Verhaal 03 Een beker van speksteen-----Romeinse invloeden (ca. 0-300 n.C.)

Verhaal 03 Een beker van speksteen-----Romeinse invloeden (ca. 0-300 n.C.)

Hierboven een prachtige tekening van de Aakamp bij de Bornse Beek gemaakt door Hans Leuverink. Hier vond hij de Romeinse lavezbeker.

Een rotte paal

Het is in 1984. Hans Leuverink loopt door zijn schapenweitje op de Aakamp bij de Bornse Beek. Hij loopt langs de palen van de afrastering. Zijn ze nog stevig genoeg? De schapen kunnen een verrotte paal gemakkelijk omver duwen en ontsnappen. Hans ziet een paal die niet meer goed is. Die moet worden vervangen. Hij loopt naar zijn auto en neemt een nieuwe paal van de aanhangwagen. Het is een zwaar stuk spoorbiels. Zo, die moet sterk genoeg zijn. Hij graaft de rotte paal uit de grond en zet de spoorbiels in het gat, maar de biels is veel te lang. Wat nu? Hij kan er een stuk afzagen, maar dat is een hele klus. Daarom besluit hij het gat wat dieper te maken. Hij pakt zijn schop en graaft tot het gat wel een meter diep is. Dan kan hij niet verder. Het lijkt wel of er een steen in de weg zit.

Een zwarte steen

Dat is vervelend, want het gat is nog niet diep genoeg. Hij bukt zich diep voorover en probeert met één hand de steen uit het gat te halen. Dat valt niet mee want het gat is nauw. Eindelijk heeft hij de steen te pakken en gooit hem weg. Nu kan hij verder graven. Als de steen de grond raakt, valt het zand er af.

Een bekertje

Wat is dat nu? Hans ziet dat het geen steen is, maar een potje of een bekertje van zwarte steen. Hij maakt het verder schoon en dan ziet dan dat het glad en glanzend is. Het is 7 centimeter hoog. Aan de bovenkant is het 9 centimeter breed en aan de onderkant 6 centimeter. Jammer, een deel van de rand is er af. Het is eenvoudig versierd met twee groeven naast elkaar rondom het bekertje, iets onder de bovenrand.

Van speksteen

Deskundigen onderzoeken het bekertje. Het blijkt van lavezsteen te zijn gemaakt. Dat is een soort speksteen die wordt gevonden in de bergen van Zwitserland en Noord-Italië. De Romeinen maakten er potten en bekers van op een draaibank. Dat is gemakkelijk, omdat lavez-steen zacht is en toch stevig.

Een zeldzame vondst

Vondsten van lavez-steen zijn heel zeldzaam in Noordwest-Europa. De dichtstbijzijnde vindplaats is de Duitse stad Xanten aan de Rijn. De Romeinen hadden daar een heel groot legerkamp. De deskundigen denken dat het bekertje van Hans Leuverink een drinkbeker is die wel 1700 tot 2000 jaar oud kan zijn. De beker gemaakt is in de Vroeg- of Midden-Romeinse tijd.

Romeinen in Twente

Rond het begin van onze jaartelling krijgen de Romeinen steeds meer invloed in het gebied van de Germanen in Noord-Europa. De mensen die dan in Twente wonen, worden ‘Tubanten’ genoemd. Dat klinkt een beetje als ‘Twenten’. Tubanten en Friezen dienen als ruiters en verkenners in het Romeinse leger. De lavez-beker toont aan dat er lang geleden in de omgeving Borne contacten met de Romeinen waren.

Een oude weg

Tegenwoordig zijn er mooie asfaltwegen. In de tijd van de Romeinen waren ook de doorgaande wegen in Twente zandwegen. De lavez-beker is gevonden naast zo’n oude weg van Borne naar Oldenzaal, bij de kruising met de Bornse Beek. Deze weg is al honderden jaren oud. Misschien bestond hij al in de tijd van de Romeinen. Het kan zijn dat de drinkbeker een offer aan een Romeinse god was. Voor een goede reis?

Ga maar eens kijken

De beker is nog niet te zien in een museum. Je zult het dus met de foto’s moeten doen. De plek waar de beker is gevonden, ligt aan de rand van de wijk de Bornsche Maten, tussen de straten Honingzoet en Mirabel. Je volgt vanaf de rotonde de Deurningerweg en de Bellefleur en gaat dan linksaf de Oude Deurningerweg in. Dit is de eeuwenoude weg naar Oldenzaal. Na ongeveer 350 meter kom je bij de Hasselter Aa brug over de Bornse Beek. In het weiland links voor de brug vond Hans
Leuverink in 1984 de Romeinse lavez-beker. Probeer je eens voor te stellen dat een Romeinse soldaat hier zijn handen opheft naar de hemel. Hij bidt tot de god Mercurius voor een goede terugreis naar Rome. Mercurius was de Romeinse god voor de reizigers en de kooplieden.

Op het kaartje van Borne is de vindplaats van de lavezbeker aangegeven met 3.

Oudheid / 3000 v.C.-500 n.C.