Trees Kuiper: 'Streekverbetering ging om de vooruitgang van het platteland'

'Bij de ABTB begonnen ze met streekverbetering. Ze zochten iemand die dat op poten kon zetten. Dat leek mij wel wat. Er stond niets vast. Je moest je eigen programma opstellen. Zo ben ik in Salland terecht gekomen, in Heeten bij Raalte. De streekverbetering richtte zich op de toekomst van het boerenbedrijf en het huishouden. Er kwamen steeds meer melkmachines. Je hoefde niet meer met meerdere mensen onder de koeien te zitten. Dat heeft heel veel veranderingen teweeg gebracht. De boeren moesten andere stallen krijgen, waar meer koeien konden staan. En ze kregen moderne machines. De boerin moest zich in huis alleen kunnen redden, zonder hulp van de kinderen. Boerenmeiden waren al helemaal niet meer van de tijd. De vrouwen moesten hard werken. Er waren nog grote gezinnen in die tijd.

Het Ministerie van Landbouw wees de gebieden voor de streekverbetering aan. Als je middenin een achtergebleven gebied investeerde, kon de omgeving daar een voorbeeld aan nemen. Raalte had een eigen commissie. Hier in Twente hadden Weerselo, Denekamp en Tubbergen ook zo’n budget. Vaak ging een streekverbetering hand in hand met een ruilverkaveling. Dat was in Heeten niet het geval. Het ging allemaal om de vooruitgang van het platteland. De andere kant van het verhaal was dat er veel boeren moesten stoppen. Zij konden niet meer meekomen met de ontwikkelingen. Als je maar zes koeien had, hoorde je er niet meer bij. Die boeren gingen steeds meer uit werken en bouwden de veestapel af.

Ik kan mij de eerste vergadering van de streekverbetering goed herinneren. Ik had eigenlijk nog vakantie, maar de streekverbeteringscommissie werd opgericht. Daar moest ik mijn neus laten zien. In die commissie zaten boeren en boerinnen uit Heeten en omstreken. Het waren de wat grotere boeren en boerinnen, die hadden meer mogelijkheden om mee te doen. Verschil in geloof werd niet echt gemaakt, maar ja, praktisch iedereen in Heeten was katholiek. Mij werd verteld dat ik over de huishoudelijke voorlichting ging. Ik had een budget van zoveel duizend gulden. Dat bedrag moesten we in overleg met de commissie besteden. Ik dacht: “Dat is wel prettig, baas over je eigen budget.” Daar gaan we leuke dingen voor doen.

De ontwikkelingen gingen in die jaren erg hard. Het was net in de tijd dat er aardgas kwam in Nederland. Dat gaf een hoop mogelijkheden. We kregen centrale verwarming en gasfornuizen. Vroeger moest je hout of kolen halen om fornuis of kachel aan te maken. Voordat je dan warm water had! Er kwamen ook steeds meer elektrische apparaten als diepvriezen. Daar had ik tijdens mijn opleiding nog nooit van gehoord. En er werd ook waterleiding in het buitengebied aangelegd. Dan hoefde je niet meer naar buiten, naar de pomp, maar er kwam zomaar ineens water uit de kraan. Een aanrecht kenden de meeste boeren overigens ook nog niet. Welke gemakken dat wel niet geeft! Dat beseffen de mensen niet meer.'