijgt men mediatraining en weet men hoe met lastige vragen om te gaan. Maar toen waren de ambtenaren verrast. Er werd hen dingen gevraagd en als ze antwoordden dan lag het ineens vast. Zij konden even later geconfronteerd worden met hun eigen uitspraken. De dingen lagen vast, konden herhaald worden, en konden ook direct uitgezonden worden”.

Auteur:Annelien Keen - Historisch Centrum Overijssel vestiging Deventer
Trefwoorden:Kod, Kabelomroep
Personen:Jacqueline Hoogeveen, Pim Van Pagee
Periode:1974-1990
Locatie:Deventer
Thema's:Kabel Omroep Deventer (KOD)

Reacties

Bij ''Pim van Pagée'' alsnog toe te voegen: https://www.youtube.com/watch?v=pZZ22zf1PzE .
Algemeen door anoniem op 19 Jan 2018 om 04:50:49

Bij ''Jacqueline Hoogeveen'' alsnog toe te voegen de video: https://vimeo.com/5839132 met haar ''De Werkplaats'' aan de Twijgstraat in Deventer.
Algemeen door anoniem op 19 Dec 2017 om 06:17:16

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.