Voorbij de grens van het zichtbare;
Voorbij de grens van het zichtbare;
- Geplaatst door
| Omschrijving: | Een film rondom materiaalkunde, project nr. 143, met de volgende commentaartekst: - Deze beelden van materialen zijn op 't eerste gezicht ook inhoudsloos. Ze gaan pas iets betekenen wanneer we weten wat we met 't materiaal gedaan hebben en wat we willen zien. Dit is bijvoorbeeld 'n heel dun schijfje graniet waar gepolariseerd licht doorheen valt. Het is vijftig maal vergroot onder een optische microscoop. - En dit is 'n opname van 'n compact discv, gemaakt met 'n elektronenmicroscoop. - Wat heeft 't eigenlijk voor zin om op microscopische schaal naar materialen te kijken? - We kennen allemaal de hamer. Maar waarom heeft een stalen uitvoering betere eigenschappen dan één van glas? En waarom is 't kunststof van 'n keukenmachine hard en dat van 'n luchtfilter van 'n auto vervormbaar? - Ontwerpers moeten in staat zijn de eigenschappen van materialen optimaal te benutten. En dus deze verschillende materialen optimaal te gebruiken. Maar ook wanneer er iets mis gaat, wanneer iets afbreekt of plotseling enorm gaat roesten dan moet het mogelijk zijn om de reden van deze schade, het niet voldoen aan de eigenschappen, te vinden. - Kortom, de eigenschappen van 'n materiaal spelen dus 'n belangrijke rol bij de materiaalkeuze. - Nu worden eigenschappen van materialen vooral bepaald door de chemische samenstelling en de structuur. De derde factor die 'n rol speelt, is de inwendige spanningstoestand. Deze drie samen noemen we de karakteristieke grootheden. De materiaalkunde houdt zich bezig met de vraag hoe de karakteristieke grootheden de eigenschappen bepalen. Een kleine verandering in één van deze grootheden kan al 'n (misschien wel zeer ongewenste) verandering van de eigenschappen tot gevolg hebben. Het gaat hier om 'n ongelooflijk complex en divers geheel. - Wanneer we spreken over 't bekijken van materialen dan is 't wenselijk op verschillende niveau's te kijken. Daarvoor staat zeer uiteenlopende apparatuur ter beschikking. Met de optische micr kunnen we materialen beoordelen vanaf enkele millimeters tot ongeveer drie tiende micrometer. - Deze beelden kunnen indien nodig gefotografeerd en op video-tape worden vastgelegd. - Dit is 'n opname van het al eerder genoemde schijfje graniet. Goed zichtbaar is hier 'n breuk in een gietijzeren zuigerveer. Ook dit is gietijzer, steeds verder vergroot. Duidelijk zichtbaar worden dan de verschillende fasen en structuren. - Weer 'n breuk, maar nu in roestvrij staal. Deze breuk is 't gevolg van spanningscorrosie. - En hier is 'n bindingsfout zichtbaar in 'n meervoudige las. - Met behulp van interferentie kunnen we hoogteverschillen waarnemen. De optische microscoop heeft 'n scheidend vermogen van drie tiende micrometer. Hoogteverschillen zijn ook te bepalen met 'n mechanische taster. Hierbij hebben we 'n axiale resolutie van een tiende nanometer. - Wanneer de structuurdetails in het preparaat kleiner zijn dan ongeveer één micrometer of wanneer er in het preparaat hoogteverschillen voorkomen van één of meer micrometer, dan komen we terecht bij de elektronenmicroscoop. We onderscheiden daarbij twee typen. - In de raster-electronenmicroscoop, kortweg REM, wordt door middel van elektronenstraling 'n hoge scherptediepte en 'n betere resolutie dan twee nanometer verkregen. Dit is gecondenseerde metaaldamp, ontstaan nadat 't oppervlak van 'n preparaat met laserlicht bewerkt is. En hier zien we de wand van 'n bloedvat met rechts onderin 'n rood bloedlichaampje. Met de REM kunnen ook analyses worden uitgevoerd. - Het tweede type elektronenmicroscoop is de transmissie-elektronenmicroscoop. Hierbij wordt het beeld gemaakt door doorgelaten of gediffracteerde elektronen. De TEM, zoals hij kortweg heet, heeft vergeleken met de REM 'n nog hogere resolutie van twee á drie tiende nanometer en 'n nog betere scherptediepte. Met 'n TEM kunnen we het inwendige van materialen bekijken. Ook met de TEM kunnen analyses worden uitgevoerd. - Als we terechtkomen |
| Trefwoord: | Voorlichting, Techniek, Metalen, Voorlichtingsmateriaal, Onderwijs en wetenschap;, Reportage |
| Datum: | 04-10-1988 |
| Datum onzeker: | Nee |
| Uitgever: | Collectie Overijssel locatie Zwolle |
| Bestandstype: | Film |
| Identifier: | {BE286DE1-EAC3-477B-B6E1-30E195A786B9} |
| Bron: | Collectie Overijssel |
| Collectie: | Beeldbank Collectie Overijssel |