image/svg+xml

Derk te Rietstap: 'Mijn vader heeft een principiële keuze voor het verzet gemaakt'

Verhaal

Derk te Rietstap: 'Mijn vader heeft een principiële keuze voor het verzet gemaakt'

Plaatje bij verhaal: 3_derk_jante_rietstap_1938.jpg

'Mijn vader is nauwelijks echt toe gekomen aan zijn boerderij. Ze zijn in 1938 getrouwd en in ’39 begon de mobilisatie, waarvoor hij werd opgeroepen. Hij moest direct weer vertrekken van het bedrijf dat hij aan het opbouwen was. Toen de oorlog uitbrak, is hij al vrij snel in het verzet gegaan. Daar was hij behoorlijk actief mee, samen met zijn zwager Gerrit Ormel. Er waren hier onderduikers in huis, ook joden, en hij was betrokken bij de verzetskrant Trouw. De verzetsgroep voor deze regio kwam hier veel op de boerderij samen. Je moet niet vergeten dat dit een redelijk onherbergzaam gebied was. De zandweg langs de wijk was moeilijk begaanbaar. In haar dagboek beschrijft mijn moeder dat ze met de fiets op weg naar de kerk vast bleven zitten in de modder. In dat opzicht was dit gebied ook wel geschikt voor het verzet.

Mijn vader heeft samen met mijn moeder een principiële keuze voor het verzet gemaakt. De christelijke vrijheid kwam door de bezetter in gedrang. Dat was hun motivatie om in verzet te komen. Mijn vader was geen man van bravoure, meer een denker. Hij had vanwege zijn eigen bedrijf gemakkelijk vrijstelling kunnen krijgen om niet in Duitsland te hoeven werken. Dat heeft hij principieel geweigerd. Hij wilde geen gehoor geven aan de bezetter. In de gevangenis in Almelo heeft hij gedichtenboekjes gemaakt. Die getuigen van zijn motivatie om vanuit zijn geloof verzet te plegen. Er zaten meerdere gereformeerden in zijn verzetsgroep – veel mensen uit de veenkoloniën waren gereformeerd, maar het verzet was wel breder dan de kerk.

Door verraad is de hele Trouw-groep van tien man uit deze streek op 12 januari 1945 opgepakt. Ze zijn via kamp Erika afgevoerd naar de gevangenis in Almelo en uiteindelijk naar de Kruisberg in Doetinchem. Op 2 maart zijn ze gefusilleerd bij Varsseveld, als represaille voor de moord op vier Duitsers. In totaal zijn er toen 46 mensen gefusilleerd. Wrang genoeg kwam mijn vader daar uit de buurt: nog geen 10 kilometer van zijn geboorteplek is hij doodgeschoten, evenals zijn zwager Gerrit Ormel. Mijn moeder was daar op dat moment op de boerderij van haar schoonvader, zonder dat ze het wist dat haar man even verderop gefusilleerd is.

Mijn moeder was op dat moment in verwachting van mij. Ik ben net na de oorlog geboren. Mijn broer is vijf jaar ouder dan ik, mijn zus drie jaar. Mijn ouders hebben ook nog twee kindjes gehad die bij de geboorte overleden zijn. Ze hebben dus erg bewogen huwelijksjaren gehad. Aan een normaal gezinsleven zijn ze met al die onderduikers in huis bijna niet toegekomen.

De dood van mijn vader heeft natuurlijk ontzettend veel impact gehad. Mijn moeder kon moeilijk over de oorlog praten. Het riep zoveel emoties bij haar op dat wij als kinderen altijd voorzichtig waren ernaar te vragen. We hebben er niet veel van haar over gehoord. Ze heeft er wel over geschreven. Toen mijn vader is opgepakt, is zij een dagboek gaan bijhouden. Dat heeft ze gedaan om na zijn terugkeer te kunnen laten zien hoe het thuis allemaal was gegaan. Na haar overlijden in 2003, hebben we die teruggevonden. Het is heel bijzonder om te lezen hoe gedetailleerd en intens zij die periode beschrijft. Toen zij hoorde dat mijn vader gefusilleerd was, heeft ze vreselijk veel gehuild. Op een gegeven moment schrijft ze: ‘We hebben samen de keuze gemaakt om in verzet te komen. Door te huilen haal ik die keuze onderuit.’ Vanaf dat moment zie je haar weer krachtig naar voren komen. Dat zijn dingen die je raken. Het motiveert de kracht van waaruit ze dit gedaan hebben.'

Auteur:Ewout van der Horst
Trefwoorden:Voorouders, Jeugd, Tweede Wereldoorlog, Project Streekcultuur, Familie, Overijssel WOII
Personen:Derk te Rietstap
Periode:1940-1945
Locatie:Kloosterhaar
Thema's:Jeugd, Verzet

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.