Deel 8 - Wakker worden en waarnemen...

Gedurende de lagere schooljaren kwamen we ook geregeld bij oom Willem en tante Johanna die aan de Schoolbekenweg, vlak bij de Waarbeek woonden. Daar hoorde ik wel eens verhalen over staaltjes uit het verzet. o.a. Iets dat met, of rondom de bekende toren de Peperbus heeft plaatsgevonden. Soms zaten we in het keukentje en Peter de hond lag gezellig op de grond te slapen. Oom Willem had, naast z`n werk in een plaatselijke fabriek, ook nog een hobby met z`n kanaries wat hij met liefde deed. Hij filosofeerde graag over de politieke situatie in de wereld waarbij hij het dan heel mooi formuleerde in zijn eigen woorden: Het is net een schaakbord. Dan doet die een set en dan doet die een set. Tante Johanna was in Bocholt, Duitsland, geboren. 

Een bijzondere vrouw die haar man dapper terzijde heeft gestaan in de oorlogsjaren. Als we `s zondagsavonds terug gingen, reden we of langs Ten Hoopen, om wat lekkere in boter gebakken kroketten te kopen, of langs Kolstee (als ik de naam goed onthouden heb), waar je heerlijke halve hanen kon kopen. Als je Hengelo binnen reed, aan de rechterkant aan de Enschedesestraat. Het was ook rond m`n 12e jaar dat er bij oom Willem en tante Johanna een schoonmaakster, een heel leuk vriendelijk en lief iemand kwam, die veel ouder dan mij was, die ik "tante Minie" mocht noemen, die ik heel knap vond en tot wie ik me erg aangetrokken voelde. Later verwisselde ze van betrekking en werd vaste inwonende hulp aan huis bij de familie Boom, een miljonairsfamilie die dan ook in een mooie witte bungalow vlak bij de Enschedesestraat ergens tegenover de uitspanning van toen "De Kettingbrug" woonden. De heer Boom was ingenieur. Eens in een schoolvakantie nodigde Minie me uit. Ze wachtte met haar fiets op me aan het begin van Hengelo en zo fietsten we tezamen naar haar bungalow. Het was een heel mooi huis met alle modernste gemakken van die tijd voorzien en een mooie grote tuin waarin we tennis speelden. Tegen het einde van de dag reed Minie weer met me mee tot het einde van Hengelo. Minie je blijft altijd in m`n herinnering. De kermis die in Delden werd gehouden op zowel de Kramersweide als op het Ressinghplein. Deze was altijd precies een week voor de Hengelose kermis begin september. Het was voor mij een feest, de gezelligheid, vooral `s avonds met de lichtjes van de swingmill, de rupsbaan, de draaimolen en al de andere tentjes met vermakelijkheden, flarden van muziek, indrukken van de mensen die er wekten en die er genoten.

Bij ons door de Marktstraat kwam de OAD-bus die toentertijd organisatorisch werd geleid door de heer Lievendag uit Goor met wiens zonen Harrie en Marcel ik ook naar Joodse les ging. Ze hadden ook een heel aardige moeder Puck. Max ten Brink en Edu Hoek kwamen ook uit Goor. Tevens woonde "oom" Sallie Polak, die getrouwd was met "tante" Aaltje in Goor. Oom Sallie, die ergens uit m`n ooms of tante`s vriendenkring kwam, bezocht ons af en toe. Hij handelde ook met groente en fruit op de markt nadat hij het had gekocht op de veilingen in Elst, die richting Almelo reed langs de watertoren, dan ging het de volgende hoek rechtsaf. Als je bij de watertoren de andere kant uitging, dus rechtsaf kwam je bij uitspanning het Hoogspel wat later de nieuwe plek werd voor de Deldense kermis. Er was ook voor het eerst een bokstent. Er was boksen, worstelen en "catch as catch can". Daar was Mister "Johnson", de Amerikaanse bokser, een gespierde man die grote spierballen had, een ringbaardje had en van die diepe doordringend blauwe ogen. Dat zou misschien het allereerste prille begin van body-building kunnen zijn geweest. Als de marsmuziek begon te spelen dan waren de gordijnen van de tent open, dan deed hij z`n gestreepte "badjas" af en begon hij met z`n spiralen veren met twee handvaten z`n spiermassa`s te etaleren en showde zowel de voor als achterkant van z`n body. Dan danste hij met z`n gespierde benen in z`n boxershorts en bokste op de punchbal en als het showspektakel dan voorbij was gingen de massa`s naar binnen. Als de gordijnen dan gesloten waren kon je de geluiden van de gevechten horen. Het gestommel op de vloer van de ring, de oh`s, de ah`s en als de show dan over was dan gingen de gordijnen weer open en begon het weer van voren af aan.

De Deldense watertoren heeft ons heel wat speelplezier gegeven. `s Zomers kon je holder-de -bolder van de heuvel, die rondom de toren gelegen was naar beneden rollen. Je ging dan op je zij liggen en liet je lekker gaan en zo door en zo door. Als je boven stond kon je een pittoresk stukje Delden zien met de beide kerktorens, de korte "dikke" en de lange "dunne", de pittoreske silhouetten bij zonsondergang waarvan altijd de tijd hoorbaar was zowel `s zomers als `s winters wanneer we met onze sleeën , die we met een touwtje voorttrokken aan de hand richting watertoren liepen om dan met de slee de trappen op te gaan om dan heerlijk op de buik naar beneden glijden en maar weer en maar weer. Vlak bij de watertoren was er een klein weggetje met "kinderkoppen" waaraan De heer v.d. Berg, die hoofd van de Lagere School aan de Molenstraat was, woonde. Op het schoolplein waar ik eens tijdens een goede winter een verijsde sneeuwbal tegen m`n rechter oor kreeg, wat best voelbaar was, speelden we ook "slinger". Het begon met een heleboel jongens in een lange rij. We hielden elkaars handen vast. De koploper begon te rennen en de rest volgde in bochten en slierten totdat er genoeg afgeslingerd waren. `t Kon wel eens gevaarlijk zijn maar het ging altijd wel goed. Dan deden we overlopertje, waarbij de meisjes altijd "gepakt" werden. Rondom kasteel Twickel was een hek dat helemaal rondom het erfgoed Twickel liep. Op het kasteel woonde de barones. Er waren verscheidene keren dat ik vlees moest bezorgen op het kasteel. Dan liep ik een stukje over de brug, die naar de hoofdingang leidde, maar dan halverwege daalde ik af naar beneden via een trapje dat rondvormig tot onder de brug liep en klopte precies onder de hoofdingang op een deur met zo`n ouderwetse ronde ring-"klopper", aan de kasteelzijde van de gracht waarna na korte tijd een van de koks de deur opende en het vlees in ontvangst nam.

Vlak naast de deur kon je ook de ramen met tralies zien van de ouderwetse kerkers. Een keer echter werd ik verrast want het was de barones, haar-zelve, die de deur opende en het vlees in ontvangst nam. Ze was al een erg oud vriendelijk beleefd vrouwtje in het zwart met een hoedje op en zo`n ouderwets zwart gazen netje voor haar gezicht. Op de dag van haar 85-ste verjaardag hebben we een aubade gebracht in de "Oranjerie", de prachtig aangelegde tuinen achter het kasteel met al de scholen. Een van de liederen die we zongen was ook een van mijn favorieten: "Kom mee naar buiten allemaal, dan zoeken wij de wielewaal en horen wij de muzikant, dan is zomer weer in`t land. Judeljoho klinkt zijn lied, judeljoho klinkt zijn lied. Judeljoho en anders niet." Ieder jaar, gedurende m`n lagere schooljaren, brachten we ook een aubade voor Hare Majesteit de Koningin, in die jaren koningin Juliana. De aubade werd in ontvangst genomen op het Ressinghplein door de toenzijnde burgemeester van Stad Delden, met de lange naam Burgemeester van Nispelrode tot Schimmelpenningh. Daarna gingen we in optocht naar het Parochiehuis aan de Goorsestraat tegenover de katholieke kerk (daarnaast waren de scholen en het klooster gelegen, waar m`n moeder pianolessen heeft gekregen van de nonnen in haar jongere leven) waar we film en versnaperingen kregen.(De films die we gedurende die tijden zagen waren zwart-wit films van o.a. Charlie Chaplin, Laurel en Hardy en cartoons van Donald Duck. vooral bij de eerste twee was het altijd lachen geblazen. Mijn favorieten waren "Dik en Dun". Omdat er in Delden geen bioscopen waren werden er af en toe filmvoorstellingen gegeven in de zalen van hotel Schuphaus, wat nu de "Sevenster" heet aan de Marktstraat en café Jeurling aan de Langestraat. Op een koninginnedag werd er een estafette gehouden waaraan alle sportverenigingen deelnamen. Wij deden mee met "Actief", onze gymnastiekvereniging. Ooit heb ik eens meegelopen in een lampions-optocht met een mooie ronde oranje lampion.

De "boertjes van buuten" was een folkloristische dansgroep die op een koninginnedag een uitvoering gaven bij de "School met de bijbel". Tony Arends en Jan Meierink, toen pure hobbyisten, gingen daar heen met een vierwielige lage trekwagen die ik trok, voorzien van bandrecorder en microfoons op accu. Het optreden werd later uitgezonden. Ze zonden uit onder de naam "Radio Kootwijk", een legale draadomroep. Dank zij een draad, die na goedkeuring van luisteraars vakkundig door Tony en Jan werden aangelegd, zond en presenteerde Tony de ene keer uit. De andere keer presenteerde Jan Meierink een programma. De verbinding was heel eenvoudig: de aangelegde draad werd van een steekplug voorzien en kon in de pick- up-ingang worden gestoken. Zodoende werd op zondagavonden de Engelse top 20 rechtstreeks via de lijn gebracht, glashelder en woensdag avonden was er een ander programma. Ooit mocht ik een keer "life" bij hem thuis in z`n studio tijdens een programma een nummer zingen. Het was "I`m the loneley one" van Cliff Richard. Tony Arends was erg enthousiast en z`n moeder mevrouw Arends was een "zon". Een prachtig iemand. Ooit heb ik Tony later nog eens ontmoet op een vroege zondagmorgen bij een kop koffie in het stationsrestaurant in Hengelo, zo omstreeks 1969, nadat ik een nacht de skelterbaan op de kermis heb helpen afbreken en toen vertelde hij me dat hij als technicus werkte bij de NOS. Jan Meierink was de zoon van de warme bakker. Het gezellige bakkerijtje precies achter de "dikke" kerk. Het was tijdens een van die zondagavonduitzendingen van de Engelse top 20 dat ik me voor het eerst bewust werd van The Beatles.......

Terug naar INDEX

Herman Hanauer is geboren in Enschede en heeft z’n jeugd wisselend doorgebracht in Enschede, Lingen (Duitsland) en Delden. In de zestiger en zeventigerjaren maakt hij deel uit van diverse bands waaronder de John Jacks, freesound group The Rabbits, Teach in en Balance. Na vele omzwervingen, door heel Europa, vestigt hij zich, in 1998, in Australië.