Knetemann

Op 2 november 2004 overleed plotseling de welbespraakte wielren-icoon Gerrie Kneteman, slechts 53 jaar oud. De wereldkampioen op de weg van 1978 en tweevoudig winnaar van de Amstel Gold Race was niet alleen een begenadigd wielrenner; zijn publieke optredens waren vermaard en met zijn opvallende uitspraken kon "de Kneet" wedijveren met Johan Cruijff. Zijn dochter Roxanne trad jaren later in de voetsporen van haar vader, als wielrenster en media-persoonlijkheid. Zij hebben een link met Ommerschans.

kopfoto's: wikimedia commons
Gerrie Knetemann (1977): fotograaf: Hans Peters, rechthebbende: Nationaal Archief, gepubliceerd onder CC0
Roxane Knetemann (2016): fotograaf: Hoebele, gepubliceerd onder CC Attribution-Share Alike 4.0 International

De familie Knetemann heeft haar oorsprong in de Noordduitse plaats Wardenburg, even ten zuiden van Oldenburg en anderhalf uur rijden van Groningen.

Gerrie's overgrootvader Gerhard Friedrich Knetemann (1849-1892) wordt op 30 juli 1875 als stucadoor ingeschreven te Amsterdam in een logement aan de Handboogstraat. Vermoedelijk is hij al eerder in Amsterdam aangekomen, want op 3 november 1875 trouwt hij met de geboren Amsterdamse Alida Maria Dekeling. Het huwelijk is geen moetje: op 29 oktober 1876 wordt dochter Maria Theodora geboren; de eerste van zes kinderen. De jongste, ook een Gerhard Friedrich, wordt in 1885 geboren. Hij is Gerrie's grootvader. Hij is nog maar zes jaar oud als zijn vader overlijdt. Dat hij later ook stucadoor wordt lijkt dus op het eerste oog toeval. Maar in 1897 is zijn moeder hertrouwd met weduwnaar en metselaar Jacob te Winkel. En dus is het niet vreemd dat Gerrie's opa ook de bouw in gaat.

Voor een link met Ommerschans moeten we het niet zoeken in de voorouders van Gerrie's vader, maar aan de zijde van zijn moeder, Helena Adriana Groot (1912-1990).

Zij is de achtste uit een gezin van elf kinderen, allen geboren te Amsterdam. Vader Willem Groot (1869-1929), is afkomstig uit Edam. Zijn vader overleed toen Willem 9 maanden oud was en zijn moeder, Naatje Timmerman, toen hij 1 jaar en 9 maanden oud was. Ik heb nog niet kunnen natrekken of hij bij familie is grootgebracht of dat hij zijn jeugd in wezengestichten heeft doorgebracht. Toen hij in 1895 trouwde was hij 26 jaar en dus meerderjarig en waren zijn voogden uit beeld.

Gerrie's oma, Johanna Wilhelmina van Zelst (1877-1956) is geboren in het Brabantse Cuijk als dochter van stoelenmatter Adriaan van Zelst en Maria Magdalena Hausen. In 1881 komt het gezin van Uden naar Amsterdam en daar trouwen Gerrie's grootouders in 1895.

De link met Ommerschans vinden we bij de grootvader van Gerrie's oma, Pieter van Zelst (1793-1855). Wat bij hem meteen in het oog springt, is zijn plaats van overlijden: Hoorn. De overlijdensacte bevestigt mijn bange vermoeden.

Hij is overleden op het eiland te Hoorn en dat kan alleen maar betekenen dat hij gedetineerd is.

Via wiewaswie vinden een aanwijzing voor zijn verblijf in Hoorn: hij is op 25 juli 1853 gearresteerd en vervolgens in 's Hertogenbosch veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf wegen het verwonden van en plegen van verzet tegen de ambtenaren der Politie. Wat in de aantekening ontbreekt is de aanleiding voor de confrontatie met de sterke arm. Op 19 augustus 1853 is hij overgebracht naar de strafgevangenis, waar hij zijn drie jaar niet heeft kunnen volmaken.

lees ook: