kwekerij 'De Hoop' nieuwe werk bij Zwolle - Deel 3 - Kwekerij 'De Hoop'

n 1922 veranderden de advertenties in J. en M. de Groot, Kweekerij “De Hoop”. De M. stond voor Marinus, de jongste broer van Jan. Marinus had van 1912 tot 1919 elders in het land gewoond en gewerkt. Hij vertrok als tuinman en keerde als bloemist terug in Zwolle. Hij trouwde in 1923 met Bets Zonneveld, ze kregen twee kinderen en verhuisden In maart 1932 naar Zwollerkerspel Spoolde A 17 174,een huis op het terrein van de kwekerij aan de kant van het EngelseWerk. Alhoewel de advertenties suggereerden dat Jan en Marinus samen één bedrijf hadden, zijn ze pas in 1927 een burgerlijke maatschap18 aangegaan: een kwekerij en handel in planten en tuinaanleg, behorend bij de bedrijfssoort: Sierplanten- en sierstruikenkwekerijen. In 1936 is deze maatschap omgezet in een vennootschap onder firma19: J. en M . de Groot, Kweekerij “De Hoop”, die in 1938 al weer werd ontbonden. Beide broers gingen verder onder een eigen handelsnaam. Jan houdt de naam: Kweekerij “De Hoop”, een boomkwekerij, en het bedrijf van Marinus kreeg de naam “Bloemkweekerij M. de Groot”. Jan adverteerde in 1939 ook weer met de aanleg van stads-, villa- en rotstuinen. 

In het midden van de jaren twintig deden Jan en Marinus mee aan diverse tentoonstellingen. Hun inzendingen werden meerdere malen bekroond. In 1924 behaalden ze o.a. een eerste prijs in “de verzameling succulenten20 en cacteën”. In 1925 was er een bloemententoonstelling in het Odeon in Zwolle. Fruit, dahlia's en andere gewassen werden tentoongesteld. In het krantenartikel hierover werd kwekerij “De Hoop” geprezen vanwege de “donkerrose 'Heimweh' en 'Firebrand' en 'Mutterliebe', nieuwe variëteiten” die men in hun stand aantrof, er stond alleen niet bij waarvan het variëteiten waren, maar ik denk dat rozen wel voor zulke benamingen in aanmerking komen. In 1926 deden ze op een tentoonstelling bij het Katerveer mee met twee stands. De ene stand heeft “prachtige lathyrus- bouquetjes”, ongetwijfeld van Marinus, de andere bevatte varens, kasplanten en heel bijzondere dwerglelies. 

Een andere bezigheid in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was het maken van zakelijke reizen. Deze reizen vonden meestal plaats op de fiets en duurden enkele dagen. Jan stuurde vaak een ansichtkaart naar huis waarop hij Mina op de hoogte stelde van zijn doen en laten. Wat precies het doel was wordt nergens omschreven, de geadresseerde is immers op de hoogte, maar het zal om klantenwerving gegaan zijn én om inkopen. Uitzondering is een kaart uit 1937. Jan is onderweg en schrijft dat hij die morgen Amsterdam heeft afgetippeld. Hij vervolgt “Laat Merinus de Collextie Brumeko's klaar maken met groen en wit hard mos. Ik heb alle vijf verkocht aan Ivij Leidscheplein21 als alleen verkoop voor Amsterdam. Zal nog brief schrijven heden Middag naar Zaandam.” Een zeer beknopt verslag van zaken doen in Amsterdam. Er komen ook bedank- en andere kaartjes van ver buiten Zwollerkerspel. In 1930 schreef ene Pernekamp uit Arnhem over een mand met bloemen die hij gekregen had, 'een keurcollectie'. Hij zal 'beide kweekers bij vrienden en kennissen aanbevelen'. Een jaar later een bedankje uit Maastricht van C. Kloos-Thiebout en ook na de oorlog, in 1946, herinnert meneer Thiebosch uit Zeddam, Jan nog per kaart aan de afspraak dat hij de bloembak op zijn balkon zou beplanten. 

Een andere bezigheid in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was het maken van zakelijke reizen. Deze reizen vonden meestal plaats op de fiets en duurden enkele dagen. Jan stuurde vaak een ansichtkaart naar huis waarop hij Mina op de hoogte stelde van zijn doen en laten. Wat precies het doel was wordt nergens omschreven, de geadresseerde is immers op de hoogte, maar het zal om klantenwerving gegaan zijn én om inkopen. Uitzondering is een kaart uit 1937. Jan is onderweg en schrijft dat hij die morgen Amsterdam heeft afgetippeld. Hij vervolgt “Laat Merinus de Collextie Brumeko's klaar maken met groen en wit hard mos. Ik heb alle vijf verkocht aan Ivij Leidscheplein21 als alleen verkoop voor Amsterdam. Zal nog brief schrijven heden Middag naar Zaandam.” Een zeer beknopt verslag van zaken doen in Amsterdam. Er komen ook bedank- en andere kaartjes van ver buiten Zwollerkerspel. In 1930 schreef ene Pernekamp uit Arnhem over een mand met bloemen die hij gekregen had, 'een keurcollectie'. Hij zal 'beide kweekers bij vrienden en kennissen aanbevelen'. Een jaar later een bedankje uit Maastricht van C. Kloos-Thiebout en ook na de oorlog, in 1946, herinnert meneer Thiebosch uit Zeddam, Jan nog per kaart aan de afspraak dat hij de bloembak op zijn balkon zou beplanten. 

Marinus heeft in 1948 zijn bedrijf laten uitschrijven bij de Kamer van Koophandel. Dit correspondeert niet goed met het feit dat hij in januari van datzelfde jaar een bouwaanvraag ingediend heeft voor de herbouw van zijn plantenkassen die ernstige oorlogsschade opgelopen hebben, kosten ƒ4000,-. Hij kreeg hiervoor toestemming en bleef ook gewoon bij de kwekerij wonen. Twee jaar later staat bloemkwekerij M. de Groot, Ruiterlaan 6, ook nog in het telefoonboek van Zwolle. En daarboven staat ook weer Kwekerij J. & M de Groot, Ruiterlaan 4. Alsof ze toch weer samen een bedrijf hebben gestart, maar een officiële bevestiging hiervan heb ik niet gevonden. In september 1965 zijn Marinus en Bets naar Zwolle verhuisd waar zij in de 80-er jaren beiden overleden zijn. 

Intussen was Jan Overweg (1930 – 2005) medewerker op de kwekerij geworden. Vanaf wanneer en of hij inwonend was hebben we niet kunnen achterhalen. Wel dat in 1957 bij de Kamer van Koophandel in Zwolle, de firma de Groot – Overweg ingeschreven is, een boom- en plantenkwekerij tuinzaden. Twee jaar later, na het overlijden van Jan in januari 1959, is kwekerij “De Hoop”, uit de Kamer van Koophandel uitgeschreven. Firma de Groot – Overweg volgde in 1986. Volgens Jeanet Overweg – v.d. Steeg heeft haar schoonvader het huis en de grond gekocht. Wanneer hij dat gedaan heeft is onduidelijk, voor zover wij weten heeft Mina tot haar overlijden in 1961 in het huis gewoond. Aan het eind van haar leven gaf ze haar mooie spullen weg aan de mensen die ze graag mocht, zoals mijn moeder Greeth en haar zus Miny. Jan Overweg is, als hij er nog niet woonde, er later wel gaan wonen. Voor het huis had hij een kleine bloemkwekerij. De kwekerij achter het huis is ontmanteld, de grond geëgaliseerd en veranderd in een weiland. Buurvrouw Bredewout vertelde dat ze het nog een tijd gehuurd hebben om er vee in te laten lopen. Vanaf midden jaren zestig, met de komst van de school 'De Brug', is het gebied achter en naast de oude kwekerij in een woonwijk veranderd. De beide zonen van Jan Overweg hebben het oude huis, nadat ze het geërfd hadden, in 2007 afgebroken. Daarvoor in de plaats zijn twee nieuwe huizen gebouwd, Ruiterlaan 16 en 18. Het is mooi dat Willem Overweg op deze plek een hoveniersbedrijf heeft en dat het daarnaast gelegen huis van zijn broer, met een beetje fantasie, best wel wat op het oude afgebroken huis lijkt.