70 jaar Molukkers in Overijssel

70 jaar Molukkers in Overijssel. In 29 interviews vertellen Molukkers over de pijn uit het verleden, de behoefte aan erkenning en excuses en de mooie kansen voor de toekomst. Aflevering 10: Maryse Rumalaiselan uit Nijverdal.

Paspoort:

Naam: Maryse Rumalaiselan
Geboortedatum: 13-02-1999
Geboorteplaats: ZGT Almelo
Woonplaats: Nijverdal/Amsterdam
Wie is je vader: Paul Rumalaiselan
Wie is je moeder: Mary Rumalaiselan-Souhuwat
Burgerlijke stand: enig kind, single
Behoort tot de derde generatie Molukkers in Nederland
Is eerstejaars student Biomedical Sciences aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Werkt in het weekend bij een supermarkt in Nijverdal

‘We dachten dat jullie gelukzoekers waren’

INTRO Haar familie woont verspreid over heel Nederland. En met ‘familie’ bedoelt Maryse Rumalaiselan niet alleen haar ooms en tantes, neven en nichten, maar óók alle mensen die in de jaren ’50 in Nederland in hetzelfde dorp in de Molukken woonden. ,,Ik schuif, van jongs af aan altijd aan bij de Kumpulan, de dorpsvergaderingen waarin allerlei Molukse familiezaken worden besproken.”

Die dorpsvergaderingen hadden de afgelopen twee jaar vaker plaats, want in september 2019 werd de Molukken getroffen door een zware aardbeving van 6,5 op de schaal van Richter. Er vielen 41 doden en 170.000 mensen raakten dakloos en vluchtten de bergen in. In mei 2020 volgde een tweede beving, nog iets sterker en nu in zuidwest Molukken. Het zorgde voor veel verdriet en ongerustheid bij de Molukse bevolking in Nederland. De hulp vanuit Ambon kwam traag op gang. Er werden in Nederland volop dorpsvergaderingen gehouden om acties voor te bereiden. ,,Mijn vader komt oorspronkelijk uit Waai, mijn moeder uit Hutumuri. Beide dorpen op het eiland Ambon werden getroffen door aardbevingen. We waren hier in Nederland heel erg ongerust. Waar zijn onze families? We kregen geen contact, want ze waren de bergen in gevlucht.”
In veel Molukse gemeenschappen in Nederland werden acties gehouden om geld in te zamelen voor hulpverlening. Juist daarom vindt Maryse het belangrijk dat ook de derde generatie Molukkers in Nederland betrokken blijft bij de dorpsvergaderingen. ,,Je moet je familie kennen en er in voor- en tegenspoed altijd voor elkaar zijn.”

Maryse groeide op in de Molukse wijk 2 in Nijverdal, de Paulus Potterstraat en het Rembrandtplein. ,,Ik ben enig kind en krijg weleens de vraag: heb je je daardoor niet eenzaamheid gevoeld? Nou, geen moment. Er was in de Molukse wijk altijd familie in de buurt en vriendjes en vriendinnetjes om mee te spelen. Iedereen kwam bij iedereen over de vloer. En er speelden altijd kinderen buiten.’ Op de Prinses Ireneschool zat ze met zeven Molukse kinderen in de klas. Ze vormden een hechte groep. Maryse deed het heel goed op school, dat bleek wel uit de Citotoets. ‘De score was vwo-waardig, maar ik kreeg van school toch een havo-advies. Na een half jaar had ik met mijn schoolresultaten afgedwongen dat ik alsnog kon instromen op het vwo.”
Ondanks haar ambities liep Maryse in vwo-5 toch vast. Haar cijfers zakten, vooral die van wiskunde. Ze kon kiezen: een jaartje blijven zitten of naar de havo. Het werd geen van beide. ,,Ik heb het vwo afgerond op het Deltion sprint lyceum in Zwolle. Dat is kleinschalig onderwijs. Ik heb er vwo 5 en 6 succesvol gedaan en reken nu als de beste.”

