Aflevering 07. Een Rotterdammer in onderduik in Wierden

Aflevering 07.  

Een Rotterdammer in onderduik in Wierden, een verhaal door hem zelf geschreven en vooral vanuit  zijn beleving. Deze week het slot. De bevrijding.

De andere dag, 30 maart 1945 togen we weer op pad richting Wierden, tegen de avond kwamen we in Borne aan. Daar konden we slapen bij familie van een van onze metgezellen. Eén van ons kon in bed de ander moest in het hooi slapen. Ik naar het hooi! De derde dag leverden we onze metgezel uit Almelo af, oei daar was een razzia gaande, zo goed en zo kwaad als het ging hebben we ons opnieuw verstopt. Het zou toch te gek zijn zo dicht bij huis alsnog weer te worden opgepakt. Verder ging het weer, over Aadorp door de weilanden richting Wierden. De eerste die ik tegen kwam was Mina Gierveld, Jan en Gerry woonden nog steeds aan de Marktstraat bij Bernard Meijer. Ik ben als een haas naar de Marktstraat gerend. Toen ik binnenkwam stond iedereen perplex! Het eerste wat Gerry zei in het dialect: Mien jong woar kom ie dan vandan? Het werd op de 31^ste  maart 1945 een reuze gezellige avond en iedereen was blij dat ik terug was. Terug in Wierden na een verblijf van 2½ maand in Duitse lagers waar we op strozakken of op de vloer moesten slapen, waar luizen en vlooien aan de orde van de nacht waren. Vannacht kunnen we weer slapen in een bed met lakens. En dan het eten. Weg met die stinkende kartoffeln en de gore koolsoep.  

Zondag 1 april 1945, 1^e Paasdag, al vroeg in de morgen horen we in de verte de kanonnen bulderen van de in aantocht zijnde Canadese en Britse troepen. Op de westelijke oever van het Twentekanaal handhaafden zich de Duitse troepen, een fanatieke groep Duitse militairen van de Goering divisie hield aan de Wierdense kant stand. Alle bruggen waren opgeblazen. Vanaf Eefde tot aan de zijtak bij van Tol aan de Almeloseweg. Er werd hevig om Wierden gevochten, echter er konden inmiddels heel veel Duitse militairen in deze dagen vluchten richting het noorden. Almelo was inmiddels bevrijd, maar Wierden zou nog enkele dagen duren. De geallieerde artillerie beschoot al dagen het gebied tussen de Bellinckhof en de overkant van het Twentekanaal bestookt. Een twaalftal boerderijen en woningen werden in brand geschoten. Ook veel vee dat overal nog in de weiden liep, werd door rondvliegende granaatscherven gedood of gewond. Er is nog een grote groep bewoners van de boerderijen in de Klumpershoek en het Zuidbroek geëvacueerd waaronder de familie Buitenweg. En doordat de Canadezen steeds verder oprukten richting Wierden vluchtte ook een groot deel van de bevolking richting Hoge Hexel en Vriezenveen voor de granaten. De rest van Wierden zat in de kelders en schuilkelders. Het grootste aantal zat in de kelder van de Boerenbond. Wij zaten drie dagen in de kelder bij Bernard Meijer aan de Marktstraat. Zo nu en dan als het noodzakelijk was verliet men de kelder of om een luchtje te scheppen of te zorgen voor eten. Ik ben zelf nog een keer op een middag naar de Export geweest, we konden daar gratis vlees ophalen ander bedierf het. Ik kwam met een kussensloop vol vlees weer terug. Ik heb het gekookt en gebraden zodat het wat langer houdbaar was. Ondertussen probeerden de Canadezen door te stoten naar het centrum van Wierden maar de Duitse tegenstand was groot.  Vrijdagavond viel het eerste slachtoffer Gerrit Krommendijk van de Nijverdalsestraat 111, getroffen door een granaatscherf, op 9 april zou hij 24 jaar zijn geworden. De hele nacht van 6 op 7 april gingen de beschietingen in de nacht door. De Canadese tanks waren inmiddels gevorderd tot de fabriek van ten Bos maar dreigden bijna omsingeld te worden, met luchtsteun van Typhoons op de Duitse stellingen voorkwam men dat. In deze laatste dagen namen de beschietingen toe, waarbij veel huizen werden beschadigd. Steeds als de Canadezen uit de dekking van hun stellingen kwamen kregen ze de volle laag. Bij de bombardementen werden het gemeentehuis, de Dorpskerk en de pastorie zwaar beschadigd. Maar het kanon op de vluchtheuvel bleef doorschieten. Zondagmiddag sneuvelde nog een Canadees ( sergeant Wickstrom) in het centrum van Wierden. Ze reden met een jeep met hoge snelheid Wierden binnen en werden en kregen de volle laag. Vermoedelijk waren ze misgereden of met heldenmoed het geschut uit wilden schakelen. Op zondagavond werd het angstig stil. Ook in de nacht van 8 op 9 april angstig stil. Maandagmorgen 9 april de zon kwam op, mooi weer. De Duitsers op de vluchtheuvel waren weg. Ze waren allemaal verdwenen! We waren weer vrij! We konden het eerst niet geloven. We liepen de Almelosestraat op en troffen daar Canadese soldaten aan. We zagen geallieerde soldaten in levende lijve. Ik kreeg mijn eerste sigaret een “Senior Service” virginian. We gingen terug naar ht centrum daar werden al vlaggen uitgestoken en er waren al veel mensen op de straat. Wat een blijheid, en ik had de oorlog overleefd. De B.S. haalde in de loop van de dag de N.S.B. ers en diegene die met de Duitsers hadden geheuld op.  Dagenlang trokken troepen naar het westen om de rest van de provincie te bevrijden. Op meerdere plaatsen werden Canadese soldaten ingekwartierd onder andere bij Weggeman en in de gemeentegarage aan de Appelhof. In het dorp werd gefeest en gevierd en wij deden daar heel vrolijk aan mee.

Maar na twee jaar van huis te zijn geweest wilde ik terugkeren naar mijn eigen omgeving. Ik heb het fantastisch gehad bij Gerry en Jan Gierveld ze hebben mijn leven gered. Via het Militair Gezag kreeg ik de kans om terug te keren naar Rotterdam. Op 8 juni meldde ik me in Almelo waar ze vervolgens een week deden om me in te schrijven, medische keuring en ondervragingen over je politieke betrouwbaarheid. Uiteindelijk kon ik op 15 juni 1945 met een transport naar Rotterdam.  Op 23 juni was ik weer thuis, wat een heerlijk gevoel om weer bij je familie te zijn.