image/svg+xml

Ben Kaptein: 'In Salland lag men duidelijk achter ten opzichte van Twente'

Verhaal

Ben Kaptein: 'In Salland lag men duidelijk achter ten opzichte van Twente'

Plaatje bij verhaal: boeren_015.jpg

'In 1954 ben ik als hulpassistent bij de Rijkslandbouwvoorlichting gekomen. Er zijn toen gelijktijdig wel vier of vijf hulpassistenten van mijn leeftijd aangenomen. In het kader van het Marshallplan was er een regeling voor bedrijfsrationalisatie. In eerste instantie moest ik boeren adviseren op basis van uitslagen van grondonderzoek, met name in het ruilverkavelinggebied Rossum-Weerselo. Dat was de eerste verkaveling waarbij grondonderzoek had plaatsgevonden voor de herindeling. Ik gaf advies hoe al die nieuwe percelen bemest moesten worden. Daarmee ben ik de hele winter bezig geweest.

Daarna hield ik mij bezig met de rationalisatie van kleine boerenbedrijven. Ik werkte eerst drie jaar in de gemeente Weerselo en later twee jaar in de gemeente Hellendoorn. We inventariseerden kleine bedrijven die nauwelijks bestaansrecht hadden, maar toch graag vooruit wilden komen. Daarvoor ging ik met de boeren in gesprek en overlegde de directeuren van de coöperatie en toenmalige Boerenleenbank of Raifeissenbank. Met de hoofdassistent hebben we een aantal bedrijven uitgezocht dat mee mocht doen met de regeling. Het liefst hadden we een bedrijf waar een opvolger in aantocht was. Anders kwam die vader op een dood spoor terecht. In Weerselo had ik zo’n 25 adressen; in Hellendoorn wat meer, hoofdzakelijk in de streek rondom Haarle waar toen net een ruilverkaveling gaande was. Deze bedrijven moesten een voorbeeld zijn voor hun omgeving.

De geselecteerde boeren kregen ondersteuning om de bedrijfsvoering wat doelmatiger op te zetten. Het inkuilen bijvoorbeeld gebeurde toen met zuur in ronde grassilo’s. Daarvan heb ik verschillende demonstraties gegeven. Bij de zomerdag moest ik demonstraties geven in hooiruiters maken, waarop het gras kon drogen. De deelnemers konden behoorlijk wat subsidie krijgen voor grondonderzoek, gebruik van KI en de aankoop van zaaizaad, pootgoed, stamboekkalveren en bepaalde werktuigen. De aankoop van trekkers viel buiten de regeling. Die kwam meestal pas later op die kleine bedrijven. De trekker bood wel behoorlijke uitbreidingsmogelijkheden. Er waren boeren die geen trekker wilden hebben, omdat die de structuur van de grond kapot zou maken. Daarover ging je dan in discussie.

Ik bezocht de bedrijven regelmatig. Ze konden mij ook bellen, want ik had al vrij snel telefoonaansluiting bij mijn ouders thuis. We bekeken per bedrijf wat de meest geschikte ontwikkeling was. De belangrijkste factor daarbij was de liefhebberij van de persoon in kwestie. We hebben bepaalde bedrijven geadviseerd om zich richting het pluimvee of de varkens te ontwikkelen. Het bleven wel gemengde bedrijven. Bedrijven die wat meer cultuurgrond hadden, konden zich beter op de melkveehouderij richten. Je was toen nog gebonden aan het handmelken. Toen het elektrische melken kwam, ging het aantal koeien ontzettend snel omhoog. Wij hebben dat actief gepromoot. Je moet wel met je tijd meegaan.

In eerste instantie leek de regeling een succes. Maar na die tijd vielen er toch verschillende boeren weer af door de snelle ontwikkelingen in de landbouw. Zij konden de veranderingen niet bijbenen. Andere bedrijven zijn wel overeind gebleven. De voorbeeldfunctie van de bedrijven slaagde in het ruilverkavelinggebied Rossum-Weerselo beter dan in de traditionele regio’s. De ruilverkavelingsbedrijven ondergingen een behoorlijke verandering. In de andere gebieden heb ik weinig kunnen merken dat de voorbeeldbedrijven uitstraling hadden naar hun omgeving.

Er was een behoorlijk verschil tussen Weerselo en Hellendoorn. In Salland lag men in die tijd duidelijk achter ten opzichte van Twente. In Twente had je veel meer industrie, waar kinderen uit boerengezinnen gingen werken. Dat verbeterde de financiële situatie van de gezinnen. Uit Salland kwamen veel jongens als boerenknecht in Twente werken, terwijl de jongeren hier naar de industrie gingen. Daar kon je meer verdienen. De gezinnen waren naar verhouding in Salland ook wat groter dan hier. Ja, het was een merkbaar verschil, ook in mentaal opzicht.'

Trefwoorden:Landbouwvoorlichting, Streekverbetering, Project Streekcultuur, Omgeving
Periode:1954-1959
Locatie:Haarle, Rossum, Weerselo
Thema's:Landbouwvoorlichting, Streekverbetering

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.