Jaap Hammer: 'Langzamerhand kwam er steeds meer kuilvoer'

'Een oom van mij was zelfstandig timmerman. Hij had al geregeld hooibergen gebouwd en we wilden dat hij er voor ons ook eentje zou maken. De buren waren naar een bedrijf gegaan dat ijzeren hooibergroeden maakte. Die gingen veel langer mee dan de houten roeden die wij hadden zeiden ze. Na een aantal jaar zou ik volgens hen weer nieuwe roeden nodig zijn. Ik zei tegen ze dat het zomaar kon zijn dat je over een paar jaar helemaal geen hooiberg meer nodig had. Dat je dan helemaal niet meer hooide. Toen lachten ze me uit, hoe kon je nou zonder hooi! Uiteindelijk had ik wel gelijk. Op een gegeven moment werd er nauwelijks nog gehooid en kwam er steeds meer kuilvoer. Onze hooiberg was toen nog lang niet kapot.

De eerste jaren haalden we nog bietenkoppen uit de Noordoostpolder om aan de koeien te voeren. Later kon dat niet meer. We hebben nog wel lang in de herfst gras uit de Noordoostpolder gehaald. Voor 300 gulden per bunder huurden we een stuk grond van een boer aan de Zwartemeerweg en gingen er iedere dag even naar toe om gras te halen. We lieten er een trekker met maaimachine staan, en gingen met een andere trekker heen en weer. De grond in de polder was zeer geschikt voor pootaardappelen, maar die werden begin juli al gerooid. Daarna werd er grondbemester gezaaid en half september stond het gras al zo hoog dat het goed maaibaar was. Je had dan de beste kwaliteit gras in een periode waarin het gras op onze eigen grond van mindere kwaliteit was. De koeien stonden overdag op het land en 's avonds in de stal gooiden we ze het gras uit de polder voor. Als je dan zag hoe snel ze dat opvraten! Bij de melkcontrole stond de standaard koeproductie altijd in verhouding met anderen. Normaal gesproken heb je in mei de hoogste productie, maar toen wij dat gras uit de polder haalden, hadden we altijd in september en oktober de hoogste productie.'