Land van Vollenhove in Arnhem (I)

Land van Vollenhove in Arnhem (I)

Boerderijen staan soms wel eens in de weg, afbreken is vaak een onvermijdelijk gevolg. Een boerderij uit Kadoelen kreeg een tweede kans in Arnhem.

De boerderij uit Kadoelen is waarschijnlijk rond 1800 gebouwd en in 1942 overgeplaatst naar het Nederlands Openluchtmuseum (NOM) in Arnhem. 

Opvallend is dat er middenin de periode van de oorlogsjaren ruimte en tijd was om zo'n groot project uit te voeren. Hoogstwaarschijnlijk heeft het er mee te maken dat het onder de toenmalige omstandigheden nog mogelijk was om een zo gewoon mogelijk leven voort te zetten. Het leven zou pas veel moeilijker worden toen de bezetter zijn ,,Waterloo" had gevonden bij Stalingrad in Rusland en er aan alles een gebrek kwam. 

De boerderij ,,Caterstee" (In het bevolkingsregister 1929 - 1939 wordt de boerderij Bergzicht genoemd). heeft in Kadoelen gestaan, dat ligt in het Land van Vollenhove. Het huisnummer of de wijkaanduiding was: B 267, medio 1951 heeft er een omnummering plaatsgevonden en kreeg deze boerderij als adres: Kadoelen 19. In de beeldbank van het gemeentearchief van de gemeente Steenwijkerland is onder nummer 222 2613 een afbeelding opgenomen van de boerderij die thans op Kadoelen 19 staat.

Toen de boerderij buiten gebruik was geraakt stond eigenaar A.H. baron Sloet van Marxveld in dubio: slopen of behouden. Het werd het laatste omdat het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem bereid was de boerderij een plaats te geven op het terrein dat nog volop in ontwikkeling was. Voor het bedrag van 1500 gulden was de koop gesloten. 

Bij de paardenstal hing het volgende rijmpje:

Als wij de berg op gaan, slaat ons niet

als wij de berg afgaan, jaag ons niet

als wij aan de krib staan, vergeet ons niet

wat wij dan niet doen, kunnen wij niet. 

Van 1881 - 1929 woonde De familie Winters - van Benthem er, man, vrouw en vij kinderen. Evert Wzn Winters en zijn vrouw Hendrikje van Benthem waren landbouwers. De kinderen waren nog te jong en hadden nog geen beroep.

De laatste bewoner van 1929 - 1942 was de familie Boes - Hoefman. Johannes Klaaszn. Boes was eveneens landbouwer.

De inrichting van de boerderij is vrij traditioneel: een Melkkamer en melkkelder en een grote stal voor het vee. Dat wil zeggen groot voor de tijd waarin de boerderij werd gebouwd (1800) er was ruimte voor 16 koeien. De rosmolen die in de stal staat opgesteld werd gebruikt om de melk op de boerderij te karnen tot boter en de roomboter werd dan verkocht op de markt in de omgeving, dat kon Vollenhove zijn maar eventueel Steenwijk of zelfs Meppel. De plaats waar de roomboter op de markt werd gebracht was weer afhankelijk of de boer zelf naar de dichtstbijzijnde markt ging of dat hij de produkten eerst aan een handelaar verkocht die er dan een markt voor zocht. In de stal was verder nog plaats voor paarden en varkens (de varkenshokken zijn ook nu nog in gebruik).

Deze boerderij wordt wel: ,,De Caterstee" genoemd. Het is een kleine boer of kleine keuter.

Het type boerderij is veel voorkomend: een Hallehuis met een dwarsdeel. Het Hallehuis is in de 18e eeuw ontstaan in het Land van Vollenhove en in die zin was men toen innoverend en vernieuwend bezig en gebouwd met het oog op het weide en akkerbouwbedrijf. Het Hallehuis werd voorafgegaan door de driebeukige boerderij waarbij de gebinten middenin de stal stonden. Het Hallehuis geeft meer ruimte voor de bedrijfsvoering op de deel.

In het voorhuis is een grote woonkeuken, inclusief bedsteden en een haard, waar het dagelijkse leven plaatsvond en verder een zijkamer.  

Bijdrage geplaatst: 11 mei 2016

Afbeeldingen: Boerderij Kadoelen op locatie in het NOM Arnhem

Afbeeldingen gemaakt door de auteur