image/svg+xml

"Vleis"

Verhaal

"Vleis"

Plaatje bij verhaal: IMGP5724ab.JPG

Locatie:
Olst, Wijhe, Middel

Gepensioneerd ambachtelijk slager Jos Bergevoet laat aan bewoners van verzorgingshuis Het Weijtendaal zien hoe verse worst gemaakt wordt. Ook vertelt hij over de bereiding van balkenbrij, die hij vervolgens ter plekke gaat bakken. Vanwege het brandalarm gebeurt dat buiten, maar toch vult de ruimte zich binnen de kortste keren met de voor de bewoners zo bekende baklucht. Herinneringen komen boven en de mooiste verhalen volgen in geuren en kleuren. Daarna laten zij zich de balkenbrij goed smaken.



Tragiek van de varkens aan de diek

Al eeuw’n lang is ’t de tragiek

Van de meeste vark’ns an de diek

Op schole werd ’t al beweerd,

as riempie uut de kop eleerd

Veur-völle mensen was ’t hun bestaon

Aoveral daor zag ie slägers staon

Dèèmter, Olst en Wieje.

Bekend um zien export slachterie’jn.

 

Zo begint het stevige rocknummer "Vleis", geschreven door Anton Kleine Schaars en in 2005 uitgebracht op de CD ’t is èèm slikken. Liedjes over Wijhe en de Wijhenaren. Rond 1960 was de IJsselstreek verantwoordelijk voor ongeveer eenderde deel van de totale Nederlandse vleeswarenproductie. Veel vlees was bestemd voor de export.

 

Olst-Wijhe varkensslachterijen

In de 19de eeuw telden Olst en Wijhe tientallen kleine ambachtelijke slachterijen. Daarbij kenden de boeren de jaarlijkse huisslachting waarbij ze alles van het varken verwerkten. Van wat er overbleef wisten ze zelfs nog ‘voesworst’ te maken, de een gruwde en de ander smulde ervan. Vanwege de mechanisering en stijgende vraag naar vleesproducten – vooral vanuit Duitsland – werd de vleesproductie steeds grootschaliger. Een groot deel van de bevolking vond werk in de vleesindustrie.

 

Gastarbeiders

Eind jaren zestig raakte de arbeidsmarkt in en rond Olst-Wijhe zelfs uitgeput en gingen de vleesfabrieken over de grens op zoek naar ‘gastarbeiders’. Zo contracteerde de Verenigde Baconfabrieken Salland in de jaren 1970-1971 ruim honderd Spanjaarden. Ongeveer tegelijkertijd kwamen er ook steeds meer Turkse arbeiders naar Olst en Wijhe. Onder andere door de varkenspest in 1974 werd het onrustig in de vleeswarenindustrie en begonnen de financiële resultaten tegen te vallen waardoor enkele fabrieken moesten sluiten. Maar nog steeds bevindt zich in zowel Olst als Wijhe vleesverwerkende industrie.

 

Niet bedonderen

Jan Vos werkte 25 jaar als kok in Het Averbergen, Woonzorgcentrum in Olst. Ter gelegenheid van zijn jubileum vertelde hij in 1995 aan het Overijssels Dagblad: “Toch hoorde je eigenlijk nooit klachten, behalve dan over het vlees. Daaraan merkte je dat veel mensen in de vleesfabrieken hebben gewerkt en daardoor veel verstand hadden van vlees. Nee, je kon ze nooit bedonderen met een stukje vlees. Als dat niet goed was, zeiden ze het wel.”


Auteur:
Geertje van Os

Trefwoorden:Ambachten, Ambachtelijke slager, Project Streekcultuur, Tradities
Locatie:Olst-Wijhe gemeente
Thema's:Ambachten

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.