Gemeente Wierden 200 jaar samen.
Marken en heurnes
Gemeente Wierden 200 jaar samen.
De komende weken schenken we aandacht aan historische Wierdense onderwerpen. Ook kunt u de expositie in de van Buurenstee bezoeken. Deze week:
Marken en heurnes
Voor de Franse tijd bestond Wierden uit een aantal marken. Sommige marken waren groot en waren verdeeld in Heurnes. De naam bestaat ook nu nog, namelijk als de buurtschap de Huurne en de Huurnerweg. Men had in de marken een eigen wetgeving en rechtspraak (markenrecht) waarin het gemeenschappelijke bezit van de markegrond was geregeld. Hierbij moet gedacht worden aan het kappen van bomen, de hoeveelheid plaggen die gestoken mocht worden, het regelen van de waterlopen en het aantal beesten dat mocht grazen op de gemeenschappelijke gronden.
De marke Wierden bestond uit drie kernen. Ten zuiden van de dorpskern was de Huurne met overwegend grote boerenerven. Ten noorden van Wierden was het Loo, met ook hier grote boerenerven. Dan de kern Wierden zelf, die voor de 16e eeuw niet echt een kern te noemen was. Het dorp Wierden was niet meer dan een paar boerderijen rondom de nieuw gebouwde kerk aan de dijk, met als belangrijkste de Hof te Wierden. In het midden van de 17e eeuw werd door de verkoop van het markerichterschap van de marke Hoge Hexel deze marke aan Wierden toegevoegd en werd Wierden samen met Hoge Hexel een dubbele marke. De grens tussen de twee marken loopt richting oosten net onder het gebied de Barkel door naar de Lage Es en de Wierdense Weuste, en in westelijke richting naar de Eversberg in de voormalige marke Notter.
In geschriften van rond het jaar 900 werd al gesproken van de in Wierden gelegen boerenerven. De eerste bewoners waren er nog veel eerder, getuige de vele grafheuvels die Wierden gekend heeft. Deze grafheuvels zijn in jaren zestig geruimd.
Op het Loo in Wierden zijn restanten van vroeg neolithische nederzettingen gevonden, grondsporen van langwerpige huizen. Ook hebben er grafheuvels gelegen in het Wierdense Loo en Hoge Hexel. Deze zijn aan het eind van de twintigste eeuw door onkunde vernietigd. Ook zijn er vroegmiddeleeuwse woningen aangetroffen in het Loo.