image/svg+xml

Europa, ach Europa (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

Verhaal

Europa, ach Europa (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

Plaatje bij verhaal: kamp_oldebroek.jpg

Europa, ach Europa (een artikel van 100 jaar geleden uit de Zwolsche Courant)

De oorlog is schokkend, een aardbeving die heel Europa op zijn fundamenten laat wankelen. Nationalisme en patriottisme lijken wel aardige eigenschappen, maar ze beklemtonen grenzen die eigenlijk zouden moeten verdwijnen. 

Europa, ach Europa

Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant

De oorlog is schokkend, een aardbeving die heel Europa op zijn fundamenten laat wankelen. Nationalisme en patriottisme lijken wel aardige eigenschappen, maar ze beklemtonen grenzen die eigenlijk zouden moeten verdwijnen. In een beschouwing over de gevolgen van de oorlog wijst de krant er op, dat nationalisme leidt tot afgrenzing van de buren. En om de eigen voortreffelijkheid te vieren, gaan we neerkijken op die buren. Terwijl Nederland neutraal blijft en zich van schelden onthoudt, spreken Engelsen over Duitsers nog uitsluitend als “Huns”, de bloeddorstige moordenaars uit de tijd van de Volksverhuizing. Economische en toeristische banden, om van vriendschappelijke contacten geheel te zwijgen, lijken voor lange tijd verbroken, de beschaafde wereld wordt door bloedige strijd beheerst. Wij weten niets van den uitslag, maar wij weten zeker dat dit bloedjaar niet spoedig kan vergeten worden. Zal er kracht zijn, het verwoeste weer op te bouwen? Misschien. Inderdaad, 1914 was een bloedjaar, en de schrijver van dit pessimistische stuk weet dan wel, dat de uitslag voor hem nog onbekend is, maar de lezer van 2015 kan hem vertellen dat er nog vier bloedjaren zullen volgen…

Het neutrale Nederland kan in elk geval zijn best blijven doen voor het miljoen Belgische vluchtelingen. Uit Kamp Oldebroek komen echter verontrustende berichten. Misschien moet het vluchtelingenkamp veranderd worden in een interneringskamp en dan moeten de Belgen naar Nunspeet. Bovendien dreigt de winter. Stoken in de barakken, waar op stroo wordt geslapen, zou met het oog op brand een misdaad zijn. Trouwens, stoken in slaapruimte is natuurlijk niet nodig, een mens hoort onverwarmd te slapen. De Belgen moeten niet zeuren, ook niet over het eten. Aanvankelijk eischten velen wittebrood, dat de directie zelf ook niet gebruikte, omdat het in Holland te schaarsch wordt. De kampleiding wijst er maar eens fijntjes op, dat de vluchtelingen haast zonder uitzondering tot de volksklasse behooren. Ze hebben het hier beter dan ooit tevoren thuis. De vervuiling van sommige kinderen blijft onbeschrijfelijk en 4 Arnhemsche dames hebben dagen lang niets gedaan dan hen van ongedierte reinigen. Nee, wat wij allemaal kosteloos voor ze doen – wie klaagt moet zich schamen.

(Jonkheer Nico van Suchtelen)

Dat is nogal farizeeër-achtig en discriminerend: nationalistische afgrenzing. Des te bewonderenswaardiger is een tegengeluid: Jonkheer dr. Nico van Suchtelen meldt zich in de krant van 16 november 1914 met een vlammend pleidooi voor Europa. Hij was een bekend socialist, pacifist, publicist, romanschrijver ook, leefde van 1878 tot 1949 en geeft zich hier te kennen als een echte idealist. De titel van zijn voordracht luidde Een Europeesche Statenbond, en dat is precies, waar hij voor pleit. Imperialisme en militarisme zijn in zijn ogen verouderde concepten, die alleen maar tweedracht zaaien en dus oorlogen veroorzaken. Daarmee verklaart hij de oorlog ook tot een achterhaald middel, gevolg van vooroordeelen (…) wanbegrip en zelfbedrog, waarmee alle partijen de wereld willen suggereeren, dat ze strijden voor het heil van de geheele menschheid. Van Suchtelens oplossing is, dat de volken van Europa zich in beginsel uitspreken voor een rechtseenheid, die de kans op oorlog tot een minimum zal verminderen. Nou, we zijn op weg, zij het nog maar een klein eindje en pas na Wereldoorlog nummer twee.

Sjaak Onderdelinden

Trefwoorden:Europa, Interneringskamp, Nationalisme, Patriottisme, Eerste Wereldoorlog
Personen:Nico van Suchtelen
Periode:1914-1918
Thema's:Honderd jaar geleden in de Zwolsche Courant

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.