|
'Eene zee van jammeren.' Oorzaken en gevolgen van de watersnoodramp van 1825
Wanneer je over de kronkelige dijk van Zwartsluis naar Kuinre rijdt, zie je af en toe aan beide kanten kolken liggen. Deze herinneren eraan dat de dijk in het verleden op die plaatsen is doorbroken. De kolken, al dan niet dichtgegroeid in de loop van der tijd, zijn de meest zichtbare overblijfselen van watersnoodrampen die Noordwest-Overijssel hebben geteisterd. Oorzaken van de overstroming van 1825 De grootste ramp vond plaats op 4 februari 1825. Een noodlottige samenloop van omstandigheden leidde ertoe dat de dijken op vele plaatsen het begaven. In hetzelfde jaar nog schreef Ter Pelkwi... Verhaal 'Eene zee van jammeren.' Oorzaken en gevolgen van de watersnoodramp van 1825 |
1815, Een bewogen jaar in de geschiedenis van de Gieterse scholen
Op de dag van het overlijden op 22 februari 1815 richtte Kaempff zich in een uitvoerig schrijven tot 'den Heer Schoolopziener van het derde district' met de mededeling, dat Lucas Posthumus die dag was overleden: 'het zal overtollig zijn UWEN en ZG de dringende noodzakelijkheid voor te stellen welke de vervulling dezer vacante post komt te vereischen daar deze de hoofdschool der Gemeente is en alzo het grootste gedeelte der jeugd van het voor haar zo nuttig als noodzakelijk onderwijs verstoken is...' Schout Kaempff dringt er in dezelfde brief dan ook op aan, dat er zo spoedig mogelijk een sol... Verhaal 1815, Een bewogen jaar in de geschiedenis van de Gieterse scholen |
Beelden van oud-Blokzijl
Vanuit de Bierkade kom je via de Zeedijk in de Brouwerstraat terecht. Dit is heel in het kort het verhaal van deze beide foto's. Maar er is meer te zien. Want vanaf de Bierkade springt het eerste pand op de hoek Zeedijk-Oude Verlaat wel erg in het oog. Hotel-Café Weide. Stalling. Je kunt hier enkele dagen doorbrengen en de mooie omgeving van Blokzijl verkennen, maar ook voor een kort verblijf even aanwippen. En kom je met paard en wagen (rijtuig) naar Blokzijl, dan heeft Weide een ruime stalling. Die vind je in de schuur achter het hotel. Een ruime met hooi gevulde ruif en een... Verhaal Beelden van oud-Blokzijl |
Bewoners huisperceel tegenover de Doopsgezinde kerk in Giethoorn Zuid
Op dit huisperceel staan op dit moment twee woningen. Bij de foto’s staan gegevens over de bewoners. Deze gegevens zijn (nog) niet compleet. Toch zullen we in het navolgende stuk aantonen dat de genoemde families Jager, Steenbeek en Mulder in de vrouwelijke lijn afstammelingen zijn van Koop Hendriks Drost, de eigenaar van dit huisperceel in het jaar 1832. Koop Hendriks Drost was “Leeraar (= predikant) der Doopsgezinden”. Vorig voorjaar is de Cd-rom met de Kadastrale Atlas Giethoorn 1832 uitgebracht. Op deze Cd-rom staan uiteraard oude kaarten en gegevens over de opgenomen percelen, maar ook ... Verhaal Bewoners huisperceel tegenover de Doopsgezinde kerk in Giethoorn Zuid |
|
Cafe 't Centrum en 't Wapen van Giethoorn
Dit is een foto van café 't Centrum in het begin van de jaren dertig in Giethoorn. De bewoners van dit pand waren Koop Schieving en zijn vrouw Trijntje Mol. Het pand bestond uit een souvenirwinkel, een café-restaurant en in het achterste gedeelte een stoelen- en mandenmakerij, waar de Gietersen in praktijk konden brengen wat ze op de rietvlechtschool hadden geleerd. De rietvlechtschool, hier niet op de foto te zien, werd door ds. T.O. Hylkema gesticht om de Gietersen, die in de veenderij hun brood niet meer konden verdienen, om te scholen. De rietvlechtschool werd geen succes. Later d... Verhaal Cafe 't Centrum en 't Wapen van Giethoorn |
