Fietsen en zwemmen in 1914 (een artikel van 100 jaar geleden in de Zwolsche Courant)

Fietsen en zwemmen in 1914 (een artikel van 100 jaar geleden in de Zwolsche Courant)

Het wordt erger dan ’t ooit geweest is met het jagen der fietsen door onze stad.

Fietsen en zwemmen in 1914

Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant

Het wordt erger dan ’t ooit geweest is met het jagen der fietsen door onze stad. Aldus opent een ingezonden brief van 6 mei 1914. Midden in de Luttekestraat, destijds extra smal vanwege tramrails, werd een voetganger van achteren aangereden, tegen de straat geworpen en verwond. De briefschrijver heeft maar één remedie: bekeuren. Zelf is hij Ook een aangeredene, nog niet geheel hersteld  na een botsing met een niet verlichte fiets. Kortom, in honderd jaar is er aan bepaalde verkeersproblemen zeer weinig veranderd. En dan te bedenken dat ze toen nog niet eens elektrieke trapondersteuning kenden.

Wie na al dat harde fietsen aan een verfrissend bad toe is, kan in 1914 in twee openluchtbaden terecht, een aan het Zwartewater en een in het Almelose Kanaal, De Wetering. Die laatste is voor deze zomer vernieuwd en verbeterd: De afrastering is hooger opgetrokken en bijgewerkt, zoodat men minder “publiek” zwemt dan vroeger; toch zijn er nog enkele plekken, die voor onbescheiden oogen zorgvuldiger gedekt behooren te worden. Tja, de angst voor voyeurs was blijkbaar groot, en ook binnen het bad zelf is er uiteraard strikte scheiding, wat al blijkt uit de aanstelling van zowel een badmeester als een badmeesteres. Het is allemaal keurig geworden: De kotjes zien er behoorlijk uit, het houtwerk is netjes opgeschilderd en geteerd, zoodat het geheel weer een aangenamen indruk maakt.

Bad- en zweminrichting aan de Wetering, Zwolle. Drijvend zwembad van de BZZ (Bad- en Zwemvereniging Zwartewater, sinds 1990 Swol 1894).

Daar moest Zwolle het tot 1933 mee doen, als het Openluchtbad aan de Ceintuurbaan geopend wordt. De kanaalbaden gaan dan gauw dicht, want daar kon je de ziekte van Weill oplopen. In mei 1914 is het seizoen natuurlijk nog pril, maar de krant weet toch al tevreden te melden dat er niet minder dan 300 abonnementen verkocht zijn en dat er elke dag wel 40 zwemmers komen. Onvoorstelbare aantallen, als je ze vergelijkt met de 6000 leden van de huidige Vereniging Openluchtbad en de 1000 zwemmers (en meer) op een warme dag in 2014!

Als fietsers  militaire uniformen aantrekken, heten ze wielrijders, en vormen bijvoorbeeld de 4e compagnie wielrijders uit Assen, die 20 mei 1914 even een trainingsritje Assen-Zwolle vice versa maakte, zo’n negen uur fietsen in totaal, ze waren dan ook al om 5 uur ’s morgens uit Assen vertrokken. De redactie is onder de indruk: De officieren en de manschappen waren in de nieuwe grijsgroene uniform gekleed en aan geen hunner was te zien dat zij een 70tal kilometers achter den rug hadden, hoogstens zou men het kunnen afleiden uit hun bestoven wangen.

Het moet in het centrum van Zwolle een behoorlijke herrie geweest zijn, er speelde een draaiorgel en er was een troepje Duitsche muzikanten, maar zij werden geheel weggeblazen door de militaire wielrijders: De fietsende hoornblazers overstemden echter al deze melodische klanken door een krachtig trompetgeschal, dat wel afdoende toonde, dat hun longen na den langen marsch nog in uitstekende conditie waren. Ze moesten natuurlijk nog wel 70 kilometer terug, maar daar had de krant blijkbaar alle vertrouwen in, het artikeltje ademt maar één kwalificatie van onze 4e compagnie wielrijders: kranig!

Sjaak Onderdelinden