image/svg+xml

Emancipatie in 1915 (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

Verhaal

Emancipatie in 1915 (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

Plaatje bij verhaal: afbeelding_33.jpg

Emancipatie in 1915 (Honderd jaar geleden in de Zwolse Courant)

De strijd om het vrouwenkiesrecht is in 1915 nog lang niet gestreden, het zou nog tot 1917 duren, voor per grondwetsherziening het pleit beslecht zou worden. Dus in 1915 woeden er nog geduchte achterhoedegevechten. Dat heeft de Nederlandse vrouwenbeweging niet verhinderd, in Den Haag een groot vrouwen-vredescongres te organiseren, waar honderden vrouwen uit de hele wereld pleitten voor het beëindigen van de bloedige Grote Oorlog. Prima, zou je zeggen, maar toch wordt uit verschillende hoeken teruggeschoten.

De formidabele dr. Abraham Kuyper, voorman van Gereformeerd Nederland en hoofdredacteur van het antirevolutionaire partijorgaan De Standaard, heeft er weinig moeite mee, de vrouwen eens flink onder vuur te nemen. Zijn uitgangspunt klinkt vertrouwd, maar hij weet het wel heel mooi te zeggen: Men verliest zoo ongaarne in de vrouw, die publiek het woord vraagt, de vrouw. Wat betekent dat?  Kuypers observaties van het zojuist afgelopen congres hebben hem twee anti-argumenten verschaft. Men beoordele zelf hun geldigheid: De eerste observatie is het volledig ontbreken van originaliteit. Geen nieuwe greep, geen diepere intuitie (sic!) , geen als bij verrassing opduikende gedachte. Dit veronderstelde gebrek aan innovatieve kracht in de vrouwelijke inbreng wordt nog verergerd door de manier waarop die inbreng verwoord wordt, namelijk op hooge toon. Telkens hoorde men ’t weer: Wij eischen, wij willen. Zoo moet het. Zoo zal het. Nee, zo ziet Kuyper de vrouwtjes niet graag. Liggen nu de eere en de kracht van de vrouw in het stillere, in het zachtere, in wat dieper in de ziel doordringt, en daarom innerlijk ontroeren kan, dan viel er nog wel mee te leven, maar dit op en top politiek-feminisme vindt Kuyper maar niks. Hij eindigt dan ook met een nachtmerrie: stel je een vrouwelijke meerderheid in de Tweede Kamer voor, en wat dat op zou leveren: Dag na dag…een vertooning!

Er is aanleiding terug te komen op het door Kuyper bekritiseerde gebrek aan innovatie. Waarschijnlijk wist hij zelf niet dat hij jokte, want pas een paar dagen later, op 10 mei, maakt de krant melding van een interessant experiment: Een Congres per Telefoon . In de marge van het internationale vrouwencongres heeft een demonstratie plaatsgevonden van een door een Haagse ingenieur bedacht stelsel van internationaal telefonisch verkeer tusschen een groot aantal personen tegelijk, door middel waarvan men congressen zou kunnen houden, zonder dat de deelnemers behoeven te reizen . Dat klinkt interessant, zeker in onzekere (oorlogs)tijden. Weliswaar houdt het concept geen rekening met de voornaamste attracties van congressen; snoepreisjes! netwerken! Dus wie er van houdt, zal zich zijn (veelal gesubsidieerde) congresreizen niet laten ontnemen. Maar overbelaste zakenmensen kunnen wel degelijk hun voordeel doen met dit innovatieve concept van telefoonconferenties. In 1915 moest nog helemaal uitgelegd worden, hoe het werkt:  Veronderstellen we een conferentie tussen verschillende Europese hoofdsteden. In elk van die hoofdsteden vergadert een plaatselijk comité in een lokaal, waarin verscheidene spreekhorens zijn, éen voor elk der comitéleden. De president van zulk een comité geeft een der leden het woord, door op een knop te drukken, welke correspondeert met den spreekhoren van dengeen, die wenscht te spreken. Geen der anderen kan dan spreken en alle anderen, ook de congresleden in de andere hoofdsteden van Europa, kunnen hooren wat er gesproken wordt .

Prima idee, later, veel later uitgebreid tot videoconferentie. Ook al stamt het idee van een mannelijke ingenieur, de eerste demonstratie vond toch maar mooi tijdens de grote Vrouwenconferentie plaats, waarmee het ongelijk van de oude macho Abraham Kuyper overtuigend aangetoond was.

Zo hadden vrouwelijke politici in 1915 nog een harde strijd te strijden. De mannen veronderstellen gemakshalve maar even, dat die hele vredesconferentie eigenlijk niets anders dan een demonstratie voor vrouwenkiesrecht was. Een ingezonden brief van 15 mei wijst fijntjes op het motto, zoals dat in Duitsland voor deze Vrouwenvredesconferentie gold: “nicht mit zu hassen, mit zu lieben sind wir da” . Daar konden de heren het mee doen.

Auteur:Sjaak Onderdelinden
Trefwoorden:Vrouwenkiesrecht, Vrouwen Overijssel
Personen:Kuyper
Periode:1915-1917
Thema's:Vrouwen in Overijssel

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.