KERKEN IN HET MIDDELPUNT (18)
KERKEN IN HET MIDDELPUNT (18)
KERKEN IN HET MIDDELPUNT (18)
De Gereformeerde gemeente aan de Vriezenveenseweg deel 3.
De artikelen in de serie “Kerken in het middelpunt” zijn eerder gepubliceerd in Wederaardigheden het magazine van de Stichting Historische kring Wederden. Ze zijn destijds samengesteld door Cees Hoogendijk.
Een eigen predikant behoorde sowieso niet tot de (financiële) mogelijkheden. In 1936 werd geprobeerd ambtsdragers te verkiezen, maar dat stuitte volgens de notulen van de classis “op grootte bezwaren”. Ouderling Eshuis bleef de enige ambtsdrager tot hij in 1937 op 93-jarige leeftijd overleed. Pas enkele jaren later was er weer een ambtsdrager: Eshuis’ schoonzoon Hendrik Aalvink (1903 - 1983) werd in 1940 diaken en zou dat tot 1980 blijven. Tot 1945 werden de leesdiensten verzorgd door de ouderlingen van de Eskerk. Vervolgens werd deze taak overgenomen door de ouderlingen van de Walkerk aan de Bevervoorde[1] (sinds 1933 aangesloten bij de Gereformeerde Gemeenten) en weer later de Zuiderkerk (gebouwd in 1967). Waarom deze overgang naar de Walkerk? Feit is dat de Eskerk in 1953 overging naar een ander kerkverband. Het is niet ondenkbeeldig dat deze overgang zijn schaduwen vooruit heeft geworpen waardoor de Wierdense leden zich genoodzaakt voelden om over te gaan naar de Walkerk. Volgens Riemens (p. 99) heeft Ds. Hofman in dit proces nog een belangrijke rol gespeeld en het is niet onlogisch te veronderstellen dat Wierden de lijn van Ds. Hofman volgde die tenslotte met een “dochter van de oude Beverdam” was gehuwd. In 1964 profiteerden de Wierdenaren zelfs enkele maanden van het feit dat de moedergemeente Rijssen twee predikanten en slechts één kerkgebouw had; de dominees Bregman en Van Haaren konden zodoende beurtelings in Wierden preken! De Rijssense ouderling G.J. van der Stouw (1899-1989) verzorgde als ambtsdrager van de Walkerk vanaf 1945 tot aan de instituering in 1980 de catechesaties. Voor zover bekend was diaken Aalvink 27 jaar lang de enige ambtsdrager. Hij heeft veel voor de kleine gemeente betekend. In 1967 werd H.H. Kleinjan (1919-1991) de tweede diaken van de Wierdense “afdeling”. Toen hij in 1969 ouderling werd, volgde Lammert Olthuis (1913 - 1984) hem op als diaken. De kerkenraad was zodoende inmiddels uitgegroeid tot 3 man en ook het ledental vertoonde een lichte groei. Voor een sfeerimpressie van een kerkdienst moeten we terug naar 1976, toen de bekende historicus Algra een kerkdienst aan de Vriezenveenseweg bezocht en daar later verslag van deed in het Gereformeerd kerkblad voor Drenthe en Overijssel onder de titel “Een stil en gerust leven”: “’t Eerste wat me opviel was de properheid van ’t kerkgebouwtje. ’t Zag er alles keurig uit, een heel verschil met enkele jaren geleden, toen ik daar ook “nederzat”. De kleine gemeente had geweldig in de beurs getast en alles was als herboren (…) Wat me opviel dat was het uiterlijk van de kerkgangers, niet meer zo stijf als vroeger, er was iets kleurigs en fleurigs bij de dames en ook bij enkele “jongelingen”.
Inmiddels werd de gemeente groot genoeg bevonden om zelfstandig te worden; met name Ds. Mol speelde een belangrijke rol in dit proces van bewustwording. Op 9 januari 1980 werd de Gereformeerde Gemeente te Wierden als zelfstandige gemeente geïnstitueerd waarbij de Rijssense consulent, dominee A. Bregman (1915-1992) in de Rijssense Noorderkerk het Woord bediende. Als ambtsdragers werden (her)bevestigd (tot ouderling) A. Beverdam en H.H. Kleinjan en (tot diaken) J. Cromwijk en L. Olthuis. De Wierdenaren bedankten de Rijssenaren bij monde van ouderling Kleinjan, waren “met weemoed vervuld” en kregen van de Rijssense kerkenraad een “bruidsgift” mee van maar liefst f 50.000! De band met Rijssen was dan formeel verbroken, toch behielden de preekbeurten van Wierden tot op de dag van vandaag hun plaats in de Rijssense kerkbode. Met de verzelfstandiging zag de Wierdense kerkenraad ruimte om een predikant te beroepen en ging daarvoor een samenwerking met de Gereformeerde Gemeente te Almelo aan. In de periode 1982-1985 werden maar liefst 12 beroepen uitgebracht die jammer genoeg geen eigen predikant zouden opleveren.
Foto-onderschrift foto boven: De kerk van de Gereformeerde Gemeente met zicht op de kansel gezien vanaf de ballustrade.
Foto-onderschrift foto 2: De consistorie van de Gereformeerde Gemeente.
[1] In 1954 overgegaan naar de nieuwe Noorderkerk.