image/svg+xml

Gerard ter Borch: Het einde

Verhaal

Gerard ter Borch: Het einde

Plaatje bij verhaal: afb.8.jpg

In 1681 ging het bergafwaarts met de gezondheid van Gerard. Zus Gesina reisde met achterneef Bernard Keyser naar hem toe om zakelijke afwikkelingen te doen.

Bernard tekende in zijn rekenboek aan: ’18 [november] sijn wij beyde naar Deventer gereyst en haer edel broeder seer sieck gevonden en alles op haer edele versoeck de noodige ordres gesteldt en mij voor haer edele op ’t gemaakte testament geïnquireert en op alles goede acht gegeven’. Op 6 december overleed Gerard en twee dagen later werd hij vanuit Deventer naar Zwolle overgebracht om daar in het familiegraf bijgezet te worden.

Gesina

Gesina schreef bij die gelegenheid een grafschrift met een veelzeggend begin: ‘Hieronder leydt een werelts wonder, heel vermaert in alle lant, daer sijn kunst reght was bekant’. Uit deze regels en, meer nog, uit de drie albums die Gesina aanlegde en bijhield over de familie, spreekt de grote bewondering voor haar broer. De waardering was blijkbaar wederzijds. Gesina heeft model gestaan voor veel van Gerards werken en ze beleefde zelf ook veel plezier aan schilderen en tekenen. Er zijn tientallen tekeningen van haar hand tussen de familiepapieren bewaard. Zo’n tekennalatenschap van een vrouw uit de 17de eeuw is een grote zeldzaamheid.

Graf

Een zachte rustplaats in het graf was Gerard niet gegund, want in 1682 stortte de toren van de Grote Kerk met donderend geraas ineen en sleepte in zijn val het hele orgel met zich mee. Een deel van het neerstortende puin was op de graven van de familie ter Borch terechtgekomen en had zerken vernield: ‘[na] het vallen van de tooren mosten hier nye stiene [op di]t graf sijn’. Onzeker is of dit de grafplaats van Gerard betrof, omdat de familie meerdere grafsteden in de kerk bezat. Ook niet of hij begraven heeft gelegen onder de oude steen die tegenwoordig in de muur is ingemetseld naast het portaal naar de Grote Markt.  De steen draagt dan wel onder  elkaar de inscripties ‘Gert ter Borch’ en ‘Gerhard ter Borch’ met daaronder een uitgesleten familiewapen, maar de familie had vroeger meer stenen in de kerk liggen waarin de naam Gerhard ter Borch was ingebeiteld.

Familiepapieren

Zus Gesina ontfermde zich na de dood van haar beroemde broer over de familiepapieren. De schilderkunstige nalatenschap van Gerard ter Borch jr. is over de hele wereld verspreid geraakt. Het werk van deze ‘Rembrandt’ van het oosten of liever, zoals zijn halfzus Gesina schreef: van dit ‘werelts wonder’, is nu te zien is in de belangrijkste musea.

 

Auteur:Jos Mooijweer
Trefwoorden:Gerard ter Borch, Introductie, Door het oog van Ter Borch, Stadswandeling, Overijssel verbeeld
Personen:gerard ter borch
Periode:1617-1681
Locatie:Zwolle
Thema's:Het leven van Gerard ter Borch, Overijssel verbeeld

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.