Van Oerbos tot Hooiland
Van Oerbos tot Hooiland
Van Oerbos tot Hooiland
De fascinerende geschiedenis over het ontstaan en de ontwikkeling van de IJsseldelta als belangrijkste hooigebied van Nederland in beeld brengen. Dat is het doel van het project “Van Oerbos tot Hooiland” dat is opgezet door de werkgroep Hooidelta. Op deze pagina kunt u de resultaten bekijken.
Het onderzoeksproject Van Oerbos tot Hooiland beschrijft de fascinerende geschiedenis van de IJsseldelta en legt uit hoe de IJsseldelta hét hooigebied van Nederland werd.
Eeuwenlang is Nederland in cultuur gebracht waarbij het oerbos en de moerassen uiteindelijk zijn veranderd in cultuurgrond. Hooi en hooiwinning bepaalden de ontwikkeling van de IJsseldelta. Over de manier waarop de mensen dit land in cultuur brachten en de betekenis van de hooilanden geeft dit project een antwoord.
Als het gras van al die duizenden hectares gemaaid moest worden dan gebeurde dat met de zeis. Daarvoor kwamen grote groepen Duitse gastarbeiders de grens over, soms met het gehele gezin. Vervolgens moest het gemaaide gras op het land “bewerkt” worden totdat het als hooi kon worden binnengehaald. Hoe deed men dat allemaal? Wat is van dat alles nog terug te vinden? Hoe werd dat hooi opgeslagen? Hoe kwam het terecht in de steden of bij het leger?
Voordat er sprake was van gemotoriseerd verkeer waren paarden voor een groot deel “verantwoordelijk” voor de mobiliteit. Nog tot in het begin van de twintigste eeuw waren paardentrams de normaalste zaak van de wereld. Ook in de steden, het leger, de politie, overal werden paarden ingezet om vervoer van mensen en goederen te regelen. Maar hoe kwam met aan het voer voor al die paarden? Dat werd natuurlijk ingekocht. En het bleek al heel snel dat er zeer goed hooi kwam uit de IJsseldelta; de voedingswaarden van dat hooi waren uitstekend en daardoor was de IJsseldelta een hele belangrijke producent van hooi. Ongeveer 70% van het hooi werd geëxporteerd.
Er zijn prachtige verhalen over de hooigeschiedenis in de IJsseldelta. Niet alleen over de hooibouw zelf, maar ook over het transport naar Amsterdam en Den Haag. Dit ging via de boot over de Zuiderzee. Ook werd hooi geëxporteerd naar het buitenland. Hooihandelaar Bruins kan daar boeiend over vetellen. Ook deze verhalen krijgen alle aandacht.
Onderzoeksteam
Het onderzoek werd uitgevoerd door de volgende partijen: De Rijksuniversiteit Groningen – Kenniscentrum Landschap o.l.v. prof. Theo Spek onderzocht samen met Jeroen Wiersma en Marijke Molema de fysieke ontwikkeling van de IJsseldelta, o.a. archeologie, paleontologie, landschapsvorming en de sociaaleconomische ontwikkeling.
Historicus Wim Coster bracht de sociale ontwikkelingen van de “hooiers” in beeld brengen. Volksverhalen over de vroegere hooicultuur; ervaringen van bewoners/ boeren/ handelaren werden opgetekend door Martin van der Linde en Albert Bartelds van de IJsselacademie.
Adriaan Velsink is secretaris van de begeleidingsgroep en organisator van verhalencafés.
Wim Lanphen is webmaster.