Olst, Aaldert Geertsstraat 39, 't Olde Postkantoor, 1879
Olst, Aaldert Geertsstraat 39, 't Olde Postkantoor, 1879
- Geplaatst door
| Omschrijving: | Het gebouw is een gemeentelijk monument en als postkantoor gebouwd. En daarna in gebruik geweest als cultureel centrum. De nieuwe bestemming is galerie. Het pand is gelegen in het centrum van Olst aan een doorgaande weg. Het bruto vloeroppervlak is 465 m2. Het pand is gebouwd op een rechthoekige plattegrond en heeft twee bouwlagen met een kap. Het dak is een afgeplat schilddak, is gedekt met grijze pannen en heeft een dakkapel aan de voorzijde links van het midden. De goot op klossen is een bakgoot met een houten geprofileerde gootboei. De voorgevel is geheel gepleisterd, een breed fries onder de goot, een cordonlijst onder de kozijnen op de verdieping en een plint bij het maaiveld. Er zijn zeer brede hoekrisalieten, aan de bovenzijde bekroond met een tympaan. De indeling van de gevel is asymmetrisch. De vier kozijnen op de begane grond zijn gelijkvormig met halfronde bovenlichten. De toegangsdeur met halfrond bovenlicht bevindt zich in het rechter risaliet en heeft een bordes met drie treden. De 5 gelijkvormige raamkozijnen op de verdieping hebben een licht gebogen bovendorpel. De ramen zijn met roeden verdeeld in 6 ruiten. De zijgevels hebben een gevelafwerking als de voorgevel, zij het zonder cordonlijsten. Er zijn slecht enkele kozijnen in diverse vormen en afmetingen. Het pand is van cultuur- en architectuurhistorisch belang: • als voorbeeld van een openbaar gebouw uit de tweede helft van de 19e eeuw • als beeldbepalend, opvallend en herkenbaar element in het centrum van Olst • vanwege het grootse en indrukwekkende aanzien en de functie in het verleden. In 1879 kreeg aannemer Markerink uit Deventer opdracht van de gemeente Olst tot "het afbreken der oude school en het weder bouwen van een postkantoor met woning voor den directeur." Het postkantoor werd gebouwd aan de toenmalige Dorpsstraat volgens een ontwerp van de Deventer architect Herman van Harten (1839-1892) en kostte circa 9000 gulden, inclusief 4000 gulden grondkosten. Deze architect had eerder het voormalige gemeentehuis van Olst aan de Aaldert Geertsstraat ontworpen. Het kantoor, met directeurswoning op de bovenverdieping, werd op 1 november 1879 in gebruik genomen. Het was eigendom van de gemeente en werd voor tien jaar verhuurd aan de Dienst Landsgebouwen, de voorganger van de huidige Rijksgebouwendienst, voor 500 gulden per jaar. Voor onderhoud werd jaarlijks een bedrag van 50 gulden in rekening gebracht. De eerste directeur Posterijen is H.J. Kremer (1879-1884) en de oudst bekende brieven- en telegraafbesteller is Alb. Dijk die in 1890 in dienst kwam. In september 1906 werd het kantoor uitgebreid met een telegraafdienst. In 1907 kwam er nog de interlokale telefoondienst bij. Daarvoor werd een telefooncel in de wachtruimte ingericht. Door de uitbreiding van de dienstverlening en toename van het personeel moest het kantoorgebouw meerdere keren worden verbouwd en vergroot, met een uitbouw aan de achterzijde. In 1914 werd het voor liefst 8000 gulden verbouwd. De kantoorinrichting werd gewijzigd, de telefoonruimte uitgebreid, een bestellerskamer aangebouwd en de directiewoning uitgebreid. Een eerder voorstel van de directie om aangrenzende percelen aan te kopen ten behoeve van de uitbreiding van het postkantoor, haalde het niet. Dat geldt ook voor een advies van de Rijksgebouwendienst om een nieuw, groter gebouw op een ander terrein te stichten. Deze nieuwe plannen zouden tot een onaanvaardbare stijging van de huurprijs hebben geleid. Op oude foto's is te zien dat het gebouw ooit twee deuren in het voorgevel heeft gehad, die toegang gaven tot de gescheiden lokalen voor post respectievelijk telefonie/telegrafie. De voorgevel van het oorspronkelijke gebouw is in de loop van de tijd helaas onherkenbaar veranderd. Nadat de telefoondienst op 20 oktober 1936 werd geautomatiseerd en het kantoor een deel van zijn publieksfuncties verloor, werd zijn status per 1 augustus 1939 verlaagd tot "ongeclassificeerd hulpkantoor". Door de bouw van een nieuw, sober (inmiddels alweer afgebroken) postkantoor aan de Jan Schamhartstraat kwam het oude, grote en veel te dure postkantoor leeg te staan. Het gemeentebestuur was van plan het pand af te breken en er een parkeerterrein aan te leggen. Het was niet het eerste pand dat in Olst onder de slopershamer zou vallen, dit tot groeiende verontwaardiging van een groot deel van de bevolking. Veel inwoners vonden dat er een eind moest komen aan de afbraak van oud-Olst. Daar kwam nog bij dat er, naar het oordeel van protesterende verenigingen, een groot tekort was aan accommodaties voor het organiseren van sociaal-culturele activiteiten, 't Olde Postkantoor zou in ieder geval voor een deel in die behoefte kunnen voorzien. De actie tegen de voorgenomen afbraak kreeg brede steun in de media en onder de bevolking en dat droeg veel bij tot haar uiteindelijke succes: het gemeentebestuur ging in maart 1973 overstag. Het behoud van 't Olde Postkantoor was aanleiding voor het opstarten van tal van nieuwe activiteiten voor jeugd- en jongerenwerk. Voor dit doel werd het pand zelfs in 1986 ingrijpend verbouwd en opgeknapt. Het jongerencentrum 't Olde Postkantoor heeft ruim veertig jaar gefunctioneerd. Totdat de gemeente, op 27 november 2014, besloot het centrum te sluiten en het pand te verkopen. Bronnen: J.D. Hilferink, Geschiedenis van Olst (Olst, 2009) en oude documenten van het vroegere postkantoor die beschikbaar zijn gesteld door oud-postbode Frans Jansen. Werkgroep monumenten. |
| Trefwoord: | Woonomgeving, Beroep & Bedrijf |
| Datum: | 1879 |
| Datum onzeker: | Nee |
| Rechten: | CC-BY-NC |
| Identifier: | NL-OstHVOE_MON00005 |
| Locaties: | Olst, A. Geertsstraat 39 |
| Collectie: | Monumenten Olst |
Reacties
Er zijn nog geen reacties op dit item