Gemeente Wierden 200 jaar samen.
De Wierdense en Enterse politiek met betrekking tot gemeentehuis en dokters!
De Wierdense en Enterse politiek met betrekking tot gemeentehuis en dokters!
De Franse Tijd bracht in staatkundig opzicht grote veranderingen teweeg. Er kwam een einde aan het richterambt Kedingen. De marken Enter en Rijssen vormden vanaf 1811 de gemeente Rijssen en de marken Hoge Hexel, Notter, Zuna, Rectum, Ypelo en Wierden de gemeente Wierden. Door een grenswijziging kwamen Enter en Enterbroek in 1818 bij de gemeente Wierden. Deze aanpassing ging dwars door de sociale en kerkelijke gebondenheid heen. Een aanzienlijk aantal Enternaren ging nog in Rijssen naar de kerk. Boeren verhandelden hun vee in Rijssen op de markt. Huwelijken tussen jongens en meisjes uit Enter en Rijssen waren talrijk. Deze verbondenheid met Wierden ontbrak geheel. Er was amper een fatsoenlijke wegverbinding tussen Wierden en Enter. Bovendien telde Enter indertijd meer inwoners dan Wierden. Deze verhouding is pas in de tweede helft van de negentiende eeuw gewijzigd. De gemeentelijke herindeling legde de basis van jarenlange politieke spanningen tussen beide dorpen.
De secretarie van de nieuwe gemeente was op het Leyerweert in Enter gevestigd. Na de pensionering van burgemeester Putman Cramer in 1879 werd er bij de oude pastorie in Enter een gemeentelokaal gebouwd. Zie de foto.
In 1884 werd in Wierden een nieuw gemeentehuis gerealiseerd. Zie de foto. Dit wekte de nodige wrevel op in Enter. Een andere kwestie zorgde eveneens voor beroering in de gemeenteraad. In Wierden was dokter Idenburg benoemd met een gemeentelijke toelage. Zeer tegen de zin van de Enterse raadsleden werd in 1894 voor hem een dienstwoning 35 gebouwd.
Enter zat sinds dokter Immink in 1880 overleden was zonder arts. De raadsleden eisten ter compensatie een dienstwoning voor J. Prakken, het nieuw benoemde hoofd van de openbare lagere school. Tot hun grote woede stemde de gemeenteraad tegen dit voorstel.
Na het vertrek van dokter Idenburg uit Wierden in 1909 kwam de dienstwoning vrij. Toenmalig burgemeester Van den Berg vond dat hij maar pover gehuisvest was en probeerde het vrijgekomen doktershuis als ambtswoning te verkrijgen. Dit schoot de Wierdense raadsleden in het verkeerde keelgat. Het gerucht ging dat de burgemeester hier voor een vriendenprijs zijn intrek zou mogen nemen.
De Enterse raadsleden gooiden nog eens olie op het vuur door de burgemeester te steunen, wat de toch al niet optimale sfeer in de gemeenteraad grondig verpestte. Na alle commotie zag de burgemeester van de woning af. In dit politieke klimaat kwam in Enter het idee naar voren om samen met Enterbroek en Ypelo als zelfstandige gemeente verder te gaan. De Enterse raadsleden brachten met het oog hierop een bezoek aan de Gedeputeerde Staten in Zwolle. Hoewel er in de praktijk waarschijnlijk veel problemen zouden zijn, bleken er in principe wel mogelijkheden voor de vorming van een nieuwe gemeente. Zodoende werd in augustus 1909 een commissie van negen personen uit de raadsleden en de kiezers opgericht die het afscheidingsproces vorm moest geven. Kort daarna pleegde Ypelo in de ogen van de Enternaren "verraad" door haar steun aan de afscheidingspoging in te trekken.
Hierdoor werd het draagvlak te klein en ging het hele plan van tafel. Wierden was toch wel geschrokken van deze ontwikkeling. Enter kreeg alsnog een eigen dokter met een gemeentelijke toelage, evenals een felbegeerde dokterswoning.