Pinksteren in Overijssel

Weten wij nog wat Pinksteren is? Trots als we zijn op onze joods-christelijke traditie hebben we wel allerlei ideeën over wat er allemaal kan gebeuren “op een mooie Pinksterdag”, maar waar dat Pinksteren dan toch over ging? Veel tijd om daarover na te denken hebben wij ook niet, want wij moeten op de Tweede Pinksterdag naar de meubelboulevard…

Honderd jaar geleden was dat nog geheel anders. De “uitstorting van de Heilige Geest” zei veel mensen nog iets, en voor de gelovige medeburgers was dat verbonden met de Zending – ongelovigen op andere continenten tot Christen maken. Een mooie taak, maar daar moest ook aan het thuisfront aan gewerkt worden. Een toogdag (tegenwoordig zouden we zeggen: motivatietraining) in het Engelse Werk was een prima gelegenheid, de Zending te propageren.

Niet minder dan tweeduizend Zwollenaren hadden een programmablad voor dit Zendingsfeest gekocht. Zij werden onderhouden door een keur van sprekers, predikanten uit Kampen en Zwolle, maar natuurlijk ook zendelingen, die kwamen vertellen over hun standplaats. Dat was griezelen! Zo nam zendeling Van der Roest zijn gehoor in den geest mee naar Nieuw-Guinea, waar de Papoea’s wonen en waar hij, als zendeling, gewerkt heeft. Hij schetste zijn aankomst, het begin van zijn werkzaamheid, den toestand der vrouw als slavin van den man, het koppensnellen waarna de mannen met witte veeren in hun zwarte haren terug komen. En zo waren er nog veel meer sterke verhalen uit culturen, waar de Zwollenaar alleen maar hoofdschuddend naar kon luisteren. Hij moest er op dit Zendingsfeest dan ook aan herinnerd worden, wat eigenlijk de taak van de Zending was: niet enkel bekeerlingen te maken, doch de volken te brengen aan de voeten van Christus. En zoo is het niet haar taak, van Oosterlingen beschaafde Westerlingen te maken, maar Christenen, terwijl zij met al hunne eigenaardigheden Christus hebben te dienen. Enfin, het was prachtig en stichtelijk tegelijk.

Natuurlijk was het maar een kleine minderheid die op het Zendingsfeest terecht kon. Voor heel wat meer mensen was Pinksteren toen ook al een toeristisch feestje. De krant wijdt er een opgetogen stukje aan. Zaterdag begon de drukte reeds. Een onafgebroken stroom van reizigers trok van het Stationsplein de stad in, terwijl een andere stroom zich in tegenovergestelde richting bewoog. Er moesten dan ook heel wat extra treinen worden ingezet, het volk smachtte naar vermaak na vier jaar oorlogsellende.

Maar niet alleen het Zwolse centrum was gewild, het prachtige weer lokte de mensen ook naar buiten. Bijvoorbeeld naar Hattem, de uitspanningen hebben, ondanks het gebrek aan thee en andere dranken en ondanks het dure bier, in deze dagen goede zaken gemaakt. Wie de drukte in de stad wilde ontlopen, ook al was dat een gezellig gewemel, vooral op de Groote Markt, in Luttekestraat en Diezerstraat, die kon worden aangeraden de stad per rijwiel te verlaten. De krant maakt graag propaganda voor de toeristische kansen die er op platteland, dorpen en stadjes nog onontgonnen liggen. Van Nijverdal tot Vollenhove passeren slapende schoonheden de revue en inspireren tot journalistieke lyriek: Ja, Overijssel is wondermooi en gelukkig is er nog zooveel, dat niet “ontdekt” is, de Regge kronkelt nog bijna vergeten tusschen de bebloemde oevers, overal zijn schitterende fietspaden te vinden, overal zijn boerenherbergjes, waar je voor een paar centen verwend kunt worden. En dan wordt de krant profetisch: Lang zal dat allemaal niet meer duren, er verschijnen steeds meer toeristische gidsjes, iedereen kan zijn vleugels uitslaan en de idylle ontdekken. Hinkend op twee gedachten viert de krant de schoonheid van Overijssel en ziet tegelijk, wat komen gaat: het intieme, het eigenaardige zal verloren gaan. Tja, vooruitgang is niet alles, en niet alles is vooruitgang.