50. Pinksterbruidjes (tot op heden)-----Folklore en traditie (2011)
50. Pinksterbruidjes (tot op heden)-----Folklore en traditie (2011)
- Geplaatst door
50. Pinksterbruidjes (tot op heden)-----Folklore en traditie (2011)
Op bovenstaande afbeelding pinksterbruidjes op het Rheineplein. Borne kent nogal wat oude gebruiken en volksoverleveringen. Deze folklore en tradities geven kleur aan Borne en zijn inwoners. Opvallende activiteiten zijn het midwinterhoornblazen, het paasvuur, de Palmpasenoptocht, de pinksterbruidjes, het schuttersfeest, het carnaval en het boerendansen.
Midwinterhoornblazen
Volgens sommigen stamt het blazen op de midwinterhoorn uit de Middeleeuwen. Op een gegeven moment is het in onbruik geraakt, maar sinds de jaren vijftig weer nieuw leven ingeblazen. Het midwinterhoornblazen vindt plaats vanaf de eerste adventszondag tot en met Driekoningen. Bij voorkeur blaast men boven een waterput vanwege de klankkast van de put. De midwinterhoorn werd ook in de put bewaard. Een andere groep beantwoordt de roep van vijf tonen uit de hoorn.
Palmpasenoptocht
De Palmpasenoptocht vormt een herinnering aan de intocht van Christus in Jerusalem. Op de zondag voor Pasen vormen kinderen een stoet die begeleid door volwassenen en een harmonie door het dorp trekt. Voorafgaand aan de tocht is een mis. Traditiegetrouw dragen de kinderen een Palmpasen stok met dwarslatten, getooid met snoepgoed, sinaasappels, een netje eieren en bekroond door een broodhaantje.
Paasvuren
Paasvuren zijn eeuwenoud, waarschijnlijk nog uit de Germaanse tijd. Ze symboliseren het einde van de winter, het verdrijven van de wintergeesten en het afsmeken van een goede oogst. De katholieke Kerk heeft het gebruik een christelijk tintje gegeven. In Borne wordt op Goede Vrijdag een ‘paasstaak’ uit het Twickelse bos gehaald, die wordt omringd door snoeihout met een “teer”ton in de top. In de teerton zit nu uit milieuoverwegingen geen teer meer. Op eerste paasdag ontsteekt een gewaardeerd lid van de Bornse gemeenschap het vuur. In de buurschappen rond Borne vindt hetzelfde ritueel plaats.
Pinksterbruidjes en carnaval
De Pinkerbruidjes zijn evenals het carnaval een tamelijk recent verschijnsel in Borne. Ook deze tradities zijn lange tijd in onbruik geweest, maar na de Tweede Wereldoorlog weer in ere hersteld. In beide gevallen worden de goden gesmeekt om goede oogsten en verdrijving van het ‘kwaad’. Het verkleden bij het carnaval diende om de goden in verwarring te brengen. Bij de pinksterbruidjes worden zuiverheid en onschuld in acht genomen door meisjes vanaf 5 jaar in witte jurkjes te laten dansen. Het carnavalsfeest had ook een praktische grondslag. De oude etensvoorraden raakten bijna bedorven en moesten op. Bovendien kwam de vastentijd voor Pasen en de nieuwe oogsten lieten niet lang meer op zich wachten. De carnavalsprins neemt tijdens het carnaval het ‘bestuur’ van de stad over.
Schuttersfeest en de Boerendansers
Op de schuttersfeesten bleek wie de beste schutter van het dorp is. In oude tijden natuurlijk zeer belangrijk, want hij werd gekroond tot aanvoerder van de jagers. Vanaf 1983 zijn de schuttersfeesten nieuw leven ingeblazen. Vanuit de vereniging wordt de beste schutter de ‘koning’. Na drie jaar strijden de drie ‘koningen’ om de keizerstitel. Partnerstad Rheine vaardigt ook zijn schuttersverenigingen naar Borne af. Borne kent sinds 30 jaar ook een Boerendansgroep, de Klepperkloomp’n, die bestaat uit zestien paren en twee accordeonisten. Zij voeren in klederdracht folkloristische Twentse dansen uit.
Auteur: | Annemie Mulders-Gordijn |
Trefwoorden: | 1950-2000 Televisie en Computer, Folklore en traditie (2011), Canon van Borne |
Thema's: | Canon van Borne |