Studeren
Maryse staat op het punt om uit te vliegen, maar corona belemmert dat. Het eerste studiejaar Biomedical Sciences aan de VU zit er bijna op. Een bijzonder jaar. Haar medestudenten kent ze alleen via een schermpje. En als ze vragen heeft over de stof, is het lastig om een lector te vinden die een antwoord kan geven. Ze had zich erop verheugd zich onder te dompelen in het studentenleven in Amsterdam. In plaats daarvan volgt ze in het appartement van haar ouders in Nijverdal de hele dag online onderwijs. Ze communiceert vanachter haar laptop in het Engels met studenten in alle uithoeken van de wereld. ,,Het is zeker geen bruisend jaar. Veel studenten zijn gestopt en ik hoor ook dat er veel eenzaamheid is onder studenten. Ik neem de situatie zoals die komt, maar hoop wel heel erg dat in het nieuwe studiejaar alles weer als vanouds is.”

Molukse identiteit
Ze is inmiddels een internationale student, die contact heeft met studiegenoten van veel verschillende nationaliteiten. Naast haar Molukse en Nederlandse vriendengroep heeft ze ook Turkse, Marokkaanse en Irakese vrienden. ‘Maar zodra ik zeg dat ik van Molukse afkomst ben, dan zie ik de vraagtekens op hun voorhoofd verschijnen. Moluks? Jongeren weten niks van de Molukse geschiedenis. Als ik ons verhaal dan vertel, zeggen ze: ‘oo….we wisten helemaal niet dat Molukkers tegen hun wil naar Nederland gebracht zijn. We dachten dat jullie gelukszoekers waren!”
Maryse vindt het erg dat er zo weinig kennis is over de Molukse geschiedenis. ,,Ook Nederlandse jongeren weten weinig tot niets van onze geschiedenis. Dat steekt, dat doet pijn. Ook in de geschiedenisboeken in het onderwijs staat het Molukse verhaal helemaal niet of heel summier beschreven, terwijl we een belangrijk deel uitmaken van de Nederlandse geschiedenis.”
Een klasgenoot van haar middelbare school in Nijverdal wilde naar de filmacademie en maakte daarvoor een documentaire over Molukkers in Nederland. Maryse werkte aan haar documentaire mee. ,,De Molukse geschiedenis moet verteld worden en mag nooit vergeten worden. En helemaal niet in de doofpot worden gestopt. Daarom ben ik ook zo blij met de documentaire die journalist/documentairemaker Coen Verbraak recent maakte. Die docu helpt mij ook, als mensen mij vragen stellen over mijn afkomst. Ik kan ze dan een link naar het filmpje sturen.

Boosheid
Of ze pijn voelt over de geschiedenis van de Molukkers in Nederland? Maryse neemt de tijd om over die vraag na te denken. ,,Pijn vind ik een lastig woord. De eerste generatie Molukkers is onmenselijk behandeld en had daar ontzettend veel pijn van. Mijn ouders, de tweede generatie, heeft die pijn van hun ouders van heel dichtbij meegemaakt, gezien en gevoeld. Dat leverde bij hen heel veel frustratie en boosheid op.
Ik begrijp zeker ook de pijn over onze geschiedenis, maar ik kan de pijn nooit voelen zoals de eerste generatie die gevoeld heeft. Ik heb wel frustraties en boosheid over onze geschiedenis. Mijn opa’s zeiden altijd: Wij zijn hier met z’n allen, we gaan met z’n allen terug. De geschiedenis is nog niet voorbij. Onze grootouders en ouders maakten zich sterk voor een onafhankelijke staat, de Republik Malutu Selatan (RMS). Die is er nog steeds niet. We zitten dus IN de geschiedenis.

Familie
Ze onderhoudt veel contact met familieleden op Ambon, vooral met leeftijdsgenoten van de derde generatie. ,,Met behulp van social media kan ik beter contact onderhouden dan de eerdere generaties. Via Facebook deel ik veel met mijn neven en nichten op Ambon. Ik krijg daardoor meer informatie over mijn familie binnen dan mijn ouders. Ik word op de hoogte gesteld als iemand op Ambon is overleden. Of als een tante is getrouwd. Of over Nederlands bezoekers op Ambon. Die informatie deel ik dan weer met mijn ouders.
Mijn familie daar is er trots dat ik studeer. Maar ze zijn er vooral erg trots op dat ik nog Moluks-Maleis spreek, dat ik van oma heb leren spreken. Al heb ik af en toe een woordenboek nodig op iets op te zoeken. Logisch, want de taalontwikkeling gaat door. Het allermooiste is dat ik me sterk met mijn Molukse familie op Ambon verbonden voel, ook al ben ik er nog nooit geweest.”