De Blokzieligers aan het einde van de Franse tijd (1795-1813)
De Blokzieligers aan het einde van de Franse tijd (1795-1813) Hun beroep en godsdienstige gezindte Het registre civique (burgerlijk register) van 21 mei 1811 geeft een opsomming van de namen en voornamen van de Blokzieliger gezinshoofden met hun geboortedatum en hun beroep. De samensteller is er niet in geslaagd van iedereen alle gevraagde gegevens te achterhalen. Zo is bij verschillenden wel een jaar van geboorte maar niet de datum vermeld. Anderen waren tijdens zijn rondgang niet aanwezig; bij hen staat in de kolom geboortejaar: 'niet te huis'. Maar ondanks deze onvolkomenheden gee... Verhaal De Blokzieligers aan het einde van de Franse tijd (1795-1813) |
De Vollenhoofsche Diligencedienst
Hoewel diligences, ook wel postwagens genoemd, al in Nederland in de 16e eeuw voorkomen, deden zij in de Kop van Overijssel pas laat hun intrede. Zij vervoerden, naast personen, ook vaak de post. De reden van hun late intrede moet gezocht worden in de aanwezigheid van, voor die tijd, behoorlijke routes te water en het ontbreken van goede wegen. Als deze laatste er al waren was hun kwaliteit slecht en nauwelijks geschikt voor de vrij zware diligences. Het geringe postverkeer ging dan ook meestal te paard. Voor Vollenhove was dit wel een probleem. De route naar de provinciale hoofdstad over wate... Verhaal De Vollenhoofsche Diligencedienst |
De historie van het huis Kerkstraat 12 te Vollenhove
Een herenhuis met een historie, van paupers en burgemeesters, van Vollenhove tot Vancouver Een pand, gelegen in het centrum van een eeuwenoud stadje, moet haast wel een uitgebreid verleden hebben. Om dat uit te zoeken is een uiterst tijdrovende en schier onmogelijke opgave voor iemand, wiens vak dat niet is. Op mijn verzoek heeft historicus drs Js. Mooijweer vele archieven geraadpleegd op zoek naar het verleden van ons huis met als gevolg dat talloze interessante feiten naar boven kwamen. Aangevuld met door anderen aangedragen feiten en wetenswaardigheden en met enige zelf ge... Verhaal De historie van het huis Kerkstraat 12 te Vollenhove |
|
De langste staking van Nederland bij de firma Loos in Blokzijl
"Het hart van Blokzijl werd in mijn jeugd, net als tegenwoordig, gevormd door de Kolk. Beperkt de bedrijvigheid zich daar thans tot de zomermaanden, in mijn kinderjaren was de Kolk het hele jaar door vol leven", zo begon de in 1906 geboren Berend Oosten op 22 september 1988 zijn verhaal. "Er liepen schepen met boomstammen binnen voor de zagerij van Loos en er meerde een enkele vissersboot af. Schuiten met timmerhout voeren via de Sas en de Haven de Zuiderzee op. In de nawinter en het voorjaar lag er het schip van Zijlstra, dat mest ophaalde van stadsboeren, die geen eigen land hadden. De mest ... Verhaal De langste staking van Nederland bij de firma Loos in Blokzijl |
De lotgenoten in het armhuis van Vollenhove
In dit verhaal over de negentiende eeuw gaat het over sterfte onder vrouwen, het zware werk van turfmakers, armoede en mensen die moesten worden opgevangen. Maar er komt ook iets positiefs in voor: aan je lot ontsnappen. Het volgende dient om een kader aan te geven. Er was destijds geen medische controle tijdens de zwangerschap. Zwangerschap en bevalling vormden grote risico's. Een ernstige complicatie was het optreden van zwangerschapsstuipen die de dood tot gevolg konden hebben. En wat de mannen betreft, in het veen vonden velen tot ver in de negentiende eeuw emplooi in de turfontginning. ... Verhaal De lotgenoten in het armhuis van Vollenhove |
De moordzaak die Vollenhove choqueerde
Een ochtend als zovele, die zeventiende van oktober in 1878. De bakker was vroeg opgestaan om het brood te bakken voor de inwoners van het kleine plaatsje. De slager was al vroeg in de weer met de verschillende soorten vlees. De vrouwen waren al bezig met hun huishoudelijke taken. Eigenlijk deden alle inwoners van Vollenhove wat ze moesten doen, precies zoals ze dat elke dag deden en zoals dat van hen verwacht werd. Hoewel het dus een dag als alle andere leek, was niets minder waar. Deze dag was verre van gebruikelijk en het zou niet lang duren voordat iedereen in het stadje Vollenhove dat z... Verhaal De moordzaak die Vollenhove choqueerde |
De reis in 1849 van Anton Henri baron Sloet van Oldruitenborgh
Anton Henri Sloet van Oldruitenborgh (1798-1871) groeide op in Den Haag in een gezin, dat o.a. nauw betrokken was bij de ontvangst van koning Lodewijk Napoleon op Oldruitenborgh in 1809, het bezoek van keizer Napoleon aan Den Haag in 1811 en het diner van koning Willem I en prins Frederik op Oldruitenborgh in 1818. Henri's ouders waren Anthony, baron Sloet van Oldruitenborgh en Isabella Antoinette, barones le Vaillant. De levensloop van de jongste zoon Henri is sterk bepaald door de carrière van vader Anthony. Deze was in de Franse Tijd patriot en werd door het toenmalig bestuur van Overijss... Verhaal De reis in 1849 van Anton Henri baron Sloet van Oldruitenborgh |
|
De watersnood van 1825, verslag van ooggetuige Klaas Mastenbroek uit Blokzijl
'De Hooge Watervloed van 4 en 5 February 1825 wekte mij op om zo veel in mijn vermogen was, het merkwaardige mij bekend, zo binnen Blokzijl als in het naburig Blankenham, Nederland en Muggenbeet voorgevallen te doen aantekenen'. Deze woorden schreef ooggetuige Klaas Mastenbroek over de stormvloed van 1825 die grote delen van Overijssel onder water zette. Blokzijl was net als het naburige Blankenham één van de zwaarst getroffen plaatsen. Tijdens de avonduren van donderdag 3 februari steeg het water een voet, dit is ongeveer dertig centimeter, per uur. Toch waren de weersomstandigheden o... Verhaal De watersnood van 1825, verslag van ooggetuige Klaas Mastenbroek uit Blokzijl |
Durgerdammer vissers drijven veertien dagen op een ijsschots
Op zaterdag 8 juli 2000 werd in Vollenhove een beeldhouwwerk onthuld, dat de herinnering levend houdt aan de "Durgerdammer vissers". Het beeld heeft een plaats gekregen aan de westkant van de Grote Kerk, tussen de binnenhaven en de buitenhaven. Het initiatief tot plaatsing is genomen door de Belangenvereniging Vollenhove-Stad. Het beeld is vervaardigd door de kunstenaar Henny Zandjans uit Diepenheim. Waarom nu dit beeldhouwwerk en waarom in Vollenhove? Wel, omdat dit beeld herinnert aan één van de grootste drama's uit de geschiedenis van de Zuiderzeevisserij, een drama, waarin ook een rol wegg... Verhaal Durgerdammer vissers drijven veertien dagen op een ijsschots |
Een aartsbisschop uit Vollenhove
Met de titel wordt Frederik Schenck van Toutenburg bedoeld. Hij was in 1503 in Vollenhove geboren als oudste zoon van de drost Georg Schenck van Toutenburg en Anna de Vos van Steenwijk. Als jongvolwassene maakte hij mee dat de Hervorming in de vorm van "Lutherije" om zich heen greep. De enige paus van Nederlandse afkomst Adrianus VI probeerde tijdens zijn korte pontificaat (1522-1523) de eenheid van de kerk terug te winnen maar dit was hem niet gelukt. Zijn opvolger kreeg ook nog te maken met de beweging van het extreme doperdom dat met geweld het koninkrijk van de hemel op aarde wilde vestige... Verhaal Een aartsbisschop uit Vollenhove |
Een visioen in de kerstnacht
Een klok, waarvan met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan worden gezegd, dat zij eens in de klokkestoel van het vroegere Emmeloord heeft gehangen, bevond zich omstreeks de latere middeleeuwen in het bezit van de kastelein van het slot Vollenhove, dat ressorteerde onder het bisdom Utrecht. En van hier voert de draad van de geschiedenis naar een oud slot, dat in Giethoorn aan de Bouwersgracht heeft gestaan en dat onder de naam ‘Delhof’ in de herinnering is blijven voortleven. Het betreffende gedeelte van de Bouwersgracht is ruim vijftig jaar geleden gedempt; de fundamenten van het slo... Verhaal Een visioen in de kerstnacht |
|
Een voetbalrel in Blokzijl
Het was 1930. Blokzijl had sinds enige tijd een voetbalclub, de Blokzijlse Voetbalclub, afgekort BVC. De leden hadden al vele keren onderling geoefend. Ze hadden zelfs al een paar maal een vriendschappelijke ontmoeting gehad met een club uit de buurt en daarbij hadden de Blokzielegers het er goed van afgebracht. Tijd dus om zich aan te sluiten bij de Noord Centrale Voetbalbond en zich in competitieverband met clubs uit plaatsen in hun kring te gaan meten, zo vond het bestuur. Op zondag geen publieke vermakelijkheden in Blokzijl BVC had wel een probleem. Een voetbalwedstrijd met toeschouw... Verhaal Een voetbalrel in Blokzijl |
Een winterse begrafenis in Giethoorn
Lange tijd vond al het vervoer in Giethoorn grotendeels nog over het water plaats. Tijdens strenge winters, wanneer de grachten en sloten niet meer bevaarbaar waren, leverde dat extra moeilijkheden op. Zo probeerden de boeren het melkvlot zo lang mogelijk in de vaart te houden. Bij invallende vorst ging iedere dag een groepje boeren met het melkvlot mee, om het ijs te breken. Als het strenger ging vriezen lukte dat niet meer. Dan waren de boeren genoodzaakt de melk iedere dag met de slee naar de zuivelfabriek te brengen. Ook de bakker en de kruidenier maakten dan gebruik van de slee om hun war... Verhaal Een winterse begrafenis in Giethoorn |
Eerste veearts in Vollenhove in 1811
Over vroegere veeartsen in Vollenhove is niet veel bekend. Wolter Jan van Cleeff is de eerste veearts in Vollenhove, in 1811 wordt zijn naam genoemd. Over Wolter Jan van Cleeff Wolter Jan van Cleeff werd in 1786 geboren in Zwolle en was een zoon van Hermen Jacob van Cleeff en Hermina Maria van den Berg. Van zijn vader, Hermen Jacob van Cleeff, staat beschreven dat hij actief betrokken was bij het patriottisme. Herman Jacob van Cleeff behoorde kerkelijk tot de Doopsgezinde gemeente. Hij was brander van beroep. Bij zijn overlijden in 1795 liet hij een vrouw met jonge kinderen achter. Wellich... Verhaal Eerste veearts in Vollenhove in 1811 |
Het laatste oorlogsjaar in Noord-West Overijssel
Vanuit het Drentse veengebied voeren we in de herfst van 1944 met de tjalk van mijn ouders, die geladen was met turf, over het Meppeler Diep op weg naar Jutphaas nabij Utrecht. Over de weg langs het vaarwater passeerden ons veel op de vlucht lijkende Duitse troepen. Het gerucht deed de ronde dat het oorlogsgeweld zich verplaatste in noordelijke richting. De Duitsers waren zich aan het terugtrekken om zich elders opnieuw te groeperen. ln een later stadium is deze gebeurtenis als "dolle dinsdag" een eigen leven gaan leiden. Mijn vader vond het te midden van deze troepenverplaatsingen niet ver... Verhaal Het laatste oorlogsjaar in Noord-West Overijssel |
|
Jeugdherinneringen aan de Nederlandse Hervormde pastorie te Vollenhove van 1947 tot 1965
Bij het inventariseren van oude foto’s uit de nalatenschappen van mijn ouders, de familie Wolgen, trof ik een foto van hen aan, zittend in de tuin van de Nederlands Hervormde pastorie van het Friese Oudega bij Hemelum in Gaasterland. Op de achterzijde had mijn moeder geschreven, “Oudega september 1947 voor vertrek naar Vollenhove.” Mijn vader was zojuist beroepen naar Vollenhove als predikant van de Nederlands Hervormde Kerk. Vader, midden dertig, lijkt tevreden in de lens van de camera te kijken. Hij had door naar een grotere kerkelijke gemeente te vertrekken, promotie gemaakt. Sedert 1937 ... Verhaal Jeugdherinneringen aan de Nederlandse Hervormde pastorie te Vollenhove van 1947 tot 1965 |
Landwegen, waterwegen, tollen, sluizen en bruggen in Wanneperveen (deel 1)
Wie vroeger Wanneperveen in of uit wilde, moest zijn beurs bij zich hebben. Op landwegen werd namelijk tol geheven, op waterwegen sluisgeld en bij bruggen bruggeld. Landwegen Het dorp kende vijf doorgaande landwegen: Nieuwedijk, Lozedijk, Gasthuisdijk, Veneweg en Zomerdijk. De eerste drie waren particuliere wegen. Ze liepen over dijken, die ook wel stouwen genoemd werden, en lagen in de volle lengte over noord-zuid gerichte erven. De dijken dienden als kering van het water dat in de herfst en winter vaak over land vanuit Drenthe het laaggelegen Noordwest-Overijssel binnenstroomde. De Nieuw... Verhaal Landwegen, waterwegen, tollen, sluizen en bruggen in Wanneperveen (deel 1) |
Landwegen, waterwegen, tollen, sluizen en bruggen in Wanneperveen (deel 2)
Wie vroeger Wanneperveen in of uit wilde, moest zijn beurs bij zich hebben. Op landwegen werd namelijk tol geheven, op waterwegen sluisgeld en bij bruggen bruggeld. Dit artikel is een vervolg op deel 1. Voor de link, klik hier. Beukerssluis Op 13 oktober 1829 kocht de Zwartsluiziger touwslager Harm Appelo samen met Hendrik Rigterink, koopman in Genemuiden, twee boerderijen met zeventien hectare hooi- en weiland, riet en kragge en de gracht met sluis en brug in Beukers van 'schutmeester' Jan van Raalte voor ruim dertienduizend gulden. De verkoop vond plaats ten overstaan van notaris... Verhaal Landwegen, waterwegen, tollen, sluizen en bruggen in Wanneperveen (deel 2) |
Mormoonse emigranten uit Vollenhove
Mormoonse emigranten uit Vollenhove Wim Willemsen beschrijft in Vollenhove 650 jaar stad deel 1 dat bewoners van Vollenhove, die in de tweede helft van de vorige eeuw emigreerden naar o.a. Zuid-Afrika, Brazilië, Canada en de Verenigde Staten van Noord-Amerika. Zij waren in staat van tijd tot tijd eens voor bezoek naar hun geboortestad terug te keren en ze deden dat graag. Ook rond het jaar 1870 emigreerden enkele geboren en getogen Venosen naar de Verenigde Staten van Noord-Amerika. Voor hen was het gezien de reisduur en de kosten onmogelijk tussentijds op bezoek te komen. Deze mensen gi... Verhaal Mormoonse emigranten uit Vollenhove